Ga naar de inhoud
Nederland

Lichamelijk en geestelijk mishandeld in joods-orthodox gezin: 'Het was letterlijk overleven'

Kindermishandeling komt niet alleen voor in geïsoleerde gezinnen in anonieme stadswijken, maar ook in keurige straten en binnen hechte gemeenschappen. Zoals in de joodse-orthodoxe gemeenschap in Amsterdam, waar Dina-Perla de Winter (32) sinds haar vroege jeugd door haar labiele moeder werd geterroriseerd. Niemand greep in.

Al jong had ze door dat er iets mis was bij haar thuis. Ze werd geslagen en moest soms dagenlang luisteren naar de complottheorieën van haar moeder. "Ik mocht dan niet slapen en soms niet naar de wc. Tijdens die sessies vertelde ze wie er allemaal niet deugden. Dat was bijna iedereen. En alle vrouwen zag ze als een bedreiging. Ik was bijna haar slaaf. Ik moest alles in huis doen. Het was letterlijk overleven."

Donker en koud huis

Het is dan eind jaren tachtig. Ze woont samen met haar moeder in Amsterdam-Zuid, vlak bij het Museumplein. Het huis waar ze wonen is 'donker en koud en staat helemaal vol met spullen'. Door het hele huis hangen portretten van een ultraorthodoxe rabbijn en joodse leider, de ‘Lubavitscher rebbe’.

Haar moeder gedraagt zich irrationeel. "Ze pakte bijvoorbeeld een kledingcatalogus erbij en ging alle vrouwen hardop beoordelen. Ze knipte foto's uit en verknipte die dan. Ook knipte ze plaatjes, getallen en Hebreeuwse woorden uit kranten en bladen. Etiketten van voedingsmiddelen werden geweekt. Die waren dan heilig en mochten nooit worden weggegooid. Tegelijkertijd knipte ze sommige fotoboeken door."

Wat voor aandoening haar moeder heeft, is ook nu niet duidelijk. "Ik denk dat ze schizofreen is", zegt De Winter.

Boek Dina-Perla de Winter

Miniatuurvoorbeeld
 
Dina-Perla de Winter hield van heel jonge leeftijd dagboeken bij, onder andere 'om de wanen van mijn moeder te onderscheiden van de werkelijkheid'. Die logs, zoals ze ze noemt, kwamen later van pas bij het schrijven van haar boek, 'Exodus uit de vuurtoren', dat in de winkel ligt en in januari wordt gepresenteerd.
De titel verwijst naar het vertrek uit het huis van haar moeder. De vuurtoren is haar slaapkamer, een relatief veilige schuilplek die ze had omgetoverd tot een soort onderwaterwereld.
 

"Ze mishandelde me niet alleen geestelijk, maar raakte me bijvoorbeeld ook met haar krukken. Die had zij nodig omdat ze sinds dat ze een drie maanden oude baby was, gehandicapt is door polio." Haar oudere halfbroer mishandelt haar als hij langskomt in Amsterdam.

In de buurt rondzwerven

Als ze 'geluk' heeft, wordt ze door haar razende moeder de straat op gestuurd. Ze mag dan urenlang niet meer naar binnen en zwerft 's avonds door de buurt. "Op een gekke manier ben ik daardoor wel erg van de wijk gaan houden. Ik ken de buurt goed en voelde me er veilig. Ik wandelde, of ik deed alsof ik aan het bellen was in de telefooncel op het Concertgebouw, om mij veilig te voelen."

 Dina-Perla gaat naar de enige joods-orthodoxe school in Nederland, het Cheider, voor basis- en voortgezet onderwijs. Daar wordt gescheiden les gegeven aan jongens en meisjes. "Tijdens schoolzwemmen waren mijn blauwe plekken duidelijk te zien. Het is een gesloten gemeenschap met soms eigen artsen, eigen psychologen, eigen advocaten enzovoorts, vooral in het buitenland. En als je eruit wilt, heb je geen enkel netwerk."

Die gemeenschap en haar moeder hebben plannen met haar. "Ze willen me koppelen aan iemand met wie ik dan moet trouwen en kinderen krijgen."

