Niet alleen ouders vinden dat hun kinderen te lang achter hun scherm zitten, ook de jongeren zelf. Dat blijkt uit onderzoek. Ze geven aan last van hun rug, schouders en vingers te hebben.
De jongeren denken dat ze gemiddeld 3 uur en 20 minuten per dag achter een scherm doorbrengen terwijl ze zelf 2,5 uur per dag verantwoord vinden. Dit blijkt uit onderzoek van I&O research in opdracht van Volkskrant. 569 thuiswonende jongeren tussen de 10 en 22 jaar en 1145 ouders beantwoordden de vragen.
De jongeren tussen de 10 en 22 jaar en hun ouders vinden het zelf jammer dat ze tegenwoordig minder buiten spelen. Ook zijn de jongeren veel bewuster van de negatieve effecten van hun schermgebruik. De helft van hen zegt last te hebben van rug- en schouderklachten. 28 procent zegt last te hebben van kramp in hun vingers. Dat is meer dan hun ouders inschatten.
De kans op slaapproblemen door schermgebruik zien jongeren en hun ouders allebei als grootste probleem.
Felicia's kinderen kijken zes uur per dag naar een scherm
Last van verslaving
"Ik ben blij verrast met de uitkomsten van dit onderzoek", zegt Regina van den Eijnden. Ze is sociaal wetenschapper aan de Universiteit Utrecht en vraagt voor het onderzoek Digital Youth elk jaar aan jongeren hoe het is gesteld met hun sociale media- en gamegebruik. "Een derde van de jongeren geeft aan dat ze zelf het gevoel hebben dat ze last hebben van iets dat op een verslaving lijkt."
Of de jongeren last hebben van hun schermtijd, heeft niet zozeer te maken met hoeveel tijd ze achter hun scherm doorbrengen, maar juist ook wat ze ernaast doen. "Het scheelt of iemand die 2,5 uur op zijn mobiel zit daarnaast gaat sporten en bijvoorbeeld goed contact heeft met vrienden en familie. Een ander trekt zich terug op zijn kamer en staart een uur naar zijn telefoon in de hoop dat er iets gebeurt waar hij blij van wordt. Als je dan ziet dat iedereen lol heeft en jij niet, kan een uur per dag al genoeg zijn om een probleem te ontwikkelen."
Negen symptomen van verslaving
Sociale media-gebruik is problematisch als je minstens vijf keer 'ja' antwoordt op onderstaande negen stellingen én als je last hebt van minstens één van de volgende drie negatieve gevolgen: verminderde interesse in andere bezigheden, ruzie met anderen of ernstige problemen met ouders vanwege het sociale mediagebruik.
De stellingen:
- regelmatig aan niets anders kunnen denken dan aan het moment dat je weer sociale media kon gaan gebruiken
- je regelmatig ontevreden gevoeld omdat je meer tijd aan sociale media had willen besteden?
- Je vaak rot gevoeld als je geen sociale media kon gebruiken?
- geprobeerd om minder tijd te besteden aan sociale media, maar dat het niet lukte?
- regelmatig geen interesse gehad in andere bezigheden (bijv. hobby’s, sport) omdat je liever met sociale media bezig was?
- regelmatig ruzie gekregen met anderen door jouw sociale mediagebruik?
- regelmatig gelogen tegen je ouders of vrienden over de tijd die je aan sociale media besteedt?
- vaak sociale media gebruikt om niet aan vervelende dingen te hoeven denken?
- ernstige problemen met je ouders, broer(s) of zus(sen) gehad door je sociale mediagebruik?
Concentratieproblemen en meer ruzie
Een sociale media-verslaving lijkt iets minder heftig dan een gameverslaving, maar komt volgens Van den Eijnden vaker voor. "Uit onderzoek blijkt dat 7,5 procent van de jongeren in Nederland voldoet aan de kenmerken van een sociale media-verslaving. Bij gamen ligt dat aantal tussen de 3,5 en 4 procent."
Jongeren en hun ouders vinden een sociale media-verslaving vaak niet echt problematisch. "Bij een gameverslaving kunnen jongeren bijvoorbeeld een compleet geïsoleerd leven leiden. Dat is bij een sociale media-verslaving vaak niet zo. Al zijn er zeker wel vergelijkende symptomen, zoals somberder worden, concentratieproblemen op school en meer ruzie thuis."
Minderen
De eerste stap voor jongeren die willen minderen met hun schermtijd, is bewustwording. Daarnaast zijn er apps die de schermtijd in de gaten houden. Van sommigen krijg je zelfs een seintje als je over je aangegeven minuten komt.
"Het kan ook helpen om je voornemen om te minderen met vrienden of ouders te delen. Ouders kunnen hun kinderen dan herinneren aan hun plan. Als het niet lukt, kunnen ze vragen waarom niet. Een begeleidende toon helpt dan beter dan een bestraffende of belerende toon", adviseert Van den Eijnden. "Die werkt eerder averechts."
