De verkoop van vitamine B12-pillen in drogisterijen stijgt. Het nemen van een pil zou klachten als duizeligheid, vermoeidheid en concentratieproblemen helpen verminderen. Maar worden die klachten daadwerkelijk veroorzaakt door een tekort aan B12?
Het aantal mensen met de diagnose B12-tekort neemt wel degelijk toe, zegt Bruce Wolffenbuttel. Hij is hoogleraar endocrinologie en stofwisselingsziekten bij de Rijksuniversiteit Groningen en ziet in de polikliniek steeds vaker mensen met lichamelijke klachten, veroorzaakt door een B12-tekort.
Q & A: de (on)zin van vitaminepillen slikken
Wat is vitamine B12?
B12 of cobalamine is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen. Rode bloedcellen zijn nodig om zuurstof in je bloed te vervoeren. Daarnaast is vitamine B12 nodig voor een goede werking van het zenuwstelsel.
Vitamine B12 zit alleen in dierlijke producten, zoals melk, melkproducten, vlees, vleeswaren, vis en eieren. Het Voedingscentrum raadt veganisten aan om 2,8 microgram B12 per dag bij te slikken.
(Bron: Het Voedingscentrum)
Een tekort aan B12 kan neurologische klachten zoals tintelingen in handen en voeten, pijn in de voeten, duizeligheid en oorsuizen veroorzaken. Daarnaast kun je last krijgen van cognitieve stoornissen, zoals geheugenproblemen en het niet op woorden kunnen komen. Ook kun je last krijgen van droge ogen, aften in de mond, tandvleesontsteking en vermoeidheid.
Innametekort
De oorzaak van die problemen kan een innametekort of een opnameprobleem zijn. Een innametekort, dus het eten van te weinig voedsel met daarin B12, komt vaak alleen voor bij mensen die niet of nauwelijks dierlijke voeding binnen krijgen, zoals veganisten. Aan hen raadt het Voedingscentrum dan ook aan om vitamine B12-pillen bij te slikken. "Als je vegetarisch eet, krijg je ook voldoende B12 binnen", zegt Patricia Schutte van het Voedingscentrum.
Een tekort aan vitamine B12 komt zelden voor, mede omdat het lichaam vitamine B12 kan opslaan, legt Schutte uit. "Als je gezond en gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf krijg je voldoende vitamine B12 binnen." Ook volgens de Gezondheidsraad ontstaat bij de gebruikelijke westerse voeding slechts zelden een tekort aan vitamine B12 in het lichaam.
Vitamine B12-pillen
De verkoop van vitamine B-supplementen stijgt met zo'n 4 tot 5 procent per jaar, vertelt Joop Rutte van onderzoeksbureau Info2Action. Uit zijn onderzoek blijkt dat 4,7 procent van de volwassen Nederlanders aangeeft vitamine B12-producten te gebruiken. Dat zijn 643.000 Nederlanders boven de 17 jaar.
Reken je vitamine B-complex of een multivitaminetablet mee, waarin B12 meestal ook zit, dan zijn er in totaal 1,1 miljoen Nederlanders die B12 binnenkrijgen via supplementen.
Het is mensen hun goed recht om te kiezen voor pillen van de drogist, maar de meeste van hen hebben dit niet nodig, zegt ook Jennifer Punt van het Nederlands Huisartsen Genootschap. "Symptomen van een B12-tekort zijn zenuwproblemen, zoals minder gevoel in vingers en voeten, en evenwichtsstoornissen. Bij die klachten is het altijd raadzaam om naar de huisarts te gaan", adviseert ze.
Opnameprobleem
Er kan in dat geval sprake zijn van een opnameprobleem, dat weer allerlei oorzaken kan hebben, legt Wolffenbuttel uit. "Ga dus nooit zomaar pillen slikken of B12-injecties nemen, maar laat altijd eerst een diagnose stellen", is zijn advies.
Wolffenbuttel concludeert dat het B12-tekort geen hype is. Er zijn wel degelijk meer mensen die de diagnose B12-deficiëntie krijgen, zegt hij.
Maar heb je klachten die op een tekort kunnen duiden, ga dan niet zomaar B12-pillen slikken. "Heb je klachten en ben je niet veganistisch, dan kunnen er allerlei redenen zijn waarom B12 niet door je lichaam wordt opgenomen", zegt Schutte van het Voedingscentrum. "Dan is het van belang om naar een huisarts te gaan." Mensen met een opnameprobleem worden in principe met B12-injecties behandeld.
"Ons advies is om geen extra B12 te nemen, tenzij je veganistisch eet", vervolgt Schutte. “Als je al extra vitamines wil slikken, neem dan multivitaminen en niet meer dan de dagelijkse hoeveelheid."
