Arts en onderzoeker Sebastiaan Verboeket doet in Nederland onderzoek naar hiv en PrEP: een pil die je beschermt tegen hiv-infectie. Hij gebruikt het middel zelf ook: "Het zorgt ervoor dat je niet meer non-stop hoeft na te denken over een kans op hiv."
Morgen wordt er tijdens de jaarlijkse Aids Candlelight Memorial in 115 landen stilgestaan bij mensen met hiv en aids. Deze dag wordt, ook in Nederland, aangegrepen om
voorlichting te geven over hiv en aids en om taboe’s te doorbreken.
Hiv-epidemie
"Elk jaar komen er achthonderd nieuwe hiv-infecties bij", zegt Verboeket (foto rechts). "Twee derde van die infecties komen van mannen die seks hebben met mannen." Verboeket vertelt hoe Nederland al decennia lang last heeft van een hiv epidemie. PrEP zou volgens hem een uitkomst kunnen bieden. Als onderzoeker bestudeert hij het middel al een aantal jaar.
Zelf gebruikt Verboeket sinds ongeveer een jaar PrEP. Hij haalde het eerst uit het buitenland, omdat het in Nederland nog te duur was. Als vrijwilliger zet hij zich in bij actiegroep PrEPnu. Hij wil dat PrEP beter betaalbaar en beschikbaar wordt in Nederland.
Wat is PrEP?:
- PrEP is een pil met hiv-remmers die een hiv-infectie kan voorkomen. De pil is bedoeld voor mensen die geen hiv hebben, maar die wel een verhoogd risico lopen om geïnfecteerd te raken.
- PrEP staat voor pre-expositie profylaxe. Dit betekent dat je een medicijn inneemt voor je wordt blootgesteld aan een ziekteverwekker.
- PrEP bestaat uit 1 pil, Truvada. Hierin zitten 2 geneesmiddelen, namelijk emtricitabine en tenofovirdisoproxil.
- Als je PrEP gebruikt, slik je in principe 1 pil per dag, altijd op hetzelfde tijdstip. Voor mensen die niet regelmatig risico lopen op een hiv-infectie kan PrEP ook alleen rond seks gebruikt worden. Je moet dan wel al van te voren een pil nemen.
- Uit studies blijkt dat mensen voor 90% en meer beschermd zijn tegen hiv als ze hun pillen iedere dag rond dezelfde tijd innemen. Als je dat niet doet biedt PrEP minder bescherming.
(Bron: GGD Amsterdam)
Verlichting
Volgens Verboeket moeten we de komst van PrEP zien als de komst van de anticonceptiepil in de jaren '60. "Tot die tijd waren vrouwen continu bang om zwanger te worden. De pil bracht een stuk verlichting", zegt hij. "Dat is precies wat PrEP ook kan doen. Het zorgt ervoor dat je niet meer non-stop hoeft na te denken over een kans op hiv."
Volgens Verboeket leven veel homo-mannen in Nederland met een angst voor hiv. "Vooral de wat oudere generaties, omdat daarvan veel mensen iemand kennen die bijvoorbeeld is overleden aan aids", vertelt hij. "Ik ben zelf opgegroeid met de gedachte dat ik een grote kans heb op hiv, omdat ik homo ben. Elke keer als ik een test liet doen, vond ik het eng."
Voorlichting
Om ook andere voor te lichten over PrEP, staat Verboeket regelmatig op festivals met informatiestands. Ook geeft hij workshops tijdens voorlichtingsavonden. "Er zitten wel wat 'regeltjes' bij het gebruik van PrEP. Die leggen we dan uit en ook kan iedereen al zijn vragen stellen", vertelt hij.
Op lange termijn kan je nierfunctie achteruit gaan. Volgens Verboeket gebeurt dit echter alleen in zeldzame gevallen. “Bovendien moet je elke zes maanden je nierfunctie laten testen als je PrEP gebruikt, dus je wordt goed in de gaten gehouden”, zegt hij. "Dat soort dingen leggen we uit aan mensen."
Seks inplannen
Als je PrEP niet dagelijks gebruikt, kent het een praktisch nadeel. Je moet dan namelijk je seks plannen. Spontaan met iemand naar bed gaan kan niet, omdat je minstens 2 uur van tevoren een pil genomen moet hebben. "Het is dus belangrijk dat je goed kijkt naar je leefstijl en hoe je omgaat met seks", zegt Verboeket.
Natuurlijk kun je dan alsnog een condoom gebruiken, 'maar daar kan ook iets mee misgaan'. "Echt zekerheid heb je dan nooit", vertelt hij. Dat is ook de reden waarom Verboeket niet alleen vertrouwt op condooms.
Nederland loopt achter
PrEP is in Nederland al een aantal jaar verkrijgbaar. Op recept kon je het bij de apotheek halen voor 550 euro per pot. In een pot zaten dan dertig pillen. "Dat is natuurlijk absurd duur. Zeker als je er elke dag één neemt", zegt Verboeket. Inmiddels is een pot met dertig pillen verkrijgbaar voor 55 euro. Nog steeds te duur, vindt Verboeket. "Ik heb vrienden die het graag zouden willen gebruiken, maar 55 euro per maand te duur vinden of dit niet kunnen betalen. Het is schrijnend, want ik weet dat ze een verhoogd risico op hiv hebben. Het is nu wachten tot het misgaat", zegt hij.
In andere landen is PrEP al langer verkrijgbaar en tegen een lagere prijs. "Ik snap niet dat Nederland zo gigantisch achterloopt met het beschikbaar maken van PrEP voor iedereen. We slaan echt een flater hiermee als Nederland."
De dochter van Jacqueline heeft hiv
De geadopteerde dochter van Jacqueline bleek hiv te hebben. Dankzij medicijnen is het meisje helemaal gezond, maar op het virus rust nog steeds een taboe.
Meer op rtlnieuws.nl:
