Het is zover: de scheiding is aangevraagd, de Britten vertrekken uit de EU. En dus begint nu het spel van onderhandelen. Voor Nederland staat er veel op het spel.
Het Verenigd Koninkrijk is een van onze belangrijkste handelspartners en dat willen we zo houden. Tegelijkertijd mag de brexit ook niet te gemakkelijk gaan, want dat zou een eventueel nexit ook weer dichterbij kunnen brengen.
In navolging op de afscheidsbrief die Theresa May vandaag overhandigde aan de EU, kwam minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders namens de Nederlandse regering vanmiddag met zijn eigen puntenlijstje. Hiervoor gaat de Nederlandse regering zich de komende tijd inzetten:
1. Nederlandse burgers mogen in het VK blijven
Het belangrijkste voor Nederland is dat er zo snel mogelijk helderheid komt voor iedereen. Nederlandse burgers die in het Verenigd Koninkrijk wonen, ruim 100.000 in totaal, zijn daarbij het belangrijkst.
Zij leven nu in grote onzekerheid over hun positie na de brexit en de Britse bureaucratie blijkt totaal niet toegerust om hun vragen en wensen te behandelen.
2. Geen vechtscheiding (maar wel even betalen)
De Nederlandse regering zit expliciet niet te wachten op een vechtscheiding. Voor Nederland is een goede relatie met de Britten van het grootste belang. Maar dat wil niet zeggen dat die gratis is.
"Wie de club verlaat, betaalt eerst de rekening", zegt Koenders daarover. Dat wil zeggen: eerst moet het VK de financiële verplichtingen voldoen, en dan kan pas gepraat worden over een nieuwe (handels)relatie.
Maar toch lijkt Nederland er minder geharnast in te zitten dan andere EU-figuren. Waar die zeggen 'eerst de scheiding afronden, dan praten over handelsakkoorden', zet de Nederlandse regering in op 'vertrouwen dat de verplichtingen voldaan worden' en 'duidelijkheid op hoofdlijnen', waarna begonnen kan worden met praten over een nieuwe handelsrelatie.
3. Britten mogen geen krenten uit de pap vissen
Hoewel Nederland niet in het 'We moeten de Britten straffen voor brexit'-kamp zit, benadrukte Koenders wel dat het niet de bedoeling is dat de Britten de 'krenten uit de pap' gaan vissen, waarbij ze alleen die dingen krijgen die voor hun goed zijn (toegang tot de interne markt), terwijl ze de keerzijde (vrij verkeer van personen) achter zich laten.
Bij de vier vrijheden (vrij verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal) horen ook plichten en regels waaraan voldaan moeten worden.
4. Optie: een overgangsperiode
Een laatste mogelijkheid die Koenders openhield was de overgangsperiode. Daarmee zou de periode tussen de scheiding zelf en het starten van een nieuwe (handels)relatie mogelijk overbrugd worden, 'om de minnen voor burgers en bedrijven zo klein mogelijk te houden'.
Of de andere 26 lidstaten zo’n overgangsperiode ook zien zitten, is nog niet duidelijk. Dat moet in de komende tijd blijken.
5. Vlucht u voor de brexit? Kom naar Amsterdam!
Hoewel er ook op overheidsniveau nog veel onzekerheid leeft over de toekomst, biedt de brexit Nederland ook kansen. Steeds meer bedrijven die in het Verenigd Koninkrijk gevestigd zijn en die belangen hebben in de hele EU, tonen interesse in Nederland.
Het is de vraag hoe concreet die interesse is, maar de Nederlandse ambassade in Londen heeft inmiddels extra mensen aangenomen om bedrijven en investeerders over te halen naar Nederland te komen.
Een groot deel van de Nederlandse inzet richt zich op het Europese geneesmiddelenagentschap (EMA), dat gaat over het beoordelen en toelaten van medicijnen op de Europese markt. Dat is nu gevestigd in Londen, samen met een groot aantal farmaceutische bedrijven die de Nederlandse regering maar al te graag hier zou zien.
