Anderhalve meter afstand en mondkapjes op? Niet in de Sionkerk op Urk. Daar heeft het kerkbestuur besloten zich niet langer aan de coronamaatregelen te houden. Alle leden zijn weer welkom en ook andere maatregelen worden losgelaten. Het besluit veroorzaakt woede en onbegrip.
Woordvoerder van de Sionkerk Hessel Snoek zegt dat er de afgelopen maanden 200 mensen werden toegelaten in de kerk – die in normale tijden ruimte biedt aan een kleine 500 mensen. "Er waren toen nul besmettingen in de kerk."
'Eigen fieldlab'
Hij vindt dat het loslaten van de maatregelen moet worden gezien als een 'eigen fieldlab'. "De proef houdt in dat we tegen de leden van onze gemeente zeggen: u bent welkom als u geen klachten heeft. Maatregelen als dat kwetsbare mensen thuis moeten blijven, blijven gelden. Maar de ruimte tussen volwassenen vullen we nu op met jongeren. Mocht er onverhoopt toch een besmetting komen in de kerk, dan schalen we onmiddellijk af."
Snoek zegt dat de Sionkerk de maatregelen niet laat varen om te laten zien 'dat we het beter weten'. "Maar de basisscholen zijn ook open. En er is een lage besmettingsgraad op Urk." Afgelopen zondag zaten er naar schatting bij beide diensten tussen de 350 en 400 gelovigen in de kerk.
Het overheidsadvies is om met maximaal 30 mensen samen te komen in gebedshuizen, maar veel kerken hanteren de richtlijn dat bij relatief weinig besmettingen 100 mensen een dienst kunnen bijwonen. De kerken noemen dat 'maatwerk'. Ook buiten Urk zijn er wel kerken die (veel) meer mensen toelaten, maar zover bekend is de Sionkerk de eerste kerk die helemaal geen beperking van het bezoekersaantal meer aanhoudt.
'Niet ons standpunt'
Virologen zijn niet blij met het besluit van de kerk, en ook de Gereformeerde Gemeenten, de koepel van gereformeerde kerken in Nederland, zegt in een reactie dat 'dit niet ons standpunt' is.
Dominee Mulder van de Gereformeerde Gemeenten gaat hierover in gesprek met de kerkenraad van de Sionkerk. "Ik moet er gelijk bij zeggen: ik heb niet de bevoegdheid om in te grijpen. Een kerkenraad is autonoom. Maar dat betekent niet dat ik niet met hen in gesprek ga."
De Gereformeerde Gemeenten adviseert kerken om maatwerk toe te passen. "Er is een verschil tussen of je 30 mensen in een kleine kerk hebt of 30 mensen in een kerk in Barneveld. Wij respecteren de RIVM-richtlijnen in de zin dat we er rekening mee houden, maar we hebben ook de vrijheid van godsdienst. Het is een spanningsveld tussen gezondheid en het geestelijk welzijn van mensen, maar daarin zoeken we niet de uitersten op."
'Veiliger dan supermarkt'
Volgens Mulder zijn de meeste kerken in Nederland zich goed bewust van hun verantwoordelijkheden. Hij kent ook geen ander voorbeelden van kerken die dit niet doen. "Ik zit liever in de kerk dan in de supermarkt. Mensen die naar de dienst komen, hebben geen klachten, ontsmetten hun handen, gaan zitten en aan het eind gaat de kerk bank voor bank leeg."
Viroloog Bert Niesters van het UMCG zegt in een reactie dat hij ervan uitgaat dat de gemeente Urk maatregelen neemt tegen de Sionkerk. "Dit is niet wat we hebben afgesproken. We zijn allerlei dingen aan het proberen om door deze crisis te komen, als je dit gaat doen dan is het hek van de dam."
Vrijwel zeker besmettingen
Volgens Niesters is vrijwel zeker dat er onder 400 kerkgangers mensen zijn die besmet zijn met het virus. "En je hoeft geen klachten te hebben om besmettelijk te zijn, dus dit is heel onverstandig."
Dat het onverstandig is, zegt ook viroloog en OMT-lid Marion Koopmans. Tegen Omroep Flevoland zegt zij dat de kerk 'Russische roulette speelt'. "Urk is niet anders dan andere delen van Nederland. We zien juist bij jongeren de besmettingscijfers flink toenemen. De besmettingen bij 18- tot 24-jarigen waren de afgelopen week het hoogst van allemaal."
'Groot risico'
Daarnaast zijn jongeren en ouderen en kwetsbaren volgens haar niet van elkaar te scheiden, waardoor er serieus rekening mee moet worden gehouden dat besmette jongeren ook ouderen en kwetsbaren kunnen besmetten. "De kerk neemt echt een groot risico."
Bij de Sionkerk zijn vanwege het besluit zelfs bedreigingen binnengekomen, zegt woordvoerder Snoek. "Er zijn kinderen van de scriba bedreigd. Hoe diep kun je dan zinken? Mijn dochter pakte vanochtend de telefoon op en kreeg te horen dat ze haar keel zouden doorsnijden."
Snoek zegt nog niet te weten wat er gaat gebeuren tussen nu en komende zondag, 'maar voorlopig is het plan om door te gaan met dit experiment'. Volgens hem is de kerk te belangrijk. "Ik krijg berichten van mensen die zeggen: we willen naar de kerk. We zien mensen echt afglijden."
