Black Friday staat voor de deur, de dag waarop webshops en winkeliers je verleiden met allerlei aanbiedingen en kortingen. Hoe weersta je die? Of is dat onbegonnen werk? We vroegen het consumentenpsycholoog Patrick Wessels.
Om eerst maar een misverstand uit de wereld te helpen: Black Friday komt weliswaar van oorsprong uit de Verenigde Staten, maar de koopjesdag is bij ons niet precies hetzelfde. De Amerikanen slaan hun slag echt op die ene vrijdag, de dag na Thanksgiving als veel Amerikanen vrij zijn.
Geen vrije dag
Bij ons is Black Friday uitgesmeerd over meerdere dagen, soms wel een week. En nee, vrij zijn we meestal niet op die uitverkoopdagen. Maar gevoelig zijn we zeker wel, voor al die kortingen die over ons worden uitgestort. Van kopen worden we blij en van kopen met korting al helemaal, weet consumentenpsycholoog Patrick Wessels.
'Korting geeft een goed gevoel'
Want je denkt misschien dat je snel even iets scoort voor een leuk prijsje, in ons brein gebeurt op zo'n moment van alles. ''Het idee is, dat je met Black Friday de kans hebt om voordelig een tv of een fiets te kopen. Je verdient wat, namelijk korting. Een tv van 1000 euro, kost dan bijvoorbeeld nog maar 600 euro. Die 600 euro is voor jou dan de normale prijs. Dan wil je er ook voor zorgen dat je hem voor die prijs krijgt. De dreiging dat die tv straks weer 1000 euro kost, wil je voorkomen en daarom ga je hem kopen. En lukt je dat, dan ervaar je ook echt succes. De korting geeft je een goed gevoel", zegt Wessels.
We zijn bij het doen van zo'n aankoop ook niet te beroerd om het met anderen te delen. "Dan kun je op een feestje vertellen: die tv heb ik toch mooi maar even voor 600 euro gekocht! Heb je de aanbieding gemist en heb jij wel 1000 euro neergeteld, dan voel je je een loser.''
'Je trapt er makkelijk in'
Volgens Wessels is het niet onmogelijk, maar wel heel lastig om de verleidingen van Black Friday te weerstaan. ''Je trapt er vrij makkelijk in, zeker met Black Friday. Dan zijn de kortingen nog extremer, verspreid over meerdere dagen. En je weet dat de dure decembermaand er aan zit te komen. Dus redeneer je: iedere korting die ik nu meepak, is meegenomen.''
Niets aanraken
Wessels heeft wel een paar tips om nog redelijk ongeschonden uit de prijzenslag te komen. ''De simpelste en tegelijk meest effectieve is om niet naar de winkel of de webshop te gaan. Dan word je ook niet beinvloed."
Maar dat is makkelijk gezegd: soms heb je gewoon zin om iets te kopen, ook al heb je het niet nodig. "Als je toch in de winkel staat, raak dan niets aan! Want zodra je dat doet, wordt je brein al psychologisch eigenaar van die jas of tas. En dan wordt het moeilijker om er afstand van te doen. Dingen verliezen vinden we moeilijk. Dingen verkrijgen heel fijn.''
Lijstje
En online dan? Daar raak je tenslotte niets aan. Wessels: ''In webshops is het een stuk moeilijker om je in te houden. Dan is het handig om een lijstje te maken. Waar moet je nieuwe tv aan voldoen en wat mag hij kosten? Is dat 500 euro, dan heb je dat bedrag in je hoofd. Zie je een tv voor 750 euro dan denk je: zo, dat is duur! Maar als je blanco begint, dan is die 750 euro je uitgangspunt en dan vind je 800 euro ook nog wel acceptabel''.
De beste tip van de consumentenpsycholoog om geld te besparen? "Helemaal niets kopen, dan bespaar je pas echt!''
