Nederland moet de uitstoot van broeikasgassen eind volgend jaar met 25 procent verminderd hebben, zo oordeelde de Hoge Raad vandaag. Hoe denken de leden van ons klimaatpanel daarover?
"Ik ben superblij. Dit is fantastisch. Dit is een waterscheiding", zegt onderzoeker aan de Universiteit Wageningen Bram (51). Volgens hem wordt hier geschiedenis geschreven. "De rechterlijke macht zegt in hoogste instantie dat onze eigen regering zich aan het eigen beleid moet houden."
Internationaal betekenisvol
De uitspraak noemt hij 'internationaal enorm betekenisvol'. "Dit gaat wereldwijd effect hebben op hoe rechters hiernaar kijken. Dus vanuit het klimaat gezien ben ik er heel blij om."

Er is ook een 'maar'. "Waar ik bang voor ben, is dat we kolencentrales uitzetten, we dan elektriciteit importeren waardoor netto evenveel broeikasgassen in de lucht komen. Alleen komt het dan niet in onze boekhouding terecht."
Ook wij moeten iets doen
Natuurlijk: als Nederland dit alleen doet, heeft het geen zin, zegt hij. "Maar als je niks doet vanuit die motivatie, gebeurt er helemaal niks. Uiteindelijk is het een beweging die je internationaal ziet."
Niet alleen de regering, ook wij moeten aan de bak, vindt Bram. Minder vliegen, minder hard of niet auto rijden, minder vlees eten, iets minder kinderen krijgen. "We moeten accepteren dat we voor het klimaat op een aantal punten ons gedrag moeten veranderen. Je kunt kleine dingen doen zoals je CV-ketel waterzijdig inregelen. Dat scheelt nog geld op de gasrekening ook. Maar het is niet alleen maar win-win. Het gaat ook een beetje pijn doen."
'Geen oplossing'
Souraya is het daar niet mee eens. Ja, er is een probleem met de CO2-uitstoot, maar de uitspraak van de Hoge Raad is niet de oplossing, zegt ze. "Waarom kijken we niet naar onze buren? In Duitsland mogen ze veel meer uitstoten, en wij als klein land mogen minder uitstoten. Terwijl een koe die tien meter over de grens staat, evenveel stinkt als een koe in Nederland. We hebben geen koepel over ons land. Het is uiteindelijk een gedeelde uitstoot."
Ze is ook niet even blij met alle maatregelen om CO2-uitstoot te beperken. "Ik heb een oude diesel, van voor 2000. Nu moet ik een nieuwe auto kopen omdat ik anders vanaf januari veel meer wegenbelasting moet betalen. Terwijl elektrische auto's echt niet zoveel gezonder zijn met hun lithiumbatterijen. Weet je hoeveel uitstoot de productie van zo'n batterij oplevert? En over 20 jaar, als we die gaan slopen, is er ook veel uitstoot. Ben je dan schoner uit?"
Souraya ziet een oplossing in de vermindering van onze consumptie. "We hoeven niet alles bij Ali Express te kopen. We hoeven niet elke maand alle soorten groenten in de supermarkt te hebben liggen." Zouden we niet zoveel consumeren, dan zou er minder import en dus minder uitstoot, zegt Souraya.
Kleine stapjes
Judith (23), werkzaam op een varkens- en kippenboerderij noemt het besluit een goede zaak. "Maar ik ben wel van mening dat het verstandiger is om de uitstoot in kleine stapjes te verminderen zodat mensen aan het besluit kunnen wennen."
Want dit is een grote uitspraak, zegt ze. En zeker omdat die nu definitief is, kan hij als een schok komen bij sommige mensen. "Net zoals met stikstof. Dan raken mensen gefrustreerd en gaan ze protesteren. Dat brengt onrust. Dus je moet mensen erop voorbereiden wat je wilt gaan doen en dat in stapjes doen."
Voor Judith zelf heeft de uitspraak nog geen gevolgen. "Wij zijn al aan het verduurzamen, leggen zonnepanelen op het dak. Dus tot nu toe zijn er geen consequenties. Wat er in de toekomst komt, zien we wel."
Zo stoot je minder uit
Als we deze maatregelen nemen, stoten we al 6,6 megaton minder uit.
-
Sluiting van de Hemweg-kolencentrale in Amsterdam = 1,7 megaton minder CO2
Deze centrale zou in 2024 gesloten worden, maar gaat eind dit jaar al dicht. t scheelt veel uitstoot. Maar let wel: dit is vooral een papieren oplossing, waar het klimaat weinig mee opschiet. "We moeten dan de energie die deze centrale leverde, ergens anders vandaan halen, bijvoorbeeld uit Duitsland", zegt lector energietransitie van de Hanzehogeschool Martien Visser. "De CO2 wordt dan niet hier uitgestoten, maar over de grens."
-
De verwarming 1 graad lager = 0,8 megaton minder
Het kabinet kan ons verplichten de thermostaat iets terug te draaien. Daardoor stoten we fors minder uit, maar ja, zo’n maatregel is niet te controleren.
-
Maximaal 100 kilometer per uur op de autosnelweg = 1,5 megaton minder
De verlaging van de maximumsnelheid naar 100 kilometer per uur wordt tweede helft van maart volgend jaar van kracht.
-
Autoloze zondag = 1,2 megaton minder
In de jaren zeventig deden we dat ook, tijdens de oliecrisis. Visser: "Ik ben in mijn berekening uitgegaan dat mensen óf gaan lopen óf op andere dagen hun inkopen doen."
-
Alle autobanden op juist spanning = 0,4 megaton minder
Veel auto’s rijden rond op te zachte banden, daardoor verbruiken ze meer brandstof. Pompt iedereen zijn banden op, dan besparen we met z’n allen flink. "Maar ook deze optie is niet te controleren", aldus Visser.
-
Twee minuten korter douchen = 1 megaton minder
Wanneer we korter douchen, hoeft er minder water verwarmd te worden. "Dit is wat je ongeveer zou besparen als álle Nederlanders dagelijks twee minuten minder zouden douchen", zegt Visser. "Maar het blijft een schatting."