Pas net je rijbewijs, en 'm dan al weer in moeten leveren. Steeds meer jongeren begaan ernstige verkeersovertredingen. En dat kan heftige gevolgen hebben voor je werk en privéleven, zo blijkt uit een enquête van RTL Nieuws. "Ik werd ineens als alcoholist gezien."
Het was maar 100 meter. In een rustig dorp, midden in de nacht – geen kip op de weg. Rob (echte naam bekend bij de redactie), toen 19 en net een jaar zijn rijbewijs, vond dat hij dat kleine stukje heus wel kon rijden. Ook met bijna een liter wodka in zijn bloed.
Maar het was glad buiten, Rob vloog op de rotonde voor zijn huis uit de bocht en hij knalde tegen een boom. Hij en zijn vrienden waren ongedeerd, maar de auto total loss en al snel was de politie erbij. Hij werd aangehouden en raakte zijn rijbewijs kwijt. "Totaal terecht, hoor. Maar de gevolgen waren heftig", zegt hij er nu over.
Depressie
De 19-jarige kon zonder zijn rijbewijs niet meer werken. "Ik had net een leuke baan als DHL-bezorger, maar ik werkte in Duitsland. Waar ik met de auto naartoe moest."
Rob kwam werkloos thuis te zitten, en daar was het 'niet echt een pretje'. "Mijn ouders waren woedend op me. En ook mijn vriendin was echt klaar met me. Ik snap het. Ik was superdronken in de auto gestapt. Wie doet nou zoiets?"
Opvallende cijfers
Beginnend bestuurders gaan dit jaar opvallend vaak de fout in, blijkt uit cijfers van het Openbaar Ministerie (OM).
Vorig jaar moesten in totaal 150 beginnende bestuurders zich melden bij het CBR. Dit jaar staat de teller al op 140 en het is pas het eerste kwartaal. Een verklaring voor deze stijging heeft het Openbaar Ministerie niet. Ook het CBR weet niet waar dit aan ligt.
Naar het CBR
Alleen beginnende automobilisten kunnen strafpunten krijgen. Een strafpunt wordt uitgedeeld als de politie iemand staande houdt voor een zware verkeersovertreding.
Bij twee strafpunten moet de beginnende chauffeur verplicht langs bij het CBR en opnieuw een rijvaardigheidstest doen. Dit onderzoek bestaat uit een theorietest en een praktijktest. De kosten moet je vooraf zelf betalen; 1076 euro. Het CBR kan besluiten het rijbewijs in te trekken.
Depressie
Hij belandde in een depressie, mede door het schuldgevoel dat op zijn schouders drukte. "Ik had niet alleen mezelf, maar ook mijn drie vrienden die in mijn auto zaten kunnen doodrijden. Of stel nou dat iemand de weg net overstak, of dat er een fietser had gereden..."
Niet de enige
Rob is niet de enige die zo veel meer is kwijtgeraakt dan alleen zijn rijbewijs. Naar aanleiding van cijfers van het Openbaar Ministerie (OM), waaruit blijkt dat dit jaar opvallend veel beginnende bestuurders de fout in gaan, hield RTL Nieuws een enquête. 226 mensen, van wie 92 procent man is, hebben gereageerd.
54 procent moest daarvan het rijbewijs inleveren vanwege een ernstige snelheidsovertreding, 43 procent vanwege rijden onder invloed van alcohol of drugs. Naast Rob gaven drie andere mensen aan dat ze in een depressie belandden nadat ze hun rijbewijs kwijtraakten.
Problemen op het werk
Ruim honderd mensen van de 226 ondervraagden gaven aan dat ze in de problemen kwamen op hun werk, door uiteenlopende redenen. Sommigen werden door de overtreding ontslagen, anderen hadden geen vervoer meer naar hun werk toe.
Vooral voor mensen die veel tijdens werktijd moeten rijden, kwamen in de problemen, zoals Damian. "Ik zit in de autoverkoop en kan geen auto's meer tanken, ik kan geen auto's naar de wasstraat brengen of ophalen of afleveren." Patrick werkte in de thuiszorg en moest daar mee stoppen. "Zonder auto kon ik niet meer de tijden van mijn ronde halen, waardoor ik op non-actief werd gezet."
Financiële problemen
Sam (20) kwam in de financiële problemen doordat hij zijn rijbewijs kwijtraakte na een eenzijdig ongeluk nadat hij vijf biertjes op had. "Ik werk als freelance geluidsman bij festivals, feesten en optredens, en heb die auto dus echt nodig om van A naar B te komen met al mijn spullen."
In de twee maanden dat hij niet mocht autorijden, moest hij vijftien van de twintig gepland klussen afzeggen. Daarnaast moet hij de lantaarnpalen nog gaan vergoeden, die worden geschat op 1500 tot 2000 euro per stuk, moest hij een boete van 650 euro betalen en een cursus van het CBR die 1000 euro kostte. "Helemaal terecht hoor, deze maatregelen. Eigen schuld."
'Grote onzin'
Het is iets dat meer wordt genoemd door de ondervraagden: veel geld kwijt zijn aan boetes en aan cursussen van het Centraal Bureau Rijvaardigheid (CBR). Overigens is niet iedereen het eens met de regels die via het CBR worden opgelegd als iemand zijn rijbewijs kwijt is. Enkele ondervraagden geven aan dat ze de cursussen te duur vinden, of 'grote onzin'.
Luc (20) raakte binnen 2 maanden zijn rijbewijs kwijt: 'Eigen stomme rotschuld'
'Zo heftig'
Ook in familiaire kring zijn de gevolgen te voelen als je een flinke verkeersovertreding begaat. Sam had niet verwacht dat dat 'zo heftig zou zijn'. "De band met mijn ouders is er zelfs anders door geworden: het vertrouwen is weg, ik heb het bij hen wel verpest. Als ik met hun auto wegga, krijg ik tien keer te horen 'doe je wel voorzichtig, kijk je uit'. Mensen zien me nu als die stomme sukkel die het niet kon laten om de auto te pakken terwijl hij alcohol op had. En mijn vriendin is wel een tijdje op me afgeknapt. En ze zit nu, een paar jaar later, nog steeds niet rustig naast mij in de auto."
Ook andere ondervraagden gaven in de enquête aan dat hun omgeving, vooral familie, anders naar hen is gaan kijken. Rob werd in zijn dorp nagekeken. "Ik kon niet eens normaal door de supermarkt lopen, of ik kreeg al verwijtende blikken. Iedereen zag me als alcoholist. Dat was ik niet, maar ik snap het wel."
Enquête
Op onze Facebookpagina vroegen we beginnende bestuurders of zij hun rijbewijs zijn kwijtgeraakt na een (of meerdere) overtreding(en). Er kwamen duizenden reacties binnen.
Naar aanleiding daarvan heeft RTL Nieuws een enquête uitgezet om erachter te komen wat de gevolgen zijn van het kwijtraken van een rijbewijs. De resultaten van de vragenlijst zijn hier te vinden.
'Wel van geleerd'
Uit de enquête blijkt verder dat 69 procent van de ondervraagden voorzichtiger gaat rijden als hij of zij zijn rijbewijs terug heeft, tegenover 23 procent die aangeeft de rijstijl niet aan te passen. Van de ondervraagden die hun rijbewijs al terughebben, zegt 20 procent helemaal volgens de regels te rijden, en 49 procent geeft aan voorzichtiger te rijden, maar nog weleens in de fout te gaan.
Iets meer dan de helft van de ondervraagden is na de overtreding niet meer aangehouden, een derde geeft aan nog wel een keer te zijn aangehouden voor een snelheidsovertreding, 6 procent voor roekeloos rijgedrag.
Ervan geleerd
Veel ondervraagden zien nu in dat alcohol en autorijden niet samengaat. "Ik begrijp volledig waarom hier zo op gecontroleerd wordt", gaf Luuk aan bij het invullen van de vragenlijst. "Ik zie nog regelmatig mensen achter het stuur stappen met een borrel op. Neem je verantwoordelijkheid."
Erik schreef: "Ik heb nog nooit zo'n domme fout gemaakt. Wanneer dit je gebeurt, ben je er echt ziek van en doe je het echt nooit meer."
'Niets meer'
Ook Sam en Rob zeggen allebei hetzelfde: het was een rottijd, maar wel een terechte en leerzame rottijd. En of ze nog met alcohol achter het stuur stappen, geven ze ook beiden hetzelfde antwoord: "Geen druppel meer."
