Dit weekend zijn een tiener en een 37-jarige man omgekomen nadat ze in een mui terecht waren gekomen. Regelmatig worden zwemmers gegrepen door de tientallen muien die voor onze kust liggen, met soms dus een fatale afloop. Maar wat is een mui en wat moet je doen als je erin terechtkomt? "Je natuurlijke reactie om terug te vechten tegen de stroming, is niet de tactiek."
We stelden vier vragen over een mui aan Sander Zeilstra van de Reddingsbrigade.
1. Je hoort de laatste tijd weer veel over zwemmers die in een mui terechtkomen. Maar wat is dat precies?
Het heeft te maken met de stand van de zon en de maan. Twee keer per maand staan de zon en de maan aan dezelfde kant van de aarde. Dat zorgt ervoor dat er maximaal aantrekkingskracht wordt uitgeoefend op de zeeën. En voor de grootste waterverplaatsing tijdens eb en vloed. Als die getijden elkaar afwisselen wordt er dus erg veel water verplaatst.
Als het eb wordt, stroomt het water terug naar open zee. Al dat water zoekt de snelste weg terug naar open zee. In de zandbanken voor de kust worden dan geulen gevormd die haaks op de kust staan. Die geul waar met enorme kracht het water in terugstroomt naar open zee, is een mui. De afgelopen week was dat moment er weer.
In ons land liggen er tientallen muien voor de kust. Een mui kan wel 200 meter lang zijn. Per dag kan de situatie verschillen: muien verplaatsen zich namelijk. De ene keer liggen er drie op een rij, de andere keer ligt er maar eentje. Het is dus altijd oppassen geblazen lange de hele kust. De zee is immers geen zwembad.
2. Wat moet je doen als je in een mui terechtkomt?
De snelheid van het water in een mui is hoog, zo'n 10 tot 12 kilometer per uur. Als je heel hard zwemt haal je nog geen 5 kilometer per uur. Het heeft dus geen enkele zin om tegen het water in te zwemmen. Dat red je nooit. Het probleem is natuurlijk dat dat wel je natuurlijk reactie is. We zijn gewend om te vechten als iets ons iets aandoet. Maar dat is in dit geval niet de goede tactiek. Wat je wel moet doen is je laten meedrijven met de stroom. Ga desnoods op je rug liggen. Het is misschien wel eng dat je naar zee wordt getrokken, maar het wordt nooit superver (maximaal 200 meter). Go with the flow, letterlijk. Als je merkt dat de stroming wat afneemt, zwem dan naar de zijkant van de stroming. En zwem daarna terug naar de kust via de zandbanken.
Als je probeert terug te zwemmen word je vermoeid en raak je uiteindelijk uitgeput. Je maakt geen progressie en het mentale aspect speelt ook een grote rol bij verdrinkingen, je wordt hopeloos en moedeloos.
3. Hoe herken je een mui?
Het is goed om op het water te letten. Soms zie je rustige plekken in het water, waar minder golven zijn en het glad is. Maar hoewel dat er misschien wel veilig uitziet, is dat waarschijnlijk de plek waar zich een mui bevindt. Ga daar dus niet het water in.
Je kan dus beter tussen de golven gaan zwemmen.
4. En als je je kind in een mui terecht ziet komen, wat kan je dan doen?
Hoewel ik de natuurlijke reactie om er achteraan te springen om iemand te helpen heel goed begrijp, is dat nooit aan te bevelen. Als je dat doet, word je zelf ook slachtoffer van de mui en kun je meegetrokken worden door het water. De kans is bovendien erg klein dat je de persoon weet te bereiken. Het is niet aannemelijk dat je op precies de plek uitkomt als waar die persoon zich bevindt.
Het enige dat je kan doen, is 112 bellen. Die schakelt de Reddingsbrigade in. Of je kunt zelf gelijk de reddingsbrigade bellen.
Verraderlijke stromingen in zee: zo ontstaat een mui
5. Hoe zwem je veilig?
Kinderen moeten maximaal tot hun knieën in het water. Volwassenen moeten niet dieper gaan dan waar het water tot hun heupen komt. Het is ook belangrijk dat kinderen als ze in zee gaan, binnen een armlengte van een volwassene blijven.
Als je gaat zwemmen, zwem dan altijd met de kust mee en zorg dat je nog kan staan. Zwem dus niet in de richting van Engeland. Check voor de zekerheid ook even de actuele situatie bij de reddingsbrigade en let op vlaggen. Op sommige stranden staan muien aangegeven met speciale vlaggen die je waarschuwen voor de gevaarlijke situatie. De vlaggen zijn rood of geel. Vaak staat er 'danger' op.
De Reddingsbrigade moet jaarlijks tientallen keren uitrukken om mensen hulp te bieden omdat ze in een mui terecht zijn gekomen.