Andere mensen spreken

Ze voelt er niets voor. Ze ontwikkelt zichzelf. Ze leert allerlei andere mensen kennen van buiten haar kleine gemeenschap. "Ik sprak allemaal mensen. De beste skaters van Nederland op het Museumplein bijvoorbeeld, of vrienden van vrienden. Ik keek ook veel televisie en daar leerde ik van."

Week tegen kindermishandeling

In Nederland groeien bijna 119.000 kinderen op in onveilige gezinssituaties. In de Week tegen Kindermishandeling van 20 tot en met 26 november wordt aandacht gevraagd voor het probleem. De activiteiten in de week hebben betrekking op alle vormen van kindermishandeling, of het nu verwaarlozing, mishandeling of seksueel misbruik betreft. Of dat kinderen getuige zijn van huiselijk geweld.

En ze leert Max kennen, een jongen uit een liberaler joods milieu. Hij wordt haar vriend. "We werden op alle mogelijke manieren tegengewerkt. Hij werd door het slijk gehaald, omdat ze me liever wilden koppelen."

Andere school

Ze kiest meer en meer haar eigen weg, kiest haar eigen kleding en als ze 16 is en in vwo 4 zit, besluit ze de joods-orthodoxe school te verlaten. "Er was veel censuur. Er werd niets gedaan aan seksuele voorlichting bijvoorbeeld en je mocht bepaalde boeken niet lezen." Ze maakt haar opleiding af op het Montessori Lyceum Amsterdam.

ZIE OOK: Kindermishandeling: welke ouder doet zoiets?

"Het Cheider van tegenwoordig is niet meer dezelfde school als toen en in veel opzichten ook weer wel. Er is wat veranderd nadat er een andere directeur was gekomen. En er heeft na die tijd nog eens een docent haar excuses aangeboden om te zeggen dat ze mijn geval op school niet goed hadden aangepakt. Zij zei dat ze wel wisten dat ik de ouder was en mijn moeder zo’n beetje het kind."

Razen en gillen

Als ze 18 is, verandert de thuissituatie definitief. "Ik kwam thuis van mijn werk als telemarketeer. Mijn moeder was kwaad over formulieren die ik voor haar moest invullen. Ze was aan het razen en gillen. Ik probeerde het zo goed als ik kon te negeren. Ik was voor mezelf een boterham aan het maken, toen ik opeens mijn halfbroer van de trap hoorde komen. Ik wist niet eens dat hij thuis was. Hij sloeg me en dreigde. Ik moest naar het ziekenhuis en deed voor het eerst aangifte."

Ze keerde nooit meer terug naar het huis van haar moeder en ging op zichzelf wonen. Later trouwde ze met Max. Sinds dat moment heeft ze haar moeder elf jaar lang niet meer gesproken. "Op een gegeven moment moest ik voor mezelf kiezen. Het was zij of ik."

Kracht en positiviteit

Het huis waar ze nu woont, ligt vlak bij het huis van haar 68-jarige moeder. "De buurt is mijn thuis en anker. Daarom wonen we er nog. En vanuit ons huis kijk ik neer op de straat waar mijn moeder woont. Dat vind ik een mooie symboliek."

Ze benadrukt dat haar levensverhaal ontzettend krachtig en positief is. "Ik heb mij vrij kunnen vechten door een sterke innerlijke stem die mij de weg wees. Ik wilde niet dom gehouden worden en iets voor mijzelf opbouwen. De dwang waarmee ik ben opgevoed, is een universeel probleem in gesloten gemeenschappen. Er is niemand die voor een ander persoon moet uitstippelen wat hij of zij moet doen."

Het  boek wil zij een inspirerend, waargebeurd verhaal bieden, waar mensen van kunnen leren. "Ik ben 32 jaar en heb vijf levens geleid. Er zijn nog steeds dingen waarmee ik worstel. Maar ik heb het allemaal doorleefd. Daar is veel doorzettingsvermogen en schoonheid voor nodig. Sterke vrouwen ontstaan door het leven. Makkelijk is het niet, maar dit is mijn leven."

Vergeving en heling

In dit interview doet Dina-Perla de Winter haar verhaal naar aanleiding van haar boek 'Exodus uit de vuurtoren'. Doel van het boek is heling en vergeving. Op haar uitdrukkelijke verzoek is in deze context geen reactie gevraagd aan betrokkenen.

Meer op rtlnieuws.nl:
Meer aandacht voor kindermishandeling, maar niet alle kinderen worden bereikt