Kinderdagverblijven mogen kinderen die niet gevaccineerd zijn straks weigeren. Een Kamermeerderheid stemt voor een wet waarin dat is geregeld. Kinderdagverblijf Berend Botje weigert al sinds juli kinderen die niet zijn ingeënt. "De meeste ouders die hun kind niet willen laten vaccineren, zijn helemaal niet zo principieel."
In de Tweede Kamer werd vandaag gedebatteerd over een wetsvoorstel van D66 waarin geregeld wordt dat kinderdagverblijven zelf mogen kiezen of ze kinderen die niet deelnemen aan het rijksvaccinatieprogramma toelaten. Daarin is een uitzondering gemaakt voor kinderen die om medische redenen niet worden ingeënt, zij mogen niet om die reden worden geweigerd. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt het voorstel.
Niet ver genoeg
Het voorstel behelst precies wat ze bij Berend Botje, een kinderopvangorganisatie met 50 locaties in West-Friesland, al sinds vorige zomer doen. Op de kinderdagverblijven is alleen plek voor kinderen die meedoen aan het rijksvaccinatieprogramma. Ouders melden het als hun kind een prik heeft gehad. En als niet duidelijk is of dat is gebeurd, dan belt het kinderdagverblijf erachteraan.
Toch gaat het wetsvoorstel directeur Alien Alberts niet ver genoeg. "De overheid legt de verantwoordelijkheid nu bij kinderdagverblijven, maar die hoort bij de overheid te liggen. Die moet vaccineren verplichten."
Boetes opleggen
Alberts zou graag zien dat in Nederland dezelfde wet wordt ingevoerd als in Duitsland. Daar moeten alle kinderen die naar een kinderopvang of naar school gaan vanaf volgende maand worden ingeënt tegen mazelen. Scholen en kinderopvangcentra mogen kinderen die niet zijn ingeënt weigeren, en ouders riskeren een boete van 2500 euro als ze zich niet aan de wet houden.
Ook Roland Pierik, rechtsfilosoof aan de Universiteit van Amsterdam en lid van de Gezondheidsraad, is niet laaiend enthousiast over het plan. "Het biedt schijnzekerheid. Er zullen in de kinderopvang altijd kinderen van onder de 14 maanden zijn die niet zijn gevaccineerd, die een of twee kinderen van wie de ouders vaccinatie weigeren, maken dan geen verschil."
Niet-gevaccineerde kinderen bij elkaar
"Daarnaast is een consequentie dat er meer niet-gevaccineerde kinderen bij elkaar komen in opvangen waar zij niet worden geweigerd. Wordt daar een kind ziek, dan hebben ze echt een probleem."
"Tot slot: het haalt het probleem weg bij het echte probleem: de dalende vaccinatiegraad. Het gaat er niet om dat gevaccineerde kinderen worden gescheiden van niet-gevaccineerde kinderen, maar dat het aantal gevaccineerde kinderen in totaal te klein is. Dat los je alleen op als de politiek vaccinatie verplicht stelt voor alle kinderen in de opvang."
Mazelen
"Vooral mazelen zijn echt een probleem", onderbouwt Alberts het standpunt van Berend Botje. "Veel ouders denken dat het een onschuldige kinderziekte is, maar er gaan kinderen aan dood en andere kinderen houden er blijvend letsel aan over. Daar komt bij dat het een heel besmettelijke ziekte is die zich bijvoorbeeld in een kinderdagverblijf snel kan verspreiden. Wij willen onze kinderen een zo veilig mogelijke omgeving bieden."
Hoewel Alberts iets doet wat officieel nog niet mag, heeft ze daar geen problemen mee gekregen. "Toen we dit bekendmaakten kregen we wel veel dreigmail. Ook dreigden een paar ouders met rechtszaken. Maar daar hebben we verder nooit iets van gezien."
Broodje aap-verhalen
"De meeste ouders die hun kinderen niet wilden laten inenten, maakten zich zorgen omdat ze broodje aap-verhalen hadden gelezen over inenten. We hebben een informatieavond gehouden voor alle ouders, met een arts infectieziekten van de GGD. Die heeft in de zorgen bij de meeste ouders kunnen wegnemen."
Ook Pierik ziet dat veel ouders helemaal geen principiële redenen hebben om hun kind niet te laten inenten. "Natuurlijk zijn er ook mensen die dat niet willen vanuit geloofsredenen of antroposofische ideeën, maar er zijn ook heel veel ouders die het gewoon eng vinden en de beslissing daarom steeds voor zich uit schuiven."
Naald in kind
"Het is ook niet leuk: zo'n naald in je kleine kind, dat zich vervolgens misschien ook nog eens een paar dagen ziek voelt. Veel ouders zoeken een excuus om dat niet te hoeven doen."
"Ze zijn zich ook lang niet bewust geweest van het risico. Ik weet zeker dat als er een dezer dagen een uitbraak is van een van de ziekten in bijvoorbeeld Utrecht, Den Haag of Rotterdam, er dan ineens heel veel ouders in de rij staan om hun kind alsnog te laten inenten. Dan wordt het gevaar wel concreet."
Mocht er toch een rechtszaak zijn gevoerd tegen Berend Botje, dan had Alberts die met vertrouwen tegemoetgezien. "Volgens onze advocaat hebben we de Raad van State al aan onze zijde. Daarnaast dragen wij verantwoordelijk voor de veiligheid van de kinderen en dat is de reden dat we dit doen."
Autisme, schadelijke stoffen? Feiten en fabels over vaccineren
Wat vinden branche- en belangenorganisaties?
De Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) noemt de initiatiefwet van D66 'een goede eerste stap'. "Maar het onderwerp is groter dan de kinderopvang, het gaat om de volksgezondheid in het algemeen. De regering moet verdergaande maatregelen treffen en waar nodig ingrijpen."
BOinK, de belangenvereniging van ouders in de kinderopvang, noemt de initiatiefwet 'jammer'. "Het RIVM zegt dat het niet zinvol is om kinderen te weigeren die niet gevaccineerd worden. Op die manier krijg je groepen niet-gevaccineerde kinderen bij elkaar die elders niet welkom zijn, en die kinderen komen buiten de opvang op plaatsen waar ook andere kinderen komen."
"Als kinderdagverblijven kinderen willen weigeren, dan kan dat al. Het gebeurt ook. Ouders zouden dan toegang kunnen afdwingen, maar in de praktijk gebeurt dat niet. Dus welk probleem los je hiermee op? Vaccinatie is niet het probleem van kinderdagverblijven."
De Brancheorganisatie Kinderopvang wil niet dat kinderdagverblijven 'de speelbal worden gemaakt van die lage vaccinatiegraad'. "Hoe gaan de controle en handhaving? Kinderdagverblijven zijn zelfstandige ondernemingen, die nu privacygevoelige informatie moeten registreren."
"Daarnaast zeggen jeugdartsen en het RIVM: Pas op, door niet-gevaccineerde kinderen bij elkaar te zetten, creëer je haarden. En het biedt schijnveiligheid, want kinderen zitten gemiddeld maar twee dagen per week op de opvang."
"Dat er aandacht is voor vaccinatie, is hartstikke goed, maar doe het op een andere manier. Bijvoorbeeld zoals in Duitsland, waar je een boete krijgt als je je kind niet vaccineert."
