De politie heeft op 19 november bij drie panden van Jehovah’s Getuigen invallen gedaan in het kader van een groot onderzoek naar seksueel misbruik.
De politie viel binnen bij het hoofdkantoor van de geloofsgemeenschap in Emmen en bij twee kerkgebouwen, zogenoemde koninkrijkszalen. Daarnaast zijn er vier woningen doorzocht. De politie was op zoek naar stukken van interne rechtszaken.
Negen zedenzaken
Aanleiding zijn meerdere aangiftes van slachtoffers van seksueel misbruik tegen leden of oud-leden van de geloofsgemeenschap. Dit blijkt uit antwoorden van het Openbaar Ministerie op vragen van RTL Nieuws.
Volgens het Openbaar Ministerie lopen er op dit moment negen zedenzaken waarbij (oud-)leden van de geloofsgemeenschap als verdachte betrokken zijn. Het Openbaar Ministerie laat weten dat het op dit moment geen onderzoek doet naar de geloofsgemeenschap als geheel.
Daadkracht getoond
Een vrouw die zegt door een (oud-)lid van Jehovah's Getuigen te zijn misbruikt, laat in een reactie aan RTL Nieuws weten blij te zijn dat misbruikslachtoffers serieus worden genomen door politie en justitie.
Ze zegt dat het Openbaar Ministerie ook onderzoek doet in haar zaak. "Wij zijn zo lang niet gehoord of hebben zelfs moeten zwijgen door de druk vanuit de Jehovah's Getuigen. Ik ben blij dat er nu eindelijk daadkracht wordt getoond. Verder hoop ik dat de Jehovah's Getuigen inzien dat veranderingen noodzakelijk zijn om verder leed voor anderen in de toekomst te voorkomen."
Steve werd misbruikt door getuige van Jehova
Interne berechting
Naast de inval bij het hoofdkantoor van de Jehovah’s Getuigen in Emmen is de politie, volgens bronnen van RTL Nieuws, de koninkrijkszaal Dordrecht binnengevallen. De locatie van de andere kerk waar de politie is binnengevallen, is onbekend.
Daders van seksueel misbruik worden binnen Jehovah’s Getuigen intern berecht, in zogenoemde rechterlijke comités. Van die interne rechtszaken en van gesprekken van daders met ouderlingen worden verslagen gemaakt en bewaard.
Misbruik nichtje
Naar juist die documenten waren de politie en het Openbaar Ministerie op zoek. Het Openbaar Ministerie zegt dat de dossiers en verslagen van de interne rechtszaken noodzakelijk zijn om bij het strafrechtelijk onderzoek te betrekken.
Deel uw verhaal
RTL Nieuws doet al langer onderzoek naar misbruik binnen de Jehovah’s Getuigen en daar gaan we mee door. Weet u meer of bent u zelf slachtoffer, dan kunt u uw verhaal vertrouwelijk delen met Koen.de.Regt@rtl.nl of Roland.Strijker@rtl.nl van de onderzoeksredactie.
In een strafzaak eerder dit jaar heeft het Openbaar Ministerie soortgelijke documenten bij de Jehovah’s Getuigen opgevraagd. Een lid van de Jehovah’s Getuigen stond destijds terecht vanwege misbruik van z’n minderjarige nichtje. Dat verzoek van het OM werd destijds geweigerd. De geloofsgemeenschap beriep zich op haar verschoningsrecht.
Uitzonderingspositie kerken
Minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker zei vorige maand tegen de Tweede Kamer dat het verschoningsrecht alleen geldt voor geestelijken en dus niet voor iedere aanhanger van een geloof. En op dat recht kan alleen een beroep worden gedaan in gevallen van het bijstaan van gelovigen in geestelijke nood.
Het is voor zover bekend de eerste keer in Nederland dat de politie kerkgebouwen is binnengevallen in het kader van een strafrechtelijk onderzoek. Kerken genieten een uitzonderingspositie binnen de wet, op grond waarvan de politie niet zomaar een kerk mag binnentreden.
'Goede zaak'
"Als deze politie-invallen leiden tot strafzaken en uiteindelijk ook tot berechting van daders, dan is dit een goede zaak", zegt Raymond Hintjes van de stichting Stichting Reclaimed Voices. Die stichting komt op voor slachtoffers van seksueel misbruik binnen gesloten geloofsgemeenschappen zoals de Jehovah's Getuigen. "Wij zijn heel erg blij dat dit in ieder geval gebeurd is, dat het OM de situatie serieus genoeg neemt en inziet dat er geen andere mogelijkheden zijn om aan informatie te komen."
Jehovah's Getuigen 'totaal verrast'
In een reactie aan RTL Nieuws laat Jehovah's Getuigen Nederland weten totaal te zijn verrast door de politie-inval. "Op die dag verscheen een officier van justitie en een assistent, samen met circa 30 politiemensen, onaangekondigd bij ons hoofdkantoor met een doorzoekingsbevel." Ze kwamen langs om een aantal vertrouwelijke documenten op te halen. De leden van het kerkgenootschap zeggen dat ze hebben meegewerkt aan de actie.
Verder laten de Jehovah's Getuigen weten dat ze kindermisbruik verafschuwen en als een misdrijf zien. "Wij nemen geen enkele dader van kindermisbruik tegen de consequenties van zijn misdrijf in bescherming."
Maar het is onduidelijk of dat betekent dat de geloofsgemeenschap in de toekomst naar de politie zal stappen bij een melding over kindermisbruik. Ze zeggen bereid te zijn om aan een door de overheid ingestelde commissie uit te leggen hoe ze zich vanuit hun religie inspannen om kinderen te beschermen.
