De 26-jarige Rebecca ter Mors werd 15 jaar geleden geopereerd aan een hersentumor en bestraald. Tot op de dag van vandaag is ze als gevolg daarvan chronisch vermoeid. Psycholoog Bram Kuiper ontwikkelde een methode om die vermoeidheid te bestrijden.
Nog twee kleine streepjes zijn er over van de tumor die op 11-jarige leeftijd grotendeels uit de hersenen van Rebecca werd verwijderd. Wat die streepjes zijn, is onduidelijk. "Ze weten niet of het nog delen van de tumor zijn of littekenweefsel van de operatie of bestraling. Maar de afgelopen 7 jaar waren stabiel. We gaan er nu maar vanuit dat het littekens zijn", zegt Rebecca.
Aangetaste motoriek en geheugen
De tumor van Rebecca bevond zich in de buurt van de kleine hersenen en de hersenstam. Daardoor werd de motoriek van Rebecca aangetast, maar ook haar geheugen en haar concentratievermogen.
"Door de tumor was ik tijdelijk aan mijn rechterzijde verlamd. Dat is nu voorbij, maar ik heb nog wel een tremor in mijn rechterhand. Als ik met rechts een kopje koffie haal, ligt het vooral op de vloer."
Vermoeid en overprikkeld
Waar Rebecca nu vooral last van heeft, is chronische vermoeidheid. "Toen ik in het vierde jaar van mijn studie zat, ik was rond de 22, kreeg ik heel veel last van vermoeidheid. 'Wat is er aan de hand?', dacht ik. Alles kostte me heel veel moeite. Het leren ging veel lastiger, ik was overprikkeld en werd heel snel moe."
Het was het gevolg van de bestraling van jaren daarvoor, waardoor er ook veel gezonde cellen kapot zijn gemaakt. De effecten daarvan kunnen pas jaren later intreden.

Verklaarbare klachten
Het is een veelvoorkomend probleem voor mensen met kanker of die kanker hebben gehad, zegt klinisch psycholoog Bram Kuiper tegen RTL Nieuws. Tussen de 20 en 40 procent van hen lijdt onder vermoeidheid. Kuiper was jarenlang directeur van het Helen Dowling Instituut dat psychologische hulp biedt aan mensen met kanker.
"Veel patiënten of oud-patiënten gaan gebukt onder vermoeidheid. Slechts 20 procent van die vermoeidheidsklachten is lichamelijk te verklaren en dus te behandelen met medicijnen."
Laagdrempelige hulp
Voor de overgrote meerderheid helpt psychische hulp om de klachten te verminderen. Kuiper zocht naar eenvoudigere en laagdrempeligere manieren om dat te behandelen. "In 2009 begonnen we met een onlineprogramma, waar mensen huiswerk en oefeningen kregen en feedback ontvingen van een therapeut. Uit onderzoek bleek dat dat zeer goed werkte. De vermoeidheidsklachten van patiënten en oud-patiënten werd minder."
Uiteindelijk is er, na jaren doorontwikkelen met die methode, een app gebouwd die mensen moet helpen vermoeidheidsklachten te verminderen: Untire.me. De Nederlandstalige app wordt vandaag gepresenteerd. De Engelstalige was sinds maart in de lucht.
Vinden van balans
Rebecca was één van de proefpersonen die de app heeft gebruikt. Ze is er zeer over te spreken. "Ik heb de app de afgelopen maanden gebruikt en bijvoorbeeld in september, toen ik een erge dip had qua energie, gebruikte ik hem veel. Het bevat korte oefeningetjes die je helpen tot jezelf te komen. Je kijkt bijvoorbeeld naar zaken waar je energie van krijgt en dingen die je energie kosten. Doordat ik dat weet, kan ik een goede balans vinden."
Daarnaast kun je in de app aangeven hoe het met je energieniveau is. "Daardoor kan ik goed zien hoe ik me de afgelopen maanden elke week voelde."
Geen wondermiddel
Rebecca weet dat de app geen wondermiddel is. "Ik kan de vermoeidheid niet oplossen. Maar ik heb wel een beter inzicht gekregen in wat mij veel energie geeft en wat me energie kost. Als iets me veel energie kost, ga ik dat niet meer doen. Als je dat allemaal zelf moet opzoeken, loop je tegen een muur. Dat zit ook in je eigen patronen, die je zelf niet meer herkent. Door de app heb ik een goed overzicht. Dat vond ik vooral een openbaring."
Onderzoek naar werking app
Kanker-gerelateerde vermoeidheid zorgt voor geestelijke en lichamelijke uitputting. De app Untire probeert hulp te geven om vermoeidheid bij kanker te verminderen. De Rijksuniversiteit Groningen doet onderzoek naar hoe de app daarbij helpt.