Wie vanaf vandaag een nieuwbouwwoning koopt in Amsterdam moet daar verplicht zelf in gaan wonen. De gemeente hoopt daarmee te voorkomen dat de woningen voor de hoofdprijs worden doorverhuurd.
De grote steden en Amsterdam voorop kampen al jaren met hoge huren in de vrije sector. Voor een woning met 65 vierkante meter aan woonoppervlak betaal je in de hoofdstad gemiddeld 1608 euro per maand.
Investeerders
Vooral particuliere beleggers investeren graag in een woning om deze vervolgens te verhuren aan de hoogste bieder. Woningen in het lage- en middensegment zijn schaars en dat is de gemeente een doorn in het oog. Die probeert de markt dan ook al langer in toom te houden met verschillende maatregelen.
Inmiddels lijken de ergste prijsstijgingen wel achter de rug en doet corona een duit in het zakje: voor het eerst in lange tijd is de gemiddelde huur in de vrije sector gedaald op sommige plekken. Door de crisis waren er veel minder expats en toeristen in ons land, maakte Pararius vanochtend bekend.
Markt beteugelen
Om de woningmarkt verder te beteugelen, krijgen alle nieuw te bouwen koopwoningen en bijvoorbeeld ook kantoren die worden omgebouwd tot koopwoning, een zogenoemde zelfwoonplicht.
Die wordt opgenomen in de erfpachtvoorwaarden die Amsterdam stelt aan de grond waarop de woning komt. Die plicht geldt ook voor een volgende koper, die ook zelf in het huis moet gaan wonen.
Erfpachtcontract
Een woordvoerder van de gemeente laat weten dat de plicht onderdeel wordt van het erfpachtcontract dat de eigenaren van een nieuwbouwproject tekenen. "Er komt een artikel waarin staat dat voor de woning een verhuurverbod geldt". De constructie zou 'juridisch getoetst' zijn door een extern bureau.
Het moet daarmee een langdurige werking hebben, vindt de Amsterdamse wethouder van Wonen Laurens Ivens (SP). "Daarmee blijven deze woningen koopwoningen en komen ze niet terecht in het dure huursegment", zegt hij. "Woningen zijn om in te wonen en geen verdienmodel."
Uitzonderingen zijn er ook
Er gelden wel uitzonderingen: zo mogen ouders die een woning kopen deze verhuren aan hun kinderen. En vertrek je tijdelijk naar het buitenland dan mag je een woning met een zelfwoonplicht ook verhuren.
Verhuren mag verder sowieso als de huurprijs niet hoger is dan 1027 euro per maand, omdat daarmee het midden- en lagere huursegment worden ontlast. Die prijs geldt bij alle uitzonderingen overigens als maximumbedrag.
Woningen met een woonplicht: over een paar jaar
De constructie van de regels zorgt er voor dat de eerste woningen waar deze maatregel voor geldt, pas over enkele jaren worden opgeleverd. Via erfpacht kunnen alleen voorwaarden worden gesteld voor nieuwbouw en niet voor bestaande bouw, zegt de gemeente.
"Bestaande contracten en afspraken kunnen we uiteraard niet wijzigen."
Voor het aanpakken van bestaande bouw is landelijke wetgeving nodig. Minister Ollongren werkt aan maatregelen die het doorverhuren voor de hoofdprijs moeten voorkomen. "We kunnen de markt pas echt beschermen als de zelfwoonplicht ook voor bestaande koopwoningen gaat gelden", aldus Ivens.
Geen oplossing
Belangenvereniging voor particuliere beleggers Vastgoed Belang zegt tegen de maatregel van de gemeente Amsterdam te zijn. Een verhuurverbod is volgens de instantie niet de oplossing voor het probleem en complex om te handhaven.
"Er is sprake van een historisch woningtekort in Nederland", zegt een woordvoerder. Om mensen te helpen die buiten de boot dreigen te vallen moet volgens haar juist het aanbod worden vergroot.
Drastische maatregel
"Met een zelfbewoningsplicht, of verhuurverbod, zoals de gemeente Amsterdam invoert wordt het schaarsteprobleem niet opgelost." De vereniging vindt het ook een drastische maatregel.
"Je verbiedt iemand om zijn woning op zijn eigen manier te gebruiken. In juridische termen is dat een zware aantasting van het eigendomsrecht."
