Als je aan Nederlandse jongeren vraagt wat ze later willen worden, krijg je nog altijd vaak een traditioneel antwoord. Meisjes verwachten vaak het onderwijs in te gaan, terwijl jongens hopen iets in de techniek te gaan doen. En dat terwijl ze net zo goed scoren op verschillende toetsen.
Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), waarin deskundigen stellen dat tieners geen realistisch beeld hebben van de arbeidsmarkt.
Uit de cijfers blijkt dat geslacht nog altijd een grote rol speelt in wat jongeren verwachten later voor beroep te gaan uitvoeren. Jongens van 15 verwachten bijvoorbeeld veel vaker een baan te vinden in de wetenschap of techniek dan 15-jarige meisjes.
De top 10 beroepen genoemd door jongens en meisjes:
Dat geslacht nog altijd zo'n grote rol speelt, vinden de onderzoekers zorgelijk. Jongens en meisjes scoren tegenwoordig namelijk ongeveer gelijk op de zogenoemde PISA-toets, een toets op het gebied van lezen, wiskunde en natuurwetenschappen.
PISA-toets
De PISA-toets is één van de belangrijkste rapportcijfers over het Nederlandse onderwijs. Het is een internationaal vergelijkend onderzoek dat de vaardigheden en kennis in lezen, wiskunde en natuurwetenschappen test van 15-jarigen. In 2018 namen 77 landen deel aan het onderzoek, dat onder toezicht van de OESO staat.
Vanaf 2000 wordt elke drie jaar een nieuw onderzoek gehouden met één van de drie domeinen als hoofddomein. In 2018 was dat leesvaardigheid. De andere twee domeinen komen minder uitgebreid aan bod.
Uit het onderzoek blijkt ook dat jongeren uit een lagere sociaal economische klasse die goed scoorden op de PISA-toets veel lagere verwachtingen hebben over hun carrière. Tieners uit een hogere sociaal economische klasse die een vergelijkbare score haalden, waren veel positiever.
'Verouderd en onrealistisch'
De onderzoekers maken zich zorgen over de resultaten. Ze stellen dat jongeren niet op de hoogte zijn van de beschikbaarheid van de huidige en toekomstige banen. "Het suggereert bovendien dat de carrièreverwachtingen van jongeren verouderd en onrealistisch zijn", aldus de deskundigen in het rapport.
Volgens de deskundigen gaat het mis op school en wordt er niet genoeg voorlichting gegeven over opleidingen en beroepen. Jongeren die bijvoorbeeld advocaat willen worden, realiseren zich volgens de onderzoekers vaak niet dat een 4-jarige universitaire opleiding daarvoor niet voldoende is. Hierdoor worden verkeerde verwachtingen gecreëerd.
Uit eerdere studies blijkt bovendien dat wanneer jongeren verkeerde verwachtingen hebben, zij het slechter zullen doen op de volwassen arbeidsmarkt dan collega's met vergelijkbare kwalificaties en achtergronden die wél begrijpen wat ze moeten doen om hun ambities waar te maken.
