"Trap er niet in!" Die waarschuwing geeft Rob aan mannen die online op zoek zijn naar een afspraakje of relatie. Hij werd jarenlang ingehuurd door datingsites om behoeftige mannen aan de praat te houden. "Ze dachten dat ik die leuke vrouw van 28 was, maar die bestond helemaal niet."
Rob (zijn volledige naam is bekend bij de redactie) chatte in drie jaar tijd naar eigen zeggen met duizenden mannen. Zij moesten 60 cent tot een euro betalen voor het verzenden en ontvangen van berichten op bepaalde datingsites.
Datingsites die hun bezoekers op deze manier misleiden werken met zogeheten 'nepprofielen' van mensen (vaak vrouwen) die dus niet echt bestaan. De naam en leeftijden van die profielen zijn verzonnen, de profielfoto's worden van internet geplukt.
ACM doet onderzoek
Achter deze profielen zitten betaalde medewerkers, zoals Rob. Zij proberen bezoekers zo lang mogelijk aan de praat te houden via de chat, waardoor die steeds opnieuw geld betalen. Soms duurt dit weken of maanden, terwijl het nooit tot een afspraakje komt.
De Autoriteit Consument en Markt doet onderzoek naar hoeveel sites op deze manier te werk gaan, en vraagt mensen die te maken hebben gehad met nepprofielen op datingsites, daar melding van te maken. Dat kan via de website van ACM.
Wat kun je doen tegen dit soort datingsites?
- Als je een vermoeden hebt misleiding van valse profielen op datingsites, kun je dat melden bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Zij kunnen zo'n datingsite dan onderzoeken en eventueel een boete opleggen. Op dit moment heeft de ACM nog geen bevoegdheid om dit soort sites uit de lucht te halen.
- Ook kun je zelf een rechtszaak starten waarbij je de datingsite aansprakelijk stelt voor de misleiding, en zo een schadevergoeding eisen.
Schuldgevoel
Rob was drie jaar lang werkzaam voor zo'n dubieuze datingsite. Het was zijn taak om de mannen zo lang mogelijk aan het lijntje te houden. "Op het moment dat ik inlogde zag ik precies wat de wensen van zo'n man waren. Het was makkelijk om daarop in te spelen, ik deed me voor als de ideale vrouw", vertelt hij aan RTL Nieuws.
Rob kijkt inmiddels met een groot schuldgevoel terug op zijn tijd als oplichter. "Ik heb zoveel mannen belazerd", vertelt hij. "Ik vond het na een tijdje heel zielig voor ze en kreeg medelijden. Toen dacht ik: het is mooi geweest. Nu wil ik mensen waarschuwen en laten zien hoe meedogenloos deze sites te werk gaan."
'Heel snel typen'
Rob begon met het werk toen hij net 18 was, en er financieel slecht voor stond. Hij kon geen baan vinden en had geen eigen woonruimte. Toen zag hij een advertentie waarin stond dat hij geld kon verdienen vanuit huis. "Na een uitleg meldde ik me aan via een website en kon ik vrij snel aan de slag. Ik kreeg 10 cent per bericht. Dat lijkt weinig, maar ik kan heel snel typen. Ik verdiende meestal zo'n 450 euro per week. Ik kon ook nog eens mijn eigen werktijden bepalen, dus het was voor mij toen ideaal."
Hij is niet de enige die zo zijn geld verdiende. Datingsites die werken met nepprofielen hebben naar schatting honderden 'medewerkers' die vanuit huis berichten sturen naar mannen die op zoek zijn naar erotische contacten of een serieuze relatie.
"We hielden van iedere man een soort logboek bij, zodat we gesprekken van elkaar over konden nemen. Daar stond dan in wat hij zocht in een vrouw, maar ook bijvoorbeeld dat zijn kleinkinderen jarig waren geweest, zo kon je het gesprek weer openen. Het enige wat je nodig had was een computer met internetverbinding."
Hoeveel mensen zijn slachtoffer van dit soort datingsites?
Er zijn geen precieze cijfers van het aantal mensen dat op deze manier wordt opgelicht, maar er zijn verschillende organisaties die zich er mee bezig houden.
- De Autoriteit Consument en Markt krijgt veel meldingen binnen over oplichting via datingsites, waaronder met nepprofielen. Zij doen op dit moment onderzoek naar de omvang hiervan.
