Nemen we deze zomer een paar weken vrij of stellen we onze vakantie uit in de hoop dat we later dit jaar wél op reis kunnen? Het is een vraag die op dit moment in veel hoofden speelt. Hoe belangrijk is vakantie? En kunnen we ervoor zorgen dat onze 'staycation' net zo goed voor ons is als aan een paar weken weg?
Vakanties zijn geen luxe, ze zijn belangrijk voor onze gezondheid. Even de boel de boel laten en geen last van deadlines of andere werkstress; tijdens hun vakantie zijn mensen gezonder en voelen ze zich beter. Wie langere tijd geen vakantie opneemt, loopt volgens Amerikaans onderzoek zelfs een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en vroegtijdig overlijden.
Niet uitstellen
Maar kunnen we nu niet beter wachten met het opnemen van vakantiedagen totdat we weer weg kunnen? Nee, zegt arbeids- en organisatiepsycholoog Jessica de Bloom van de Rijksuniversiteit Groningen. Zij doet onderzoek naar de effecten van vakantie.
Vakantie is belangrijk voor ons herstel, zegt ze. En: "Net zoals slaap kun je herstel niet opsparen." Regelmatig vrij nemen van het werk is heel belangrijk, ook al kunnen we niet op reis of onbezorgd naar het strand of een terras.
Sneller promotie
Niet alleen onze gezondheid, ook onze carrière heeft profijt van vakantie, schreef de Volkskrant begin mei. Mensen die vakantiedagen opnemen, zijn productiever en komen in de VS zelfs sneller in aanmerking voor promotie (in Nederland is daar zover bekend geen onderzoek naar gedaan, hier is het hebben van vakantiedagen ook gebruikelijker dan in de VS).
Vrije dagen zijn nu zelfs nog belangrijker dan normaal, zegt De Bloom, omdat onze belasting hoger is. We moeten ineens digitaal werken, zijn onze regelmaat kwijt, hadden een tijd geen opvang of school voor de kinderen, maken ons zorgen over mensen die we kennen die tot een kwetsbare groep horen en krijgen een 'information overload' over alle corona-ellende.
Zelfde effecten
En, goed nieuws: de effecten van een 'staycation' verschillen volgens onderzoek nauwelijks van de effecten van een reis. Als we maar hetzelfde type activiteiten doen als we tijdens een reis zouden doen, zoals een (digitaal) feestje organiseren voor je vrienden, hardlopen of fietsen in de natuur om mentaal afstand te nemen, elke dag een vaste periode nemen waarin je alleen doet waar je zin in hebt of vrijwilligerswerk doen.
"Een vakantie thuis kan heerlijk zijn als je erin slaagt om de factoren te omzeilen die je ontspanning belemmeren", schrijft De Bloom in haar boek De kunst van het vakantie vieren. "Dit kan bijvoorbeeld door huishoudelijke taken of andere klussen bewust een tijd uit te stellen en je een week lang een klus- en poetsverbod op te leggen."
Deze dingen zijn belangrijk om te herstellen tijdens een vakantie:
- mentaal afstand nemen van het werk
- ontspannen
- controle en zelf bepalen wat we doen
- uitdagingen aangaan en nieuwe dingen leren
- iets betekenisvols doen
- gevoelens van verbondenheid hebben
Bron: Jessica de Bloom, Rijksuniversiteit Groningen
En er zijn meer opties om dat vakantiegevoel te krijgen, ziet Wesley Put van Breda University of Applied Sciences. Zij is teammanager 'tourist experiences'.
Nieuwe initiatieven
"Ik zie allemaal nieuwe initiatieven ontstaan. Je kunt bijvoorbeeld een tent huren die normaal op een camping staat, en die in je achtertuin zetten. En je kunt zelfs een animatieteam inhuren om je kinderen thuis te vermaken, in plaats van op de camping. Ook komen er steeds meer kleinschalige kampeermogelijkheden bij boeren."
Gezinnen met kinderen hoeven zich wat Put betreft zeker niet te vervelen tijdens deze vakantie: er is genoeg te doen en op internet kun je voldoende inspiratie opdoen voor dagjes uit. Voor jongeren is het vervelender. "Die hadden bijvoorbeeld gehoopt op een vakantie met vrienden, maar kunnen zoals het er nu naar uitziet niet eens met elkaar naar een bungalowpark."
"De vraag is vooral voor hen: wat is het alternatief? Jongeren gaan graag met een grote groep feesten, dat kan nu niet. Maar familievakanties draaien vaak vooral om quality time met elkaar, die kun je thuis ook prima hebben."
