Wat is de omstreden Nashville-verklaring? Zes vragen (en antwoorden)

1. Wat is de Nashville-verklaring en waar komt 'ie vandaan?

De Nashville-verklaring is een vertaling van het Nashville Statement, waarin staat hoe christenen moeten omgaan met het geloof, maar ook met zaken als het huwelijk en seks. Dat document werd in 2017 gepresenteerd tijdens een conferentie van de Southern Baptism Convention, het grootste protestantse kerkgenootschap van de Verenigde Staten.

'Homohaatmanifest'

De makers van het document vonden dat er een te losse moraal bestond rond thema's als homoseksualiteit, genderneutraliteit en transgenderisme. Het Nashville Statement werd in de VS door ruim 20.000 mensen ondertekend.

De Nederlandse vertaling van het document werd begin dit jaar gepubliceerd. Omdat de gelovigen in het manifest homoseksuele relaties afwijzen, noemen critici het een 'homohaatmanifest'. Het Openbaar Ministerie gaat de Nashville-verklaring onderzoeken op eventuele strafbaarheid.

2. Wat staat er in de verklaring?

De Nashville-verklaring heeft als ondertitel: 'Een gezamenlijke verklaring over Bijbelse seksualiteit'. In het document wordt omschreven hoe christenen moeten omgaan met het geloof, maar ook met zaken als het huwelijk en seks.

In de verklaring staat dat goede christenen homoseksualiteit altijd dienen af te wijzen. Ook wordt gesuggereerd dat daar genezing voor mogelijk is. Het manifest bestaat uit 14 artikelen. Veel mensen vallen al over het eerste artikel in de verklaring:

"WIJ BEVESTIGEN dat God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw, waarbinnen seksualiteit een plaats heeft en waaruit kinderen kunnen voortkomen. Het doel van het huwelijk is de verbondsliefde tussen Christus en Zijn bruid, de Kerk, zichtbaar te maken.

WIJ ONTKENNEN dat God het huwelijk heeft bedoeld als een homoseksuele, polygame of polyamoreuze relatie. Wij ontkennen ook dat het huwelijk een louter menselijk contract is in plaats van een verbond gesloten voor God."

3. Wat staat er in het manifest over homoseksualiteit?

Het woord homoseksualiteit komt een aantal keer voor in het manifest:

"WIJ ONTKENNEN dat God het huwelijk heeft bedoeld als een homoseksuele, polygame of polyamoreuze relatie. Wij ontkennen ook dat het huwelijk een louter menselijk contract is in plaats van een verbond gesloten voor God."

"WIJ BEVESTIGEN dat ons zelfverstaan als mannelijk of vrouwelijk bepaald moet worden door Gods heilige bedoelingen in schepping en verlossing, zoals Hij die openbaart in de Bijbel.
WIJ ONTKENNEN dat het in overeenstemming met deze heilige bedoelingen is wanneer mensen zichzelf bewust willen zien en positioneren als personen met een homoseksuele of transgenderidentiteit."

"WIJ BEVESTIGEN dat de zonde zorgt voor misvorming van seksuele verlangens, door ze niet op het huwelijksverbond, maar op seksuele onreinheid te richten. Deze misvorming omvat zowel heteroseksuele als homoseksuele onreinheid."

WIJ BEVESTIGEN dat het zondig is om homoseksuele onreinheid of transgenderisme goed te keuren. Wie deze wel goedkeurt wijkt fundamenteel af van de standvastigheid die van christenen verwacht mag worden en van het getuigenis waartoe zij geroepen zijn
WIJ ONTKENNEN dat de goedkeuring van homoseksuele onreinheid of transgenderisme een moreel neutrale zaak is, waarover getrouwe christenen onderling van mening mogen verschillen.

Artikel 13 gaat specifiek over transgenders:

"WIJ BEVESTIGEN dat de genade van God in Christus zondaren in staat stelt om tegen een transgender-zelfverstaan te strijden en dit verkeerde zelfverstaan te verloochenen en, door Zijn geduld, de door God ingestelde verbinding tussen het biologische geslacht en het zelfverstaan als mannelijk of vrouwelijk te aanvaarden."

4. Wie hebben de verklaring ondertekend?

De Nederlandse verklaring kent ruim 200 'eerste ondertekenaars' (zie onderaan dit document). Daaronder zijn (oud-) predikanten van verschillende kerkelijke stromingen en prominenten van met name de orthodox-protestantse kerk.

• 88 ondertekenaars zijn verbonden aan een gereformeerd kerkgenootschap of gereformeerde gemeente

• 77 ondertekenaars zijn verbonden aan een hervormd kerkgenootschap of hervormde gemeente

• 30 ondertekenaars zijn verbonden aan een protestants kerkgenootschap of protestantse gemeente

• 9 ondertekenaars zijn verbonden aan een evangelisch kerkgenootschap of evangelische gemeente

Van der Staaij

Ook SGP-leider Kees van der Staaij heeft de verklaring ondertekend. Veel mensen reageren met afschuw op de politicus. "Een Tweede Kamerlid dat een verklaring tekent die indruist tegen de grondwet en tegen de universele verklaring voor de rechten van de mens, hoort niet thuis in ons parlement", klinkt het.

Aangifte

Van der Staaij zelf lijkt verbaasd over de ophef die is ontstaan over zijn naam onder de omstreden Nashville-verklaring. "De SGP heeft er nooit een geheim van gemaakt te staan voor de bijbelse noties over huwelijk, gezin en seksualiteit." 

De ambassadeur van de Gay Pride, Francis van Broekhuizen, heeft aangifte gedaan tegen SGP-voorman Kees van der Staaij.

Hoogleraren

Ook hoogleraar Willem van Vlastuin en docent Pieter de Vries hebben de verklaring ondertekend. Zij zijn beiden verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. De universiteit heeft inmiddels als statement een regenboogvlag bij hun hoofdgebouw gehesen.

Een woordvoerder zegt tegen AT5 dat ze een gesprek gaan voeren met de medewerkers. " 'Het is hun goed recht om hun eigen mening te verkondigen', zegt woordvoerder Wessel Agterhof van de universiteit. 'Het staat echter heel ver af van hoe wij als VU denken en zijn. Het is heel onprettig.'

5. Betekent dit 'homohaatmanifest' dat iedere christen er zo over denkt?

"Nee absoluut niet", zegt theoloog en antropoloog Miranda Klaver. "De groep die dit ondertekend heeft, is echt een minderheid onder protestantse gelovigen. De protestantse kerk heeft in een reactie al snel laten weten dat ze zich van de verklaring distantiëren, en op social media is te zien dat er veel gelovigen zijn die kiezen voor een inclusieve kerk."

6. Het manifest wijst homoseksualiteit af. Is intolerantie binnen het christendom een trend?

Klaver: "Nee de trend is juist dat het de andere kant op gaat, dat er meer acceptatie komt van homoseksualiteit onder christenen. Ook binnen de conservatieve stromingen zie je dat er meer ruimte voor discussie over homoseksualiteit is. Sommige prominente leiders zien dat als een bedreiging en denken dat er behoefte is aan duidelijkheid over wat zij de bijbelse visie vinden op het huwelijk. Daarom hebben zij dit document gemaakt en ondertekend."