Extra regentonnen, parasols en forse investeringen in beregeningsinstallaties. Nederlandse consumenten en boeren nemen maatregelen tegen de verwachte periode van forse droogte. Door het warme weer verdampt veel van de regen die er valt.
Dat zorgt voor een zogeheten neerslagtekort van 119 mm. Het neerslagtekort is een manier om aan te geven hoe droog het is, en is het verschil tussen de regen die is gevallen en wat daar vervolgens van verdampt is.
Droogtemonitor
Omdat de komende weken weinig regen wordt verwacht, zal het verder oplopen tot 146 mm, wat hoger is dan normaal deze tijd van het jaar, meldt Rijkswaterstaat in de Droogtemonitor. De droogte is gemiddeld genomen minder erg dan vorig jaar, maar dat geldt niet voor alle regio's.
De droogte zou dit jaar best nog wel erger kunnen worden dan vorig jaar, vooral in het oosten, denkt Reinier van den Berg, weerman van Buienradar. Op de kaart is duidelijk het grote verschil tussen het natte westen en het droge oosten te zien, vertelt hij.
Palm- en olijfbomen
De droogte vormt gouden tijden voor verkopers van apparatuur om de tuin of het land nat te houden. Bij de Intratuin in Leidsche Rijn bijvoorbeeld is in het aankoopgedrag goed te zien dat het droog is, vertelt directeur Peter Paul Kleinbussink.
De verkoop van watertonnen om regenwater in te tuin te begieten is met de helft gestegen, de omzet uit de verkoop van zwembaden is zelfs verdubbeld. Verder populair: parasols en planten die met weinig water kunnen groeien, zoals bamboe, palm- en olijfbomen, vertelt Kleinbussink.
Verdubbeling omzet
"De beregeningshaspels gaan als warme broodjes over de toonbank", vertelt Ton Lavrijssen, commercieel manager bij Smits Leading Water Solutions in Veldhoven. "Boeren hebben wel geleerd van de vorige droge zomer."
En dus verkocht zijn bedrijf dit jaar in totaal al zo'n 350 machines, met een waarde van tussen de 20.000 en 65.000 euro, vertelt Lavrijssen. "Dat is ongeveer het dubbele ten opzichte van twee jaar geleden, toen het minder droog was."
Bij AP Machinebouw in het Flevolandse Rutten rinkelt de kassa ook door de droogte. Dit jaar werd wel 80 procent meer verkocht, denkt manager inkoop Arjan Mulder. In totaal verkocht het bedrijf tachtig machines, voor een bedrag van gemiddeld 70.000 à 80.000 euro.
Verbod op gebruik oppervlaktewater
In gebieden met hoge zandgronden (veelal in het oosten en zuidoosten van het land) zijn de grondwaterstanden zo laag dat waterschappen boeren verbieden om nog langer water uit sloten en meren te gebruiken voor het besproeien van hun gewassen.
Dat is bijvoorbeeld het geval in het Brabantse waterschap Aa en Maas, waar in 75 procent van het gebied boeren geen zogeheten oppervlaktewater mogen gebruiken om de droogte te bestrijden. "Dat betekent dat er geen water uit sloten en beken mag worden onttrokken", vertelt Joletta Noomen, woordvoerder van het waterschap.
"Grondwater mag nog wel, maar ook daar zijn zorgen over." Daarnaast is er een uitzondering voor bluswater en water voor vee. Om ervoor te zorgen dat water in het gebied blijft, blijven de stuwen omhoog. Oppervlaktewater zakt hierdoor sneller weg in de grond, waar het als ondergrondse voorraad fungeert.
Behalve deze maatregel wordt in het gebied ook een experiment uitgevoerd, Boer Bier Water genaamd. Water dat overblijft na het brouwen bij Bavaria wordt herverdeeld over boeren die er hun aardappels en maïs mee kunnen besproeien.
'Sahara van Nederland'
Bij de LTO zien ze de eerste problemen in het oosten ook al ontstaan, vertelt woordvoerder Esther de Snoo. "Dat werd vorig jaar de Sahara van Nederland genoemd." De brancheorganisatie werkt met haar leden samen aan voorzorgsmaatregelen.
- Zorgen dat neerslag goed vastgehouden wordt, in sloten, greppeltjes en op het land door drempels rondom percelen te leggen zodat het water niet meteen wegstroomt, maar in de grond trekt.
- Variëren in gewaskeuze, de indeling van percelen en bouwplannen.
- Goed contact houden met de waterschappen en Rijkswaterstaat, om zo veel mogelijk van het water dat er is, voor de landbouw te claimen.
- Meer werken met grondwaterputten.
- Experimenteren met gewassen die tegen zout water kunnen, langs de kust.
Klagen over droogte gaat ook een beetje in tegen de natuur van de boer, vertelt De Snoo. "Over het algemeen is het wel zo dat boeren het liever iets te droog hebben dan iets te nat. Want te nat weer en natte grond zorgt voor ziektes en schimmels."
Bovendien, voegt ze toe: "Boeren zijn ook nuchter. Nu is het droog, het is zomer, maar het kan best zijn dat het straks weer regent. Dan valt het wel weer mee." Er worden dan ook nog geen noodklokken geluid, behalve in het zuidwesten en zuidoosten, aldus De Snoo.
Regensignalen
"De hoop is gevestigd op midden juli, dan zijn er signalen dat het meer gaat regenen, vertelt weerman Van den Berg. Maar geen garanties: "Als het een week wat vaker regent, maar het daarna drie weken zonnig is, zit je alsnog in de problemen."
Voor de binnenvaart is er op dit moment nog weinig aan de hand, omdat er nog genoeg water via de Maas en de Rijn ons land binnenkomt.
