Een kerkdienst in een weiland. Of een tuin. Met anderhalve meter tussen elk stoeltje. Steeds meer kerkbezoekers brengen op die manier hun zondagochtend door. "Ein-de-lijk weer zingen."
Laatst stond Leo de Groot in het weiland bij een boer uit zijn geloofsgemeenschap in Barneveld. Hij kreeg op dat moment een appje van een andere kerkganger: 'Is er niet een manier dat we tóch de kerkdiensten kunnen laten doorgaan, coronaproof?'
"Nou ja, toen was het dus één en één is twee. Want het geloof zit diep."
Boer Bertus stelde met liefde zijn zijn weiland, ter grootte van tien voetbalvelden, beschikbaar aan de Hervormde Gemeente Barneveld. In totaal kunnen er (met de anderhalvemeterregel in acht genomen) 700 mensen op het weiland terecht. En die komen mogelijk vandaag ook. Ze mogen niet van hun plek, en reserveren van tevoren is verplicht.
Eindelijk weer zingen
Vorige week zondag was de eerste weiland-kerkdienst. En die was 'zo ontzettend mooi', vond Leo. En ook nodig. "We hadden een groot verlangen om bij elkaar te komen. Gezondheid staat op nummer één, en we luisteren naar het RIVM, maar God is zo belangrijk."
Wat hij het mooiste vond? Dat moment dat ze eindelijk weer mochten zingen. Ja, toen had hij wel kippenvel. Iedereen zong ook luider dan normaal, zo van: we mógen weer.
Dat zingen, dat is wel 'een dingetje', weet Marloes Nouwens van de Protestantse Kerk Nederland, waar ruim 1500 kerken bij zijn aangesloten. Veel kerken organiseren inmiddels diensten in de buitenlucht, weet ze. Want: buiten mag gezongen worden van het RIVM, binnen niet. En online zingen? "Dat klinkt toch wel anders."
Wanneer mogen we weer?
"Toen de coronamaatregelen iets werden versoepeld en er mondjesmaat weer mensen in de diensten werden toegelaten, kregen we veel verzoekjes van mensen. Of ze niet álsjeblieft tóch mochten zingen. Of neuriën." Nouwens lacht: "Zeker protestanten zingen hard, en veel, en graag."
Wat zijn de regels?
- Vanaf 1 juni was het weer toegestaan om in een ruimte bijeen te komen met maximaal 30 personen (maar wél op anderhalve meter afstand en zonder te zingen).
- Vanaf 1 juli is het toegestaan om, zonder gezondheidscheck of reservering, maximaal honderd personen per ruimte toe te laten. Op voorwaarde dat er voldoende afstand kan worden gehouden.
- In grotere zalen of ruimtes waar meer dan 100 personen bij elkaar kunnen komen, is het verplicht vooraf te reserveren en vindt er een gezondheidscheck plaats bij de ingang.
- Dat moet buiten vanaf 250 mensen.
- Zingen mag ook, maar niet voluit. En zingen mag niet overal, alleen als het gebouw daar geschikt voor is. Iedere kerk moet dat afzonderlijk voorleggen.
- Buiten mag je sowieso wel zingen. Maar ook daar geldt nog steeds wel: 1,5 meter afstand.
Maar het gaat ook om het samenzijn, zegt theoloog en predikant Arjan Plaisier. Samen lachen, samen huilen. Vragen aan elkaar hoe het gaat. "Voor veel gelovigen voelt 'naar de kerk gaan' als een noodzaak. Als iets wat je niet zomaar kan overslaan."
Meer dan rituelen alleen
Een geloof bestaat volgens Plaisier meer dan sec een ritueel opvolgen, de bijbel lezen en naar een preek luisteren. "Dat kun je online ook. Het gaat ook om het gevoel dat je bij elkaar hoort, met elkaar meeleeft."
En ja: de online-kerkdiensten waren volgens Plaisier een 'mooi alternatief'. Maar: "Geloof zit ook in de stenen, zeg ik weleens. Als je in een kerk bent, valt er vaak een soort rust over je heen. Het is de sfeer in dat gebouw die een kerkdienst 'af' maakt."
Waarom zingen de kans op corona kan vergroten?
Ineke Kits, bezoeker van de protestantse kerk in het Friese Surhuisterveen, vond het in eerste instantie fijn dat er online-diensten waren tijdens de coronacrisis, zegt ze, want 'het geloof kun je niet even op pauze zetten'. "En je hebt juist in die tijd extra veel aan God."
Maar het was verre van ideaal. "Dan zit je daar in je eentje, aan de keukentafel. Ik kan me dan toch moeilijker concentreren dan wanneer je ín de kerk zit, met andere kerkgangers en je familie om je heen."
Het raakte me echt
Daarom besloot ze samen met haar man om de kerkdienst eens in hun tuin te organiseren. Er konden 175 'tuinkerkgangers' terecht. "Ik vond het heel bijzonder", zegt Ineke. "Het raakte me echt, ik denk dat God het graag zo zou zien."
Leo de Groot uit Barneveld voelt hetzelfde als hij in de 'weilandkerkdienst' zit, tussen alle andere kerkgangers. "Op zo'n moment heb ik echt het gevoel dat we in contact staan met de hemel. Dus eigenlijk is het extra speciaal, dat we ook nog eens écht onder de blote hemel zitten."