- De Fraudehelpdesk krijgt jaarlijks 'enkele klachten' over datingsites met nepprofielen. Ze deden vorig jaar onderzoek naar hoeveel datingsites op deze manier te werk gaan. Volgens hun schatting zijn er zo'n 700 'dubieuze sites'.
- Slachtofferhulp spreekt van 'minder dan 100 mensen' die zich bij hen melden. De organisatie gaat in de loop van het jaar wel een lotgenotengroep starten. "Met name onder deze groep slachtoffers zie je dat er veel schaamte is. Dan helpt het om te weten dat er meer mensen zijn die erin zijn getrapt. Door het contact met lotgenoten kunnen slachtoffers inzien dat ze niet de enige zijn."
Aan het lijntje houden
Rob en zijn collega's gingen uiterst geraffineerd te werk, met grote gevolgen voor hun slachtoffers. "Sommigen hield ik een jaar of langer aan de praat. Die wilden uiteindelijk natuurlijk afspreken, maar dat deden we nooit. Een paar mannen wilden op een gegeven moment zelfs met me trouwen", vertelt hij. "Anderen hadden al een relatie en werden betrapt door hun partner, die hen het huis uit schopte. Ik heb meerdere huwelijken verwoest", vertelt hij.
De slachtoffers kwamen vaak ook financieel in de problemen. "Als zo'n man verliefd werd, was je soms dagelijks met hem aan het chatten. Dat kostte hem dan soms wel duizend euro per maand. We moesten ze ook overhalen om foto's van zichzelf te sturen, dat kostte dan vijf euro extra. Zelf stuurden we dan ook een foto, die was meestal van het internet geplukt. Om die foto te bekijken moesten ze ook weer betalen. Binnen de kortste keren hadden ze hun hele pensioen er doorheen gejaagd."
'Pure oplichterij'
Rob is niet trots op het leed dat hij in drie jaar tijd heeft aangericht. "Ik heb waarschijnlijk wel meer dan 150.000 mannen opgelicht door met ze te chatten. Sommigen hadden na een tijdje wel door hoe de vork in de steel zat, dus niet bij iedereen zijn de gevolgen zo ernstig geweest. Maar ik herinner me bijvoorbeeld een man die na jaren chatten zei dat hij zelfmoord zou plegen als er geen afspraakje volgde. Die heeft na dat gesprek nooit meer ingelogd."
Twee jaar geleden besloot Rob te stoppen. Hij heeft nu een normale baan en wil zijn verhaal vertellen om te voorkomen dat er meer mensen intrappen. "Het is pure oplichterij. Niemand die je op zo'n site spreekt is een bestaand persoon. Sommige mannen begrijpen dat niet en worden zo lang aan het lijntje gehouden, tot hun lijntje knapt. En dan is het te laat."
Hoe herken je een datingsite met nepprofielen?
Voorzitter John Meuffels van het Keurmerk Veilig Daten geeft tips hoe je als consument kunt voorkomen dat je aan de praat raakt met een nepprofiel.
- "Gebruik je gezond verstand. Als je een man bent van 65 en je wordt op een site constant aangesproken door bloedmooie meiden van in de twintig, dan klopt er iets niet. Als het te mooi is om waar te zijn, dan is het dat meestal ook."
- Lees de algemene voorwaarden. Vaak hebben datingsites die werken met nepprofielen in hun voorwaarden staan dat ze werken met 'fictieve profielen'. Als dat zo is, moet je je afvragen of je wel op zo'n datingsite wil zijn.
- Als je op een site moet betalen per bericht, kan dat een signaal zijn dat er iets mis is. Vaak is het dan ook het doel om je zo lang mogelijk aan het lijntje te houden, zodat er zoveel mogelijk berichten over en weer gaan. Let wel: betalen per bericht kán een teken zijn dat er iets mis is, maar dat hoeft niet per se zo te zijn.
- Als je wordt benaderd door iemand die liever via een andere datingsite wil communiceren, is dat ook vaak foute boel.
- Verder zijn er algemene zaken waar je op kunt letten. Kijk of de site is aangesloten bij Thuiswinkel.org, of nog beter: het Keurmerk Veilig Daten. Ook is het een goed idee om de site te googelen. Er zijn verschillende sites die recensies schrijven over datingsites, daar kun je ook vaak al heel wat informatie uit halen."
Meer op rtlnieuws.nl:
