Richard kan al acht jaar amper bewegen door hersenschade. Die liep hij op nadat hij zich verslikte in een stukje vlees. Hoe vaak gebeurt zoiets? En hoe groot is de kans dat het jou overkomt?
Richard was 29 toen hij acht jaar geleden te maken kreeg met ernstig zuurstofgebrek doordat hij zich had verslikt in een stukje vlees. Hij kon niet meer praten, bewegen en zelfstandig eten en herkende familie niet meer.
Zijn situatie leek uitzichtloos. Maar nu kan hij voor korte tijd weer praten en bewegen dankzij toediening van het slaapmiddel Zolpidem, meldden wetenschappers van het Radboudumc en het Amsterdam UMC gisteren.
Oorzaak van Richards situatie was dus het verslikken in een stukje vlees. Hoe vaak komt dat voor? Kan het iedereen zomaar overkomen? En wat gebeurt er dan precies?
In je luchtpijp
Jaarlijks krijgen honderden mensen te maken met verslikkings- en verstikkingsproblemen, zegt een woordvoerder van VeiligheidNL, een kenniscentrum voor letselpreventie. Met name door voedsel en drank. Bij zo'n verslikking komt er vloeistof of voedsel terecht in je luchtpijp in plaats van in je slokdarm.
Als je slikt hoort het strottenklepje je luchtpijp volledig af te sluiten, waardoor het eten en drinken in de slokdarm komt en niet in de luchtpijp
Maar als je je verslikt, sluit het strottenklepje de luchtpijp niet goed af en kan een deel van het voedsel in je luchtpijp en longen komen.
Vorig jaar meldden tussen de 700 tot 1.800 mensen zich op de Spoedeisende Hulp vanwege ernstige verslikkingen en verstikkingen door voedsel en drank.
Vooral vlees en gevogelte
Tussen 2015 en 2019 ging het in 40 procent van de gevallen om (een botje van) vlees of gevogelte . In 18 procent van de gevallen was vis(graat) de oorzaak. Verslikking en verstikking kwam voor in alle leeftijdsgroepen, maar het vaakst bij kinderen onder de 4. Zij vormden 11 procent van de gevallen.
De vraag is: kan dat iedereen zomaar overkomen? Volgens Rinske Abresch, logopediste bij het Amsterdam UMC, is die kans klein als je jong en gezond bent. "De meeste mensen hebben wel eens een lichte verslikking. Maar als je gezond en vitaal bent, ben je in staat om dat eruit te hoesten. Je raakt hooguit buiten adem."
Ouderen én jongeren
Dat is een groot verschil met een ernstige verslikking waarbij de luchtpijp echt wordt geblokkeerd, zegt Abresch. "Dat komt veel minder voor".
Maar in zeldzame gevallen kunnen de gevolgen behoorlijk heftig zijn, blijkt uit Richards verhaal. "Hoe dat komt, is lastig te zeggen. Het kan gebeuren als er sprake is van volledige obstructie van de luchtpijp. Dat je helemaal niet kunt in- of uitademen en je luchtpijp volledig wordt afgesloten door een stukje voedsel. Daardoor krijg je dan zuurstoftekort in de hersenen."
De beste manier om iemand die zoiets meemaakt te hulp te schieten, is de heimlichmanoeuvre, zegt Abresch. Afwisselend vijf slagen op iemands rug tussen de schouderbladen en vijf buikstoten. Die moet de blokkade in de luchtwegen verhelpen en verstikking voorkomen.
Volgens het Rode Kruis moet je sowieso 112 bellen. En als iemand buiten bewustzijn raakt, moet je hem of haar op de rug op de grond leggen en reanimeren.
