Op ruim 1200 boerderijen in ons land is sprake van extreem hoge sterfte onder kalfjes. De verzorging is zo slecht dat 1 op de 5 pasgeboren kalfjes binnen twee weken weer dood is. Dat blijkt uit cijfers van het ministerie van Landbouw die RTL Nieuws heeft opgevraagd.
De kalfjes komen ter wereld in zeer smerige stallen waarbij ze soms tot hun knieën in de mest en urine staan. Veel boeren geven hun pasgeboren kalveren ook te weinig of vervuilde moedermelk (biest) waardoor veel dieren het niet redden. Veel dieren lopen infecties op en sterven aan de gevolgen van diarree.
Dat kalveren soms in dramatische omstandigheden ter wereld komen, blijkt uit inspectierapporten van de NVWA over dierenwelzijn, die in bezit zijn van RTL Nieuws. Hieronder zie je foto's genomen door inspecteurs tussen 2015 en 2017.
Let op, sommige foto's kunnen als schokkend worden ervaren (lees door onder de foto's):
©NVWA
Deze jonge koeien staan tot ruim boven hun enkels in de smerigheid. De bodem van het hok is bedekt met een laag mest en urine. De dieren kunnen ook niet lekker liggen.
©NVWA
Dit kalf heeft open wonden aan beide knieën, de inspecteur ziet dat het bot tot op het gewricht open is.
©NVWA
Dit zijn magere kadavers van kalfjes. Ze liggen in de voergang van de andere dieren. De kadavers zijn aangevreten, schrijft de inspecteur.
©NVWA
De ribben en heupbeenderen van deze kalfjes zijn duidelijk zichtbaar. De inspecteur meldt dat er te weinig eten is.
©NVWA
'Mager en zwak', zo omschrijft de inspecteur dit kalfje.
©NVWA
Inspecteurs schrijven vaak op dat drinkwater ontbreekt, zoals voor dit kalf.
©NVWA
De vloer is vies. De inspecteur hoort dat kalfjes hier soms op de vieze roosters geboren worden.
©NVWA
Deze kalveren hebben een vieze en slechte huid. De inspecteur vermoedt een infectie: ringschurft.
©NVWA
Deze dieren krijgen rot voer.
Voor het eerst cijfers
Het is voor het eerst dat bekend is hoeveel boerenbedrijven te maken hebben met een kalversterfte van 20 procent of hoger. Het gaat om boerderijen die zuivel en vlees leveren voor de verkoop. Om melk te kunnen geven moet een koe bijna elk jaar een kalfje krijgen, want dan maakt de moederkoe melk aan.
De kalversterfte is al jaren onverminderd hoog. In totaal gingen er in 2018 van de ruim anderhalf miljoen geboren kalveren er bijna tweehonderdduizend binnen twee weken dood. De meeste zelfs al eerder dan de eerste drie dagen na de geboorte.
'Boeren hebben geen tijd voor kalfjes'
Gemiddeld over alle rundveebedrijven ligt de kalversterfte tot 14 dagen in Nederland op 12,5 procent. In totaal 5547 rundveebedrijven doen het slechter tot veel slechter dan dat gemiddeld. Het merendeel, 11.246 rundveebedrijven, doet het beter. Maar deskundigen vinden dat gemiddelde ook al veel te hoog.
"Dit is een levensgroot probleem, zowel voor dierenwelzijn en gezondheid", zegt Frank van Eerdenburg van de faculteit diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. "We lopen daarin ook negatief voor op de wereld, heel veel landen hebben lagere percentages."
De oorzaak is vaak dat boeren het te druk hebben. Van Eerdenburg: "Eén persoon kan eigenlijk 80 koeien aan, we zien nu heel veel bedrijven met 120 of 130 koeien, soms nog meer. Dan gaat het mis. Dan wordt er geen prioriteit meer gegeven aan de extra verzorging van kalfjes."
Waarschuwing voor boeren
Tot voor kort hadden boeren geen flauw idee hoe hoog de kalversterfte bij hun bedrijf was ten opzichte van andere bedrijven. Sinds begin vorig jaar krijgen boeren een waarschuwing wanneer het sterftepercentage boven de 20 procent ligt. Ze moeten dan samen met hun dierenarts een plan maken om de sterfte terug te dringen.
Deze en andere maatregelen zouden de kalversterfte moeten laten dalen, maar tot dusver laten de cijfers dat nog niet zien.
Zorgen bij LTO Nederland
"De sterftecijfers vinden we te hoog en het baart ons zorgen", zegt Jeanette van de Ven van boerenorganisatie LTO Nederland. Ze zegt dat er veel komt kijken bij de zorg voor kwetsbare jonge kalveren. "Boeren die daar moeite mee hebben kunnen we wel aan de schandpaal nagelen, maar we kunnen ze beter helpen met advies en ondersteuning. Daar is iedereen bij gebaat, de boer en het dier. Er zijn afgelopen jaar projecten opgestart om het nog beter te doen. We hopen dat het z’n vruchten af gaan werpen. Dat moet komende jaren blijken."
'Ruimte voor verbetering'
Volgens het ministerie van Landbouw is voor de boer alles gericht op het geven van de juiste zorg voor het pasgeboren dier. "Als dat, om wat voor reden dan ook, niet lukt, voelt dat voor de boer als een verlies. Er is ruimte voor verbetering, daar zijn goede voorbeelden van. Met de sector worden concrete doelstellingen vastgesteld om de zorg voor jonge dieren verder te verbeteren en meer duidelijkheid te krijgen op welke termijn verbetering van de sterftecijfers te verwachten is."
