De Europese privacywet AVG werd een jaar geleden ingevoerd. De wet moet ervoor zorgen dat jij als consument beter zicht hebt op wat er met je persoonsgegevens gebeurt. Bedrijven die zich daar niet aan houden, kunnen een boete tot 20 miljoen euro opgelegd krijgen.
Inmiddels zijn we een jaar verder, is er nog geen enkele AVG-boete uitgedeeld en heerst er bij kleinere bedrijven en scholen vooral veel onduidelijkheid. Want mag je nou wel of geen foto's maken op het schoolplein?
Geen kiekjes tijdens Sinterklaas of Kerst
Op Basisschool De Boomgaard in Dieren wijzen ze bij evenementen als Sinterklaas soms zelfs ouders aan om te fotograferen. Sommige kinderen mogen namelijk niet van hun ouders op foto's staan die mogelijk verspreid worden. Die kinderen moeten dus buiten de kiekjes blijven.
Voor leraren een flinke klus om dat allemaal bij te houden. En ben je als ouder niet aangewezen? Dan mag je die dag geen foto's maken. Ook niet voor in je eigen archief.
"Wij kunnen als school niet controleren wat er met die foto's gebeurt, voor je het weet staan ze op Facebook", vertelt Ruth Brinkhorst. En nee, dit is niet het script voor een aflevering van De Luizenmoeder, maar de dagelijkse realiteit waar zij als lerares op de basisschool mee te maken heeft.
Vooral veel gedoe
De lerares vindt de wet die een jaar geleden werd ingevoerd vooral veel gedoe. Ze moet constant kijken welke foto's ze wel en niet kan gebruiken. "Aan het begin van het jaar wordt in elke klas een formulier uitgedeeld waar de ouders op kunnen aangeven of hun kind wel of niet op de foto mag, en daar moeten de leraren zich dan aan houden."
Volgens Brinkhorst is het voor veel ouders nog niet helemaal duidelijk. "Laatst kwam er een vader langs met de vraag waarom zijn zoon nooit op de foto stond. Toen ik aangaf dat hij daarvoor geen toestemming had gegeven, zei hij dat dit ook weer niet zijn bedoeling was geweest. De foto's mochten best in de nieuwsbrief worden gebruikt."
"Betere voorlichting nodig"
Volgens Menno Weij, techjurist bij BDO, wordt de wet door sommige scholen wel heel strikt geïnterpreteerd.
"Ik vind dat de taak bij de overheid ligt om de school betere voorlichting te geven. Voor techreuzen als Netflix, waarbij je geen inzicht hebt in wat ze precies met je gegevens doen, is het goed dat de wet er is. Maar sommige scholen gaan er wel heel spastisch mee om. Moet een school zo ver willen en kúnnen gaan? Het is uiteindelijk toch aan de leerlingen zelf hoe zij daarmee omgaan."
Makkelijk gezegd, maar het risico op hoge boetes maakt scholen angstig.
Toch blijven de hoge boetes, waarmee bij de invoering van de privacywet werd gedreigd, in Nederland vooralsnog uit. Terwijl van de 11.000 klachten die tot eind 2018 bij de Autoriteit Persoonsgegevens zijn binnengekomen, al 66 procent is behandeld.
Volgens David Korteweg van Bits of Freedom is de aanpak te soft. "Het is goed dat er uniforme regels zijn voor heel Europa, maar wanneer komen ze nou echt met maatregelen? Veel bedrijven hebben achterstallig huiswerk ingehaald, maar voor burgers valt of staat het bij een goede handhaving."
Campagne gericht op mkb
Sandra Loois, woordvoerder van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), bevestigt dat er nog veel vragen leven over de privacywet. Ze starten daarom met de voorlichtingscampagne 'Wat betekent de privacywet voor jou(w bedrijf)?'
Niet op scholen gericht dus, maar op het midden- en kleinbedrijf. “We weten dat er juist bij het mkb veel vragen spelen, en dat zij veel moeite hebben de wet na te leven. Dus gaan we ze helpen met praktische informatie om het makkelijker te maken.”
Loois zegt ook vragen te krijgen van scholen, maar minder dan uit het mkb.
Het is aan de scholen
"We hebben vorig jaar een brief gestuurd aan alle scholenkoepels om ze te informeren over het gebruik van persoonsgegevens. Het is dan aan scholen zelf hoe ze daarmee omgaan. Soms gaan ze aan de veilige kant zitten, maar dat is niet een vereiste vanuit de privacywet. Het regelen kost inderdaad veel tijd en moeite, maar het gaat wel om de persoonsgegevens van kinderen. Als een foto eenmaal online staat, kan die je kind blijven achtervolgen."
Voor lerares Ruth is de lol er inmiddels vanaf. Er mogen al bijna geen foto's meer worden gemaakt bij de schoolmusical, en ze is bang dat er in de toekomst nergens op school meer mag worden gefotografeerd.
"Je merkt dat de ouders van kinderen in de onderbouw meer op de privacy van hun kind gesteld zijn dan ouders van kinderen in de hogere klassen. Nog even en het is voor een school dan echt geen doen meer om dat per kind en per foto bij te houden."
