Volgens een nieuwe richtlijn valt het best mee, dat risico op kanker na het eten van rood vlees. Sinds het advies vandaag naar buiten is gekomen, schrijven verschillende organisaties een tegenbericht: rood vlees verhoogt wel degelijk het risico op darmkanker, zeggen ze.
Het is niet noodzakelijk om minder vlees te eten om gezond te blijven, schrijven onderzoekers in een publicatie in het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift Annals of Internal Medicine. Voedingswetenschapper Frank Hu van Harvard University reageerde nog voor het onderzoek verscheen in een persverklaring: hoogst onverantwoord, schreef hij.
Het advies schoot het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WKOF) in het verkeerde keelgat. "Het zijn zorgwekkende claims", zegt Germund Daal, woordvoerder van WKOF. "Te veel rood vlees en bewerkt vlees verhoogt wel degelijk de risico's op met name darmkanker." De organisatie heeft de analyses van de onderzoekers onder de loep genomen. "De resultaten komen in de buurt van onze bevindingen, maar de wetenschappers hebben de gegevens op een verwarrende manier geïnterpreteerd."
Drie tot vier keer per week vlees
In het onderzoek staat dat consumenten in de Verenigde Staten en West-Europa gemiddeld drie tot vier keer per week vlees eten. "Op basis van die cijfers heeft een panel met wetenschappers en consumenten het besluit genomen dat het niet nodig is minder vlees te eten. Dat advies is door veel media overgenomen, maar in Nederland eten we veel meer vlees. Het is een riskant advies", zegt Daal.
Ook maken de onderzoekers volgens Daal in hun advies geen onderscheid tussen rood vlees en bewerkt vlees. "Dat is er wel degelijk. 3 tot 4 porties bewerkt vlees per week eten zou volgens de onderzoekers te weinig invloed hebben op de kans op kanker. Wetenschappelijk bewijs laat juist zien dat bewerkt vlees eten de kans op darmkanker vergroot."
Hoeveel vlees eten Nederlanders?
Gemiddeld eten we 98 gram vlees en vleesproducten per dag, verdeeld over zes dagen in de week. De hoeveelheid vlees die gegeten wordt is verschillend tussen groepen mensen. Zo eten mannen meer vlees en vleesproducten (115 gram per dag) dan vrouwen (81 gram per dag).
De vleesconsumptie komt neer op 588 gram per week, meer dan de maximale aanbevolen hoeveelheid. Volgens de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum is er een maximum van 300 gram rood vlees per week. Dat komt neer op 3 porties van 100 gram. Bewerkt vlees staat niet in de Schijf van Vijf. Het advies is om dit niet te veel en niet te vaak te eten.
Bron: WKOF en Voedingscentrum
'Minder vlees niet nodig'
Robin Vernooij is een Nederlandse onderzoeker die betrokken is bij het advies. "Het panel dat de conclusie heeft getrokken, bestaat uit artsen, diëtisten, consumenten en onderzoekers. Ik ben een van de onderzoekers die allerlei literatuurstudies heeft samengevat."
"We hebben gekeken naar gezondheidsrisico's als hartfalen, beroerte, diabetes en kanker, dus niet naar dierenwelzijn of de invloed van vlees op het milieu", vertelt Vernooij. De conclusie van het panel is dat er wel degelijk een risico is bij het eten van vlees, maar die is volgens hen zo minimaal, dat een maatschappelijke oproep tot minder vlees eten niet nodig is.
"Het risico is zo laag dat je niet kunt stellen dat risico's op kanker alleen toe te schrijven zijn rood vlees. Het kan ook aan de levensstijl liggen die misschien hoort bij de consumptie van rood vlees eten. Mensen roken mogelijk meer, bewegen minder. In de studies kan niet uitgesloten worden dat dit één van de oorzaken is van die hogere gezondheidsrisico's die wij hebben gevonden."
Meer plantaardig eten
Patricia Schutte van het Voedingscentrum zegt dat het voor mensen die gemiddeld drie tot vier keer per week vlees eten, niet nodig is om te minderen. "Daarin wijkt het onderzoek niet af van wat wij adviseren. Maar in de praktijk eten Nederlanders meer vlees."
Daarom is het advies van het Voedingscentrum: meer plantaardig eten en minder dierlijk. "Dat komt neer op dezelfde uitkomst, maar het uitgangspunt van de onderzoekers is anders. Zij gaan ervan uit dat we al minder vlees eten en geven aan dat het om een beperkt aantal ziektegevallen gaat dat kanker krijgt. Maar als je op populatieniveau kijkt, dan gaat het om een risico voor een groot aantal ziektegevallen."
Wat is rood en bewerkt vlees?
Rood vlees is niet dat sappige biefstukje dat nog rood is van binnen. Rood vlees is rood in de vitrine bij de slager. Het komt van runderen, schapen, geiten en varkens. Kip en gevogelte is wit vlees. Bewerkt vlees is op een manier bewerkt zodat het langer houdbaar blijft of de smaak is verbeterd. Dit kan door te zouten, drogen of door het toevoegen van conserveringsmiddelen.
Elke hoeveelheid die je eet, verhoogt het risico op darmkanker. Vandaar het advies om rood vlees te beperken tot drie porties per week en bewerkt vlees niet of zo min mogelijk te eten.
