Al sinds 2016 wijzen veiligheidsdiensten op de gevaren van een pandemie zoals we die nu kennen. In analyses wordt onder meer gewaarschuwd voor een tekort aan ic-bedden. Maar met de adviezen is maar weinig gedaan.
Dat blijkt uit onderzoek van NRC Handelsblad. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid stelt vanaf 2016 veiligheidsanalyses op. Deskundigen van het RIVM, TNO, AIVD en NCTV schreven daaraan mee en de gevaren van een pandemie kwamen eruit naar voren.
'Uitbraak reëel'
In de Nationale Veiligheidsstrategie die vorig jaar gepresenteerd werd, een beleidsstuk waar het kabinet haar veiligheidsplannen op baseert, was zelfs aandacht voor de voorbereiding op een pandemie. "Het risico van een uitbraak van een (ernstige) infectieziekte zoals een grieppandemie blijft reëel", stond in het document. "De Rijksoverheid voert op strategisch niveau beleid uit om hierop voorbereid te zijn."
Desondanks dreigt er momenteel een tekort aan ic-bedden.
Worstcasescenario: zo beslissen artsen op de ic tussen leven en dood
Gisteren werd bekend dat het aantal coronapatiënten in ic-bedden is opgelopen naar 761. Volgens minister Hugo de Jonge zal het aantal beschikbare bedden volgende week uitgebreid zijn naar 1600. 500 van die plekken zijn gereserveerd voor mensen die met iets anders kampen dan het coronavirus.
'Harder dan gedacht'
Diederik Gommers van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC) bevestigt dat Nederland die uitbreiding aankan. "Als we alle spullen bij elkaar vergaren", zegt hij in NRC. De piek voor het aantal ic-bedden dat nodig is ligt volgens hem in eind mei. Over een volgende fase van uitbreiding heeft Gommers twijfels. "Dan gaat het harder dan we gedacht hadden."
Vanuit deskundigen klinkt kritiek op de voorbereiding van het kabinet. "Onze voorbereidingen op een pandemie zijn vooral symbolisch geweest", zegt Ira Helsloot, hoogleraar besturen van veiligheid. "Er zijn plannen voor geschreven, maar in materiële zin waren we niet voorbereid."
'Urgentie verdringt belangrijkheid'
"Waarschuwingen in scenario’s worden in de politiek vooral gebruikt om de eigen positie te bevestigen", zegt de Leidse onderzoeker Ed Dammers, die pleit voor een parlementair onderzoek en een evaluatie van de voorbereidingen. "De politiek is gericht op de korte termijn: urgentie verdringt belangrijkheid."
