Fietsendiefstal geen prioriteit bij politie: 'Dit is onbestaanbaar'

Het overkomt veel mensen: je grist de sleutels uit je jaszak en staart dan wat verweesd naar de plek waar je pasgeleden nog je fiets op slot had gezet. 

De Stichting Aanpak Fiets- en E-bikediefstal (SAFE) is het meer dan zat. "In Nederland komt geen enkel vermogensdelict zo vaak voor als fietsendiefstal", vertelt SAFE-voorzitter Jeroen Snijders Blok. "Exacte cijfers zijn er niet, maar het zijn er elk jaar minimaal een half miljoen."

'Tamelijk gênant'

Snijders Blok hoopt op extra aandacht van de Nederlandse politie voor fietsendiefstal. Volgens hem is de politie uitgenodigd om aan te schuiven bij partners van SAFE, waaronder de ANWB, de Fietsersbond, het ministerie van infrastructuur, verzekeraars en fietsfabrikanten.

Ook zijn er brieven gestuurd naar korpschef Erik Akerboom om het belang van aandacht voor fietsdiefstal te benadrukken. "Daar is tot op heden echter geen inhoudelijke reactie op gekomen. Als industrie vinden we dat tamelijk gênant."

Fietsendieven zijn in toenemende mate geen haveloze types meer die een barrel voor een tientje proberen te slijten. Meer en meer organiseren ze zich als professionele bendes die de Nederlandse fietsen zo snel mogelijk naar het buitenland willen brengen om daar door te verkopen.

Volgens data van de ANWB verdwijnen die veelal naar een specifieke groep landen. Ilse van Beekum, werkzaam bij de ANWB, vertelt: "Via onze track&trace-systemen zien we vooral dat diefstal in stedelijk gebied én in de grensstreken, met name Limburg, plaatsvindt. Vooral binnen de georganiseerde misdaad verdwijnen fietsen vaak al binnen 48 uur over de grens. Een groot deel gaat naar het voormalige Oostblok."

Speciale chip

Die eerste 48 uur zijn daarom erg belangrijk voor het terugvinden van de fiets, vertelt Karlijn Marchildon van het Amsterdamse fietsenmerk VanMoof. "Onze fietsen zijn uitgerust met een speciale chip waarmee we gestolen fietsen kunnen opsporen. Na twee dagen is de fiets bijna nooit meer in de buurt van het plaats delict."

VanMoof heeft de afgelopen vijf jaar de georganiseerde diefstal sterk op zien komen. "In 2016 was dat echt anders, toen was het veel meer gewone, lokale diefstal." Van de fietsen die over de grens verdwijnen, worden ze vaak gevonden in landen waar VanMoof niet verkoopt. "Populaire bestemmingen zijn Polen, Oekraïne en Algerije."

De betere organisatie van de fietsendieven hangt samen met onze veranderende smaak: we gaan steeds meer op e-bikes rijden. In 2018 werd er 1,2 miljard euro winst gemaakt op de verkoop van meer dan 1 miljoen fietsen.

E-bike aantrekkelijk

Twee derde van dat bedrag kan op het conto worden geschreven van de elektrische fiets. Door de goede economie en toegenomen aandacht voor duurzame alternatieven voor de auto raakt de e-bike steeds meer in trek, blijkt uit onderzoek van de BOVAG, de RAI Vereniging en onderzoeksbureau GfK.

Omdat die elektrische fiets vaak duurder is dan de gewone fiets, is die ook een stuk aantrekkelijker om te stelen. Dat merken ze ook bij Unigarant, het verzekeringsbedrijf van de ANWB. "Wij zien de schadecijfers flink oplopen," zegt Ilse van Beekum. "In 2017 ging het om 2346 fietsen en zo'n 4,9 miljoen euro. In 2019 is dat opgelopen tot 3810 fietsen en en keerden wij 8,3 miljoen aan schade uit."

Net als SAFE maakt ook de RAI vereniging, de belangenbehartiger voor auto- en fietsfabrikanten, zich kwaad. "Dit is gewoon onbestaanbaar," stelt voorzitter Steven van Eijck. "We hebben het over 1500 fietsen per dag, en de politie zegt gewoon 'wij trekken ons terug'. Daarmee wordt het stelen van fietsen het nieuwe normaal."