Sleeën zijn uitverkocht, schaatsen worden nog snel geslepen en sjaals zijn uit de kast getrokken. "Het wordt ijs- en ijskoud", zegt Buienradar-meteoroloog Philippe Schambergen. "Het zou mij niet verbazen als het deze week 15 of lokaal zelfs 20 graden onder nul gaat worden."
Schambergen somt de verwachtingen op: "Het gaat regenen, sneeuwen en ijzelen. We krijgen sneeuwduinen en sneeuwjacht waarvoor code oranje is afgekondigd. En dan wordt het ook nog eens steenkoud."
Voordat het vandaag gaat sneeuwen, komt er eerst dus nog wat regen. Die trekt vanuit het oosten het land over, richting de zee. "Aan het begin van de avond daalt de temperatuur, waardoor de regen snel overgaat in sneeuw."
Het sneeuwt de hele nacht door in het grootste deel van het land. Morgenochtend ligt er een laag van 1 tot 7 centimeter sneeuw. "De meeste sneeuw valt in Oost-Brabant, het noorden van Limburg, en het zuidoosten van Gelderland." Na een nacht sneeuwen is het nog niet voorbij. Het gaat morgen nog de hele dag door. "Bijna overal zal sneeuw vallen. In het grootste deel van ons land gaat het dan om 10 tot 20 centimeter sneeuw."
Geen sneeuwliefhebber?
Wie niet van sneeuw houdt, moet richting de Wadden gaan, of het zuidelijkste puntje van Limburg, adviseert Schambergen. "Daar valt namelijk de minste sneeuw, en in Zuid-Limburg kan het zelfs alleen wat regen zijn."
Iets minder dan verwacht
De weermodellen zijn aangepast, zegt Philippe Schambergen van Buienradar: gisteren leek het nog uit te lopen op 30 tot lokaal zelfs 40 centimeter sneeuw. "Maar wat je nu ziet, is dat het gebied waar het meeste sneeuw gaat vallen iets zuidelijker ligt." De meeste sneeuw valt nu niet meer ter hoogte van Twente, maar in de omgeving van Nijmegen. En iets minder dus dan de meteorologen gisteren aannamen. "Maar 20 centimeter sneeuw is nog steeds heel erg veel. Het veroorzaakt nog steeds dezelfde overlast en sneeuwpret."
In het zuiden van het land is er morgenochtend ook nog kans op ijzel. "Het kan dan enorm glad zijn op de weg, totdat de ijzel overgaat in sneeuw in het begin van de middag."
Sowieso is het oppassen geblazen, er zal namelijk sprake zijn van sneeuwjacht. "Het gaat veel sneeuwen, maar ook hard waaien. Hierdoor zal het zicht enorm slecht zijn en er zullen ook sneeuwduinen ontstaan van soms wel een halve meter hoog."
Koudere gevoelstemperatuur
In het binnenland kunnen windstoten van 75 kilometer per uur voorkomen, en aan de kust wel tot 100 kilometer per uur. "Door deze wind zal het ook heel koud aanvoelen."
Vanwege deze sneeuwjacht kondigt het KNMI code oranje af en de Rijkswaterstaat adviseert om niet de weg op te gaan. "Tegen sneeuwjacht is bijna niet te strooien of te schuiven", legt Schambergen uit. "Voor de schuivers de hoek om zijn, waait de sneeuw de weg weer op. Het is echt oppassen geblazen, want dit levert gevaarlijke situaties op."
Hoe koud wordt het? Vriest mijn konijn buiten dood? Komt er een Elfstedentocht? En hoeveel sneeuw valt er eigenlijk? Weerman Maurice Middendorp beantwoordt in onderstaande video alle vragen over het winterweer.
Vriest mijn konijn buiten dood? Weerman Maurice beantwoordt jullie vragen
Waarschuwingen genoeg? Dan is het tijd om te genieten van de winter. "Kleed je dik aan, want de gevoelstemperatuur ligt echt heel laag, maar een goede sneeuwpop kan er wel gebouwd worden", zegt Schambergen.
Vorst blijft nog even
En het blijft nog even wit: zeker nog tot volgend weekend. "Het blijft gewoon steen- en steenkoud." Zowel 's nachts als overdag blijft het vriezen. "Het zou me niet verbazen als het een paar nachten 15 graden gaat vriezen, of lokaal zelfs 20."
Tijd om de schaatsen te slijpen
Ofwel: de schaatsen kunnen uit het vet. "Op ondiepe meren en weilanden kan sowieso geschaatst worden." Op de diepere meren en kanalen waarschijnlijk ook, maar het blijft afwachten. "Het kan na volgend weekend gaan dooien, en dan wordt het ijs natuurlijk niet dik genoeg. Maar er is ook een kans dat het zo koud blijft. Dat is afwachten."
Regels voor de schaatspret
Nu er serieuze vorst op komst is terwijl het land nog in lockdown zit door corona, komen de veiligheidsregio's alvast met een aantal regels voor schaatspret op natuurijs. Want de natuurijsbanen mogen open.
- Mensen van 18 jaar en ouder mogen daar in hun eentje schaatsen of hooguit met z'n tweeën, maar dan wel op 1,5 meter afstand.
- Jongeren tot en met 17 mogen wel in grotere groepjes schaatsen.
- Schaatswedstrijden en toertochten zijn niet de bedoeling.
- Kleedkamers en kantines van ijsverenigingen blijven dicht.
- Een koek-en-zopietent, waar je buiten iets te eten en drinken afhaalt, mag wel.
Als het echt veel te druk wordt of als schaatsers zich duidelijk niet aan de regels houden, zullen burgemeesters ingrijpen door bijvoorbeeld een parkeerplaats of een ijsbaantje te sluiten.
En als het dan inderdaad zo lang koud blijft, is er kans op een zogeheten koudegolf. "Dat is precies het tegenovergestelde van een hittegolf", legt Schambergen uit. Voor een koudegolf moet het vijf dagen vriezen in de Bilt. "Dat gaan we sowieso halen, maar van deze vijf dagen moet het ook drie nachten kouder worden dan -10 in De Bilt." Er is kans op deze strenge vorst. "Het zou dan de eerste keer sinds 2012 zijn dat er een koudegolf in ons land is."
