Maximaal één bezoeker thuis ontvangen. Dat vinden veel mensen maar lastig, blijkt uit onderzoek van het RIVM. Het maximumaantal bezoekers is de maatregel die het snelst wordt losgelaten. Ook het handenwassen wordt steeds vaker vergeten.
Het RIVM onderzoekt met behulp van een enquête onder ruim 54.000 deelnemers hoe goed mensen zich aan de coronamaatregelen houden. Daarin kijkt het instituut ook of mensen die zich eerst wél aan de maatregelen hielden, dat nu nog steeds doen.
Geen representatief onderzoek
Het gedragsonderzoek van het RIVM is deze week voor de tiende keer gehouden. Tussen 10 en 14 februari vulden 54.363 mensen de enquête in. Maar het onderzoek is niet representatief voor heel Nederland.
Zo is 60 procent van de deelnemers aan de enquête hoogopgeleid, terwijl maar één op de drie Nederlanders hoogopgeleid is. Ook doen er maar weinig jongeren mee. Daarom zegt het percentage van de deelnemers dat zich aan de maatregelen houdt, weinig over de naleving in Nederland als geheel.
Een deel van de ondervraagden heeft meegedaan aan meerdere rondes van het onderzoek, dat elke 6 á 7 weken gehouden wordt. Daardoor is wel duidelijk te zien of mensen zich beter of slechter aan de maatregelen zijn gaan houden.
Vooral bij het maximaal aantal bezoekers thuis houden mensen zich steeds vaker niet aan de regels. Aan het begin van de tweede golf, eind september, hielden vrijwel alle ondervraagden zich aan het maximum, dat toen nog op 6 bezoekers stond.
Steeds strenger
Maar die regel is ook steeds strenger geworden. Inmiddels geldt een maximum van één bezoeker per dag. En hoe strenger de regel, hoe slechter mensen zich eraan lijken te houden. Deze maand zegt nog zo'n 80 procent van de ondervraagden dat ze inderdaad niet meer dan één persoon op bezoek hebben gehad.
Het percentage van de deelnemers dat zegt hun handen te wassen wanner het nodig is, is lager dan ooit, zegt het RIVM. Een kwart van de ondervraagden houdt zich hier niet aan.
Handen stuk wassen? Nou, nee
Nog veel minder mensen wassen, zoals Rutte het zegt, hun handen 'stuk'. Eén op de drie mensen die het onderzoek invulden, waste vaker dan 10 keer per dag zijn handen. Maar deze maatregel werd al het minst opgevolgd: op het hoogtepunt deed 40 procent van de ondervraagden het.
Andere maatregelen worden wel beter opgevolgd: zo zeggen 7 op de 10 deelnemers drukke plekken te mijden. Ook houden de ondervraagden meer afstand tot anderen: 68 procent zegt genoeg afstand te houden.
Mogelijk speelt daarbij wel mee dat de enquête werd gehouden tijdens het winterse weer eerder deze maand. Bij het mooie weer van de afgelopen week werd het op veel plekken wel druk. Het Vondelpark in Amsterdam werd zelfs gesloten, zoals in deze video te zien is:
Vondelpark opnieuw dicht: 'Jammer, we mogen al bijna niks'
Volgens Frenk van Harreveld, hoogleraar gedragspsychologie aan de Universiteit van Amsterdam, is het niet gek dat mensen zich minder aan de maatregelen houden.
Laatste loodjes
"We voelen allemaal dat het einde in zicht is, door het vaccinatieprogramma", zegt Van Harreveld. "Dat maakt het moeilijk om het vol te houden. De laatste loodjes wegen het zwaarst. Mensen vinden het moeilijk het vol te houden in het zicht van de haven."
Ook de sociale norm speelt een belangrijke rol, zegt Van Harreveld: "Als iedereen zich aan de regels houdt, doe jij het ook. Als je ziet dat grote groepen zich niet aan de regels houden, dan gaan anderen het ook niet meer doen."
