In de Oostvaardersplassen zouden 980 edelherten moeten worden afgeschoten, óók gezonde edelherten. Wat gebeurt er daarna met al die dode dieren? Laten ze die dan liggen zoals nu gebeurt, of zijn die voor consumptie?
Allereerst: het is allemaal redelijk voorbarig; dat straks 980 edelherten worden afgeschoten is niet zeker. Het gaat vooralsnog om een advies aan de provincie Flevoland, door een commissie onder leiding van voormalig staatssecretaris Pieter van Geel.
ZIE OOK: Advies Oostvaardersplassen: aantal grote grazers halveren, 980 edelherten afschieten
Volgens dat adviesrapport lopen nu zo'n 2260 grote grazers in de Oostvaardersplassen. Daaronder vallen heckrunderen, konikpaarden en dus edelherten. Dat aantal moet volgens de commissie met de helft worden verminderd. Voor de 180 konikpaarden zijn mogelijk nog opties om ze - deels - ergens anders onder te brengen, voor de edelherten is dat vrijwel onmogelijk, zeggen deskundigen.
"We gaan die beesten echt niet vangen", zegt dierenarts Henk Luten, die veel in het gebied komt. "Bij runderen en paarden gaat dat nog, maar het edelhert is echt een ander dier. Een vluchtdier. Als je die wil vangen, dan zie je al snel geen hert meer. Dat is genetisch zo vastgelegd."
Kadavers
Afschieten is dus de meest voor de hand liggende optie, ook voor de commissie Van Geel. Op dit moment wordt in de Oostvaardersplassen ook al geschoten op de grote grazers. De runderen, paarden en de helft van de edelherten worden afgevoerd naar een destructiebedrijf. "De andere helft van de edelherten laten we in het gebied liggen", zegt een woordvoerder van Staatsbosbeheer. De kadavers zijn voedsel voor onder andere vossen en zeearenden.
De dieren die nu worden afgeschoten, worden dus niet gebruikt voor consumptie. Dat zou wat dierenarts Henk Luten betreft straks best kunnen. "Ze hebben nooit een druppel antibiotica gehad. Ze zijn allemaal kerngezond", zegt de dierenarts. Uiteindelijk is het aan de politiek om te besluiten wat er met de dieren moet gebeuren, en hoeveel er zouden moeten worden afgeschoten, vertelt hij.
Want, en dat is het ingewikkelde in deze hele zaak, van wie zijn de dieren in de Oostvaardersplassen eigenlijk? De paarden, runderen en edelherten in de Oostvaardersplassen zijn niet van de Nederlandse Staat en niet van Staatsbosbeheer. Ze worden niet 'gehoed' of 'gehouden', zoals landbouwdieren en huisdieren. De dieren daar zijn wettelijk gezien 'wilde dieren'. Wel heeft Staatsbosbeheer de 'morele verplichting' om het uitzichtloos lijden van de dieren tot een minimum te beperken.
Dat is de huidige situatie. Volgens de commissie Van Geel moet de komende jaren veel meer worden gedaan om de dieren gezond te houden. Er moet een beheerplan komen, zoals de provincie Gelderland die ook heeft voor delen van de Veluwe. In zo'n beheerplan staat hoeveel dieren er afgeschoten mogen worden. Als het gaat om wilde dieren, dan wordt de jager eigenaar van het dier dat hij geschoten heeft. Die kan het dus zelf opeten of aan de slager verkopen.
Wildernisvlees
Daarnaast wordt in Nederland ook een ander soort 'wild' verkocht. Het gaat dan om dieren - voornamelijk runderen - die worden ingezet voor het beheer van de natuur in Nederland. Natuurvlees, wordt dit soms genoemd. Staatsbosbeheer huurt bijvoorbeeld een stichting in zoals FreeNature, die zorgen voor 'natuurlijke begrazing' en tegelijk voor 'wildernisvlees'. "Het vlees dat zo beschikbaar komt is diervriendelijk, gezond en smaakvol", schrijft deze stichting op de website.
Ook de grote grazers in de Oostvaardersplassen zijn ooit uitgezet als onderdeel van natuurbeheer, onder andere om bepaalde planten zoals vlier terug te dringen. Toch valt het vlees straks eerder onder de categorie 'wild' dan onder 'wildernisvlees'.
Hoogwaardige eiwitten
Wat de provincie Flevoland uiteindelijk ook beslist, het is volgens Janneke Eigeman van de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging 'zonde om er niks mee te doen'. "Zeker als je kijkt naar het aantal mensen dat naar de voedselbank gaat omdat ze niet genoeg geld hebben om gezond voedsel te kopen." Want gezond is het zeker, zegt Eigeman. "Vlees van edelherten bevat hoogwaardige eiwitten."
Volgens haar zijn jagers er 'primair' op gericht om dieren te schieten die ze kunnen eten. "In sommige gebieden spelen er andere belangen met wild. Zoals met de ganzen bij Schiphol. Maar ook dan kijken jagers naar goede bestemmingen voor het vlees. Bijvoorbeeld om te doneren aan voedselbanken of te verkopen aan poeliers."
Overigens wordt het afschieten van zo'n groot aantal herten volgens de dierenarts Henk Luten nog een hele klus. "Zodra je gaat schieten, verdwijnen ze. Dan zie je ze niet meer. Ze trekken het moeras in. Dat wordt dus nog een hele dobber."
Meer op rtlnieuws.nl:
