Voel jij aan het begin van de maand het geld in je zak branden, om vervolgens twee weken later wanhopig naar je banksaldo te kijken? Daar kun je niets aan doen. Sparen is nou eenmaal niet voor iedereen weggelegd, legt hoogleraar economische psychologie Fred van Raaij uit.
Dat het verstandig is om te sparen voor later, weten we. Toch hebben vier op de tien Nederlanders helemaal geen spaargeld, blijkt uit onderzoek. De mensen die wel sparen, sparen lang niet genoeg. Volgens het Nibud zouden we ongeveer 10 procent van ons netto maandinkomen opzij moeten zetten.
ZIE OOK: We sparen wel maar niet genoeg
Zelfcontrole
Smoesjes zoals 'als ik die loonsverhoging krijg, dan komt alles goed' of 'als ik straks afgestudeerd ben, dan heb ik een baan en ga ik sparen' zijn volgens hoogleraar Van Raaij heel herkenbaar en worden gebruikt om niet direct te beginnen met sparen. "Het uitstellen van goede voornemens is een zwakte die nou eenmaal in ons zit. De één is heel toekomstgericht en beheerst, de ander is veel impulsiever met uitgaven. Het zijn persoonlijkheidskenmerken", legt Van Raaij uit.
Er zijn tal van cursussen om te leren beter met geld om gaan, maar écht trainen om financieel meer zelfbeheersing te hebben, is lastig, volgens Van Raaij. "Het probleem van deze cursussen is dat je niet van iedereen een boekhouder kunt maken. Een cursus veilig in het verkeer of seksuele voorlichting werkt prima, maar een cursus financieel beter worden, werkt amper."
Hou jezelf voor de gek
Wat je dan wél kunt doen? "Zorgen dat je je besteedbaar inkomen lager maakt." Dat doe je door direct na het storten van je salaris, geld over te boeken naar je spaarrekening, het liefst automatisch. Hierdoor zie je letterlijk minder geld op je rekening. "Dit kan voorkomen dat je je té rijk voelt als je net je loon hebt gehad." Je denkt dat je minder geld hebt om uit te geven, omdat er al een deel opzij is gezet om te sparen.
Met een onregelmatig inkomen wordt automatisch sparen lastiger, maar des te belangrijker. "Voor ondernemers is het nóg belangrijker om goede zelfdiscipline te hebben", zegt Van Raaij. "De regel dat je in een vette maand iets opzij zet voor in een magere maand, is er niet voor niets. Ondernemers moeten dus nog beter plannen en inzichtelijk maken hoeveel geld ze te besteden hebben."
Natuurlijk zijn er ook mensen die elke maand net rond kunnen komen en daardoor niet sparen. "Deze mensen zijn extra kwetsbaar voor financiële tegenvallers. Als bij hen de auto stukgaat, is er totaal geen buffer om iets te repareren."
Zo kun je ongemerkt sparen
Peter van Zadelhoff legt uit waarom het zo lastig is om te sparen en wat 'ongemerkt sparen' daaraan kan veranderen.
Uitbesteden
Voor de mensen die van nature 'slecht sparen' werkt uitbesteden volgens Van Raaij het best. "Zelfkennis is belangrijk. Weet jij dat je niet zoveel discipline hebt? Zorg dan dat je iemand anders verantwoordelijk maakt voor jouw spaargeld". Dat kan een persoon of een bedrijf zijn. Het komt erop neer dat je je geld niet zelf spaart en ergens anders weg zet.
Dit kan op verschillende manieren. Je partner zou je spaargeld kunnen beheren, mits hij of zij wél goed is in sparen. "Al is dit wellicht niet een heel fijn startpunt voor een relatie." Beter is het volgens Van Raaij om bijvoorbeeld een hogere voorheffing bij de Belastingdienst te betalen, door een voorlopige aanslag aan te vragen. Dan krijg je later een bedrag terug dat je dan eigenlijk al gespaard hebt. Ook een financieel adviseur zou uitkomst kunnen bieden. "Al is dit natuurlijk niet voor iedereen, omdat een adviseur ook geld kost."
10 snelle bespaartips
- Gebruik een ouderwetse spaarpot die je stuk moet slaan om bij het geld te komen.
- Houd een huishoudboekje bij, waarin je alle inkomsten en uitgaven opschrijft. Zo wordt snel inzichtelijk waar je geld naartoe gaat.
- Verminder de kleine, nutteloze uitgaven. De kopjes koffie op het station, een tijdschrift in de supermarkt of even iets voor bij de koffie.
- Betaal met contant geld. Niet altijd even praktisch, maar wel effectief.
- Bezuinig op je boodschappen: maak een lijst en houd je daaraan. Ga naar een goedkope supermarkt, koop huismerken, koop groente en fruit op de markt. Ga nooit met een lege maag naar de winkel en laat kinderen thuis.
- Bezuinig op vervoer: neem de fiets, ga een maandje carpoolen voor je werk.
- Bezuinig op vaste lasten. Bekijk of je niet toevallig dubbel verzekerd bent voor dingen. Wissel van energieleverancier. Kijk eens of je recht hebt op toeslagen.
- Zorg voor weinig verleidingen. Zorg dat je niet rood kunt staan en laat je pinpas thuis als je niet gaat winkelen.
- Zorg dat je geen onnodige kosten maakt, zoals een sportschoolabonnement waar je geen gebruik van maakt.
- Maak een duidelijk budget en houd je daaraan. Beloon jezelf daarvoor.
Bron: Consumentenbond.nl, Nibud.nl
Meer op rtlnieuws.nl:
