Van de hemel in de hel. Zo kun je de afgelopen week van Micky Morssinkhof en Melvin Greveling gerust noemen. Eindelijk konden ze in het Spaanse Valencia weer doen wat het liefst doen: met hun twaalf paarden springen op een concours, maar toen brak er een besmettelijke paardenziekte uit.
Micky (24 jaar) en Melvin (vanaf morgen 31 jaar) zijn doodmoe. Ruim een week geleden kwamen ze in een rollercoaster terecht, en daar is voorlopig nog geen einde aan gekomen.
Ze hebben in hun stallen in het Gelderse Lichtenvoorde een groot aantal paarden waarmee ze topsport bedrijven. Door corona stond dat al een tijdje stil, maar eindelijk konden ze weer eens springen in een echte wedstrijd, niet in Nederland, maar in Spanje.
'Fijn dat het weer kon'
Het stel vertrok drie weken geleden (met de paarden in vrachtwagens) over de weg naar Valencia. "De paarden hadden lang niet gesprongen, dus het was heel fijn dat het weer kon. Het is niet goed als ze te lang stilstaan", zegt Melvin telefonisch vanuit zijn hotelkamer in Valencia.
Op het grote springconcours in Spanje verzamelden zich ruiters uit tien landen met in totaal ruim 700 paarden. De eerste week verliep alles prima. Vorige week zondag veranderde dat compleet. "Ik was aan het inrijden en zou net naar binnen gaan, toen ik bericht kreeg dat het gecanceld werd."
Eerst was Melvin wat verbouwereerd, wat was er aan de hand? "Ik baalde want ik stond te popelen om te gaan springen." Het balen veranderde al snel in angst. Er bleken paarden besmet te zijn met het rhinopneumonie-virus. "Ik kende dat wel, het is gevaarlijk en dodelijk. Maar meestal komt het niet voor in de sport."
Melvin en Mickey dachten gelijk aan de paarden die ze die week op stal hadden gelaten omdat ze er niet fit uitzagen. "We hadden het idee dat dat met de reis te maken had. Maar toen we hoorden van het virus, vreesden we het ergste."
Grote onzekerheid
De honderden paarden stonden bij elkaar in de buurt, dus er was grote onzekerheid. "Veel collega's namen in paniek gelijk hun paarden mee en reden naar huis', zegt Melvin. Hij besloot dat niet te doen, want een lange reis terug met zieke paarden, zou te veel risico's met zich meebrengen.
Maar in Valencia blijven was ook niet ideaal, zeker de eerste dagen na de uitbraak was het vreselijk, zegt Melvin. Alles ging op slot en de paarden stonden bij elkaar. "We wilden dat de zieke en de gezonde dieren gescheiden zouden worden, zodat er niet nog meer zieke paarden bij zouden komen." Er was geen ruimte, en er waren maar twee dierenartsen om de zieke paarden te helpen.
Lees door onder kader
Hoe gevaarlijk is het rhinopneumonie-virus?
De internationale paardensportfederatie FEI spreekt van de 'heftigste uitbraak' van het virus in jaren. Tientallen paarden raakten in Valencia besmet, waarvan er vier stierven.
We vroegen Marianne Sloet, hoogleraar inwendige ziekten van het paard, verbonden aan de Universiteit van Utrecht, hoe gevaarlijk het virus is.
Wat is het rhinopneumonie-virus precies?
"Het is een virus dat wereldwijd voorkomt. Het virus is niet besmettelijk voor andere dieren of mensen, maar wel heel vervelend voor paarden.
Het kan in drie vormen verschijnen: de verkoudheidsvorm, de abortusvorm en de zenuwvorm. En die laatste is opgedoken in Valencia. Het virus dringt door in het bloed van de paarden en dat kan zorgen voor uitval, meestal eerst in de achterbenen, maar later ook in de voorbenen. Ze kunnen bijvoorbeeld ook niet meer plassen en krijgen een slappe staart. Ze gaan steeds moeilijker lopen en uiteindelijk kunnen ze helemaal niet meer staan. Dan is het einde meestal nabij."
Is er iets aan te doen?
"Je kunt niet specifiek iets aan het virus doen, maar aspirine en ontstekingsremmers kunnen er wel voor zorgen dat er minder uitval van de zenuwen is.
In Nederland komt het virus elk jaar bij een paar bedrijven voor, maar dan blijft het beperkt en wordt het verder niet verspreid. Het is nu vooral zorgelijk omdat er in Valencia honderden toppaarden bij elkaar stonden.
De paarden die nog in Valencia zijn, zijn goed afgezonderd en worden goed gecontroleerd, maar een groot deel is direct na de uitbraak naar huis gegaan. Mogelijk hebben zij het virus meegenomen waardoor het verder verspreid kan worden.
Vooralsnog zijn alle wedstrijden geschrapt in de landen waar paarden uit Valencia zijn teruggekeerd."
In Nederland worden vooralsnog geen extra maatregelen genomen, heeft het ministerie van Landbouw bekendgemaakt.
Melvin zag paarden voor zijn ogen sterven. "Verschrikkelijk was dat. Hun zenuwstelsel wordt door het virus aangetast."
Hij zag naast die vreselijke omstandigheden ook mooie dingen: "Iedereen hielp elkaar. Er wordt wel eens gezegd dat onze sport alleen maar om geld draait, maar als je hierbij was, zou je kunnen zien hoeveel iedereen om de paarden geeft. Het welzijn van de paarden staat echt op één."
Pas toen Melvin met wat collega-ruiters een paar dagen na de uitbraak met foto's en filmpjes naar de binnenstad van Valencia reden om de autoriteiten (nogmaals) te waarschuwen, werd er ingegrepen. De gezonde paarden werden compleet geïsoleerd in nieuwe stallen en de paarden die ziekteverschijnselen vertoonden, konden getest en beter geholpen worden.
Eén van de zes zwakke paarden van Melvin en Micky bleek positief, maar is inmiddels aan de beterende hand. Melvin is er echter nog niet gerust op. "De paarden zijn de hele tijd bij elkaar geweest en net als bij corona is er een incubatietijd tot wel tien dagen, dus we zijn heel alert op symptomen." Daarbij is het een grillige ziekte, de toestand van de paarden kan ineens verslechteren.
Op het moment dat de paarden helemaal koortsvrij zijn, moeten ze nog 28 dagen in quarantaine blijven. Dus voorlopig zijn ze nog wel even in Valencia. Mogelijk mogen de zes gezonde paarden aanstaande maandag al naar huis, als ze niet positief testen.
Niet wijken van paarden
Melvin en Micky zullen niet van hun zieke paarden wijken. Het is nog altijd onwerkelijk voor ze. "Eerst is er corona, dan kunnen we eindelijk weer eens met de paarden aan de slag, en dan krijg je dit. We hopen maar dat de zieke paarden er niks blijvends aan overhouden en dat alles snel weer normaal is."
Melvin is morgen jarig, maar een feestje komt er niet. "Er valt weinig te vieren. We denken alleen maar aan de paarden en vergeten soms zelfs om voor onszelf te zorgen. Maar dat komt later wel weer."
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
