Moet je naar het ziekenhuis voor een borstkankeronderzoek, dan is de kans groot dat een methode wordt gebruikt die bij een deel van de vrouwen niet goed werkt. Onderzoeker Gijs Hendriks heeft daar iets op bedacht.
Hendriks, verbonden aan het Radboudumc, promoveerde deze week op een nieuwe techniek om borstkanker sneller op te sporen. Een 15 seconden durende scan ziet of er een tumor in de borst zit en of die kwaadaardig is.
Mammografie
Dat is wel anders bij een mammografie, de bekende manier om borstkanker op te sporen, legt Hendriks uit. Daarbij wordt de borst van een vrouw tussen twee platen geklemd om röntgenfoto's van de borst te maken.
De methode mag dan goedkoper zijn volgens Hendriks, het probleem van mammografie is dat met name jongere vrouwen veel klierweefsel hebben. Op een röntgenfoto lichten zowel een tumor als klierweefsel wit op. Het verschil is daardoor lastig te zien, legt Hendriks uit. "En dan moet er alsnog vervolgonderzoek zoals een MRI-onderzoek of uiteindelijk een punctie worden gedaan."
Een arts prikt dan een dunne naald in 'een afwijking', zuigt cellen op en die worden in een laboratorium onderzocht. Een patholoog bekijkt of de afwijking goedaardig of kwaadaardig is.
Zo werkt een 3D-scan:
Sommige ziekenhuizen werken met 3D-echo's: een soort zwangerschapsecho, maar dan op je borsten. Daarbij is goed te zien of iemand een tumor heeft, maar niet of die kwaadaardig is.
Onnodige puncties
Daar heeft Hendriks een oplossing voor. Hij voegde zogeheten elastografische metingen toe aan de 3D-echo. De echo maakt een eerste scan. Vervolgens wordt het apparaat 2 mm naar boven geschoven en wordt een tweede scan gemaakt.
Zo kan het apparaat voelen hoeveel rek er in het weefsel zit en daarmee hoe hard en beweeglijk het is – kwaadaardige tumoren zijn vaak harder en minder beweeglijk dan goedaardige.
Op die manier krijgen patiënten sneller duidelijkheid, volgens Hendriks. Hij testte de nieuwe technologie op 31 patiënten en bij hen was direct zichtbaar of iemand een kwaadaardige of goedaardige tumor had. Het aantal onnodige puncties kan volgens Hendriks dankzij de nieuwe apparatuur dalen.
Gebruik in ziekenhuis
De nieuwe methode moet nog wel getest worden op een grotere groep patiënten en Hendriks wil nog onderzoeken of de methode in elke situatie het beste werkt. "Daarna is hij klaar voor gebruik door ziekenhuizen."
