Twee keer corona krijgen. Er zijn enkele gevallen van bekend, maar hoe groot is de kans nou eigenlijk? Die vraag stelde Anja ons in deze 149ste corona-update.
Het korte antwoord is: we weten het niet precies. Het nieuwe coronavirus is nog maar kort onder ons. Toch kunnen we op basis van wetenschappelijke onderzoeken enige helderheid geven.
Sommige virussen krijg je maar één keer en daarna nooit meer. Het mazelenvirus, bijvoorbeeld. Wie daarmee besmet raakt, heeft de garantie van een levenslange immuniteit. Het vaccin tegen de mazelen, de bof en de rode hond (de BMR) werkt net zo: je bent dan voor de rest van je leven beschermd.
Is dit ook zo bij het coronavirus? Waarschijnlijk niet. Sterker nog, er zijn al mensen voor de tweede keer besmet geraakt. Daarover schreven we eerder. Toch is nog steeds de vraag of dit uitzonderingen waren.
Andere coronavirussen
Het nieuwe coronavirus bestaat nog niet lang genoeg om te weten hoe lang de immuniteit precies duurt. Dat is in feite wat we willen weten. Ben je voor een paar weken beschermd, een paar maanden, jaren misschien? Er zijn wel zes andere coronavirussen die een aanwijzing kunnen geven.
Want, zoals je misschien al wist, er zijn meer coronavirussen op aarde. Vier daarvan zijn verkoudheidsvirussen die je mogelijk al eens hebt gehad. Of misschien zelfs wel veel vaker dan eens. Van deze vier coronavirussen weten we dat ze je maar kort immuniteit kunnen garanderen. Studies hebben aangetoond dat sommige patiënten zelfs al binnen een jaar opnieuw werden geïnfecteerd.
'Enkele meldingen'
Toch noemen experts een herbesmetting met het nieuwe coronavirus zeldzaam. Het RIVM laat weten dat er internationaal 'enkele meldingen' zijn geweest van mensen die 'mogelijk' een tweede keer besmet zijn met het nieuwe coronavirus.
"Bij bekende verkoudheidsvirussen gebeurt het wel vaker dat mensen nog een keer besmet raken. Hoe dit precies zit voor het nieuwe coronavirus is nog onduidelijk."
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
Het is, zo meldt het RIVM, nog niet mogelijk om harde conclusies te trekken over herbesmetting. "Daarvoor is het aantal meldingen te klein. Het is belangrijk om de onderzoeken in Nederland en internationaal goed te volgen."
Antilichamen
Wat is daar tot op heden over te vinden? Als we het over immuniteit hebben, hebben we het vaak over antilichamen. Antilichamen voorkomen dat virussen de cellen binnendringen en zijn relatief eenvoudig te meten.
Bij SARS en MERS - die veel gelijkenissen tonen met het nieuwe coronavirus - lijken de antilichamen een jaar of langer aan te houden.
Het lijkt erop dat de immuniteit tegen het nieuwe coronavirus op basis van antilichamen al na enkele maanden verdwijnt, dat is althans de conclusie van onderzoekers aan King's College in Londen.
Witte bloedcellen
Maar ons lichaam wapent zich op verschillende manieren. Naast afweer op basis van antilichamen bestaat er ook een afweer die op basis van witte bloedcellen. Die noemen we B- en T-cellen.
B-cellen maken antistoffen tegen het virus aan. Bij mensen die ooit besmet raakten met de Spaanse griep zijn 90 jaar later nog B-cellen aangetroffen. Als dit ook voor het coronavirus geldt, dan zal een tweede infectie in ieder geval milder zijn, meldde de BBC.
Ook worden vaak de T-cellen genoemd, een ander type witte bloedcel. Deze cellen zorgen ervoor dat het lichaam meer antilichamen gaat aanmaken. Ook kunnen T-cellen lichaamscellen doden die geïnfecteerd zijn met virussen. T-cellen tegen SARS zijn 17 jaar later gevonden.
Die T-cellen zijn om nog een reden interessant. Wie in aanraking is geweest met een ander coronavirus - een van de vier verkoudheidsvirussen dus - heeft mogelijk een afweer ontwikkeld die mogelijk ook beschermt tegen SARS-CoV-2.
Hoe vaak dit voorkomt en hoeveel bescherming het geeft, is nog niet bekend. Maar het zou een verklaring kunnen zijn waarom sommige mensen slechts milde symptomen krijgen bij het nieuwe coronavirus.
Nog iets om rekening mee te houden: virussen kunnen ook muteren. Het nieuwe coronavirus muteert langzamer dan het griepvirus. Dat geeft onderzoekers de hoop dat je na een besmetting of een vaccin voor een langere periode beschermd zal zijn. Dat wordt hieronder helder uitgelegd:
Het coronavirus muteert, hoe erg is dat?
Het is dus onduidelijk hoe groot de kans is dat je opnieuw besmet wordt door het coronavirus, maar de kans lijkt wel groot dat je lichaam zich bij de tweede keer beter kan verdedigen.
Voorlopig is meer onderzoek nodig. Het RIVM vraagt daarom GGD'en om een vermoeden van herbesmetting te melden. Het instituut zoekt daarna uit wat er precies aan de hand is.
