Een aantal grote verpleeghuisorganisaties geeft aan overvallen te zijn door het naar voren halen van de bezoekregeling. Nu komen ze in de problemen met de praktische voorbereiding, de vraag of ze genoeg personeel hebben en met de wensen én de hoop van familieleden.
Een deel van de verpleeghuizen kan de deuren nog helemaal niet openen, bijvoorbeeld omdat er nog besmettingen zijn. Maar minister De Jonge beloofde dat vanaf 15 juni iedereen weer bij zijn partner, ouders, opa of oma langs mag. En die maand eerder is voor veel verpleeghuizen niet haalbaar, terwijl familieleden staan te popelen bij de deur. Dat levert soms heftige situaties op.
Boze familieleden
"Op sommige momenten echt dreigmail, familieleden zijn emotioneel en dwingend. Dat vraagt begrip en een zorgvuldige communicatie", zegt Helmie Rijlaarsdam van de Lelie Zorggroep.
"Die hebben zoiets van: ja, we kunnen toch gewoon op bezoek en naar buiten, want dat heeft de minister gezegd op tv en dat is moeilijk uit te leggen. Je ziet het leed en de moeite van familieleden en bewoners maar bent ook verantwoordelijk voor een groter geheel."
Familieleden die na maanden wachten nu weer nee te horen krijgen, zijn boos. "Dat is soms wel lastig communiceren", zegt Anneke Lameijn van Laurens in Rotterdam. "In de persconferentie is het gewoon: het kan. Maar het moet veilig kunnen en het vraagt veel van onze organisatie. We doen er alles aan, maar het kan soms een paar dagen langer duren."

Keuze tussen hart en hoofd
RTL Nieuws deed een rondgang onder een aantal grote verpleeghuisorganisaties. We spraken met meer dan tien grote organisaties. Het merendeel – samen goed voor ruim honderd verpleeglocaties – herkent zich in het probleem.
Zij zien het belang van bezoek en van het versoepelen van de regeling. Maar het gaat nu wel ineens heel erg snel. "We moeten kiezen tussen hart en hoofd. Met ons hart willen we niets liever dan de familie binnenlaten, maar met ons hoofd weten we dat het eerst veilig moet kunnen", zeggen verschillende woordvoerders.
"Je ziet het verdriet van de bewoner, je ziet de machteloosheid van familieleden. Je zit ook met je eigen gevoel daar in"', zegt Anneke Lameijn (Zorginstelling Laurens).
Op slot
Verpleeghuizen in ons land moesten 20 maart op slot om het coronavirus buiten de deur te houden. Meer dan 110.000 ouderen zagen maandenlang geen familie of geliefden. Het zorgpersoneel mocht wel naar binnen.
De organisaties worstelden met het vinden van voldoende beschermende kleding, mondkapjes en testen. Duizenden bewoners van verpleeghuizen raakten toch besmet. Van alle coronadoden (6044 op 11 juni) is bijna de helft (2787 doden) overleden in een verpleeghuis.
Sinds eind mei mogen verpleeghuizen nu één bezoeker per bewoner ontvangen. Daarvoor kregen verpleeghuizen tot uiterlijk 15 juni om dat mogelijk te maken. Vanaf 15 juli zouden er dan meerdere bezoekers per bewoner mogen komen. Die datum is een maand naar voren gehaald.

Eerst evalueren, dan versoepelen
De verpleeghuizen geven aan dat zij sowieso graag hadden gewacht op de evaluatie van de eerste versoepeling, om zo zeker te weten dat het veilig kan. Helmie Rijlaarsdam (Lelie Zorggroep): "Ik ben best bezorgd. Het virus is nog niet weg. En we weten niet of het gaat opleven, wanneer dat eventueel gebeurt, en wat dat met onze kwetsbare ouderen gaat doen. En ook wat het met de medewerkers gaat doen."
Voor de versoepeling moesten ze hard aan de slag om alles veilig te laten verlopen. Zo is het praktisch soms een hele klus, want alles moet verlopen volgens de richtlijnen. "Hier zijn we op een kleine locatie, we hebben één lift, vier afdelingen. Je wilt de verkeersstromen beperken en je kunt niet alle bezoekers in één keer binnenlaten, dus je moet een schema maken en de bezoekers die lange tijd niet geweest zijn begeleiden", zegt Rijlaarsdam.
Lameijn (Zorginstelling Laurens): "Dat betekent afspraken maken met de vaste bezoekers maar ook zorgen dat een gezondheidscheck plaatsvindt bij binnenkomst en het begeleiden van de bezoeker naar de kamer van de bewoner."

Branchevereniging Actiz laat weten deze geluiden te herkennen. Actiz hoort ook van sommige familieleden dat zij het snel vinden gaan. "Wij vonden zelf 15 juli te ver weg en dat vonden onze leden over het algemeen ook. Dus wij zijn blij dat het naar voren gaat. De organisaties kunnen voor elk verpleeghuis en elke regio maatwerk leveren en zo voldoende veiligheid bieden."