Zes liquidaties, twee moordpogingen. Een strafdossier van ruim duizend mappen, meer dan zestig zittingen in de rechtbank. Vandaag begint een van de grootste rechtszaken uit de naoorlogse geschiedenis, die tegen crimineel Willem Holleeder.
Strafrechtdeskundige en emeritus hoogleraar Peter Tak legt uit waarom het zo lang duurde voordat de zaak begon en hoe groot de kans is dat Holleeder wordt veroordeeld.
Deze zaak draait om liquidaties van meer dan tien jaar geleden. Medeverdachten zijn allang veroordeeld. Waarom is het proces nu pas?
"In het criminele circuit, waar de moorden werden gepleegd, hield iedereen lange tijd zijn mond. Het Openbaar Ministerie had veel tijd nodig om bewijs te verzamelen", legt Tak (zie foto) uit. "Er waren natuurlijk wel de verklaringen van vastgoedondernemer Willem Endstra, die de politie had verteld hoe hij door Holleeder was afgeperst, maar dat was onvoldoende."
Waardoor kan het nu wel?
"Wat de zaak uiteindelijk heeft bespoedigd, is het gebruik van kroongetuigen door het Openbaar Ministerie. Die twee criminelen krijgen strafvermindering in ruil voor beschuldigingen tegen Willem Holleeder."
"Van Holleeder is lang gedacht: 'het valt wel mee met zijn criminele verleden'. Hij was iemand geworden die erg tot de verbeelding sprak. Mede door het programma College Tour van Twan Huys, waarin hij te gast was en allemaal studenten hem vragen mochten stellen, werd hij salonfähig. Daarin heeft iedereen zich ernstig vergist. Daar kwam een eind aan door het boek Judas van zijn zus Astrid Holleeder."
Waar gaat de zaak precies over?
Willem Holleeder staat terecht voor het geven van de opdrachten voor de moorden op John Mieremet en Kees Houtman in 2005 en Thomas van der Bijl in 2006.
Daarnaast verdenkt het Openbaar Ministerie hem van het laten vermoorden van zijn oude vriend en mede-Heinekenontvoerder Cor van Hout en Robert ter Haak, die toevallig naast hem stond (beiden in 2003), en vastgoedmagnaat Willem Endstra in 2004. Ook staat Holleeder terecht voor poging tot moord op Mieremet in 2002 en David Denneboom in 2004.
Bovendien wordt hij beschuldigd van deelname aan een criminele organisatie met onder anderen Dino Soerel, Ali Akgün, Jesse R., Peter la Serpe en Fred Ros.
Willem Holleeder (r) met mede-Heinekenontvoerder Cor van Hout, één van de mensen die hij volgens het OM heeft laten vermoorden. (Foto: ANP)
Holleeder heeft wel vaker terechtgestaan, waarom is dit proces bijzonder?
"Hij heeft eerder terechtgestaan en is inderdaad ook eerder veroordeeld voor de Heinekenontvoering en een reeks afpersingen, maar dit is een zeer gecompliceerde zaak met zeer precaire getuigenissen. Het OM wilde zeker weten dat alles goed werd gedaan en is met de grootst mogelijke voorzichtigheid te werk gegaan. Men wilde niet dat zo'n grote zaak – qua opsporing lopen de kosten in de vele miljoenen – mis zou gaan. Er zitten ongelooflijk veel manuren en mankracht in deze zaak", zegt Tak.
"Als Holleeder niet wordt veroordeeld, geeft dat gezichtsverlies voor het OM. Dat zou een signaal zijn dat in Nederland een grote crimineel vrij kan rondlopen; dat in Nederland mensen vrij rondlopen omdat justitie het bewijs niet rond krijgt. Want alles wijst erop dat Holleeder niet op een fatsoenlijke manier aan zijn geld is gekomen."
Hoe belangrijk zijn de verklaringen van Holleeders zussen?
"Die verklaringen zijn buitengewoon belangrijk. Zij hebben hem van zeer nabij meegemaakt. Zij kunnen uit eerste hand vertellen wat ze gehoord hebben en hoe hij zich gedragen heeft. Die geluidsopnamen die zus Astrid stiekem opnam van Willem, bevestigen die beweringen. Daar zullen de advocaten van Willem wel enorm stampij over maken, maar ik denk dat de rechters die getuigenverklaringen samen met de bandopnamen wel accepteren als bewijs."
Portret van de bekendste crimineel van Nederland
Willem Holleeder begon al vroeg in de criminaliteit. Zijn criminele 'carrière' op een rij.
Hoe komt het dat hij zo moeilijk te pakken is?
"Het criminele circuit hield zoals gezegd de kaken lange tijd stijf op elkaar. Daarnaast wist Holleeder ontzettend goed wie hem op de korrel had, dus wie tegen hem wilde gaan getuigen. Die schakelde hij uit. Dat die dodenlijsten bestonden, wist de politie ook. Veel mensen zijn door de politie gewaarschuwd: je staat op een dodenlijst, je moet oppassen."
Hoe groot is de kans dat Holleeder vrijuit gaat?
"Het zou mij alleszins verbazen als hij vrijuit zou gaan. Het heeft lang geduurd en de voorbereiding van het OM was intensief. De kans is zeer gering dat hij vrijuit gaat. Maar je weet het nooit tot de rechter gesproken heeft en er is ook nog hoger beroep. Al verwacht ik niet dat hij ooit nog vrij komt. Ik zou verbaasd zijn als hij geen levenslang zou krijgen."
Meer op rtlnieuws.nl:
