Voetballen op een kerkhof
Ik denk dat ik een jaar of 11 was. Ik heb nooit goed kunnen voetballen, maar ik durfde de bal wel op te halen. De grote jongens schoten de voetbal het hele dorp door, ik haalde 'm op uit slootjes, van de grote weg. Ik haalde de voetbal bij boze buurman uit de tuin, uit het kerkhof om de hoek.
"Je moet je kapotschamen, jongen!", bulderde hij. "De doden verdienen rust."
Ik schiet 'm wel terug, dacht ik. Ik nam een aanloop en trapte met alle kracht in mijn jongensbenen tegen de bal. Die knalde met een rotvaart tegen een grafzerk, stuiterde richting de glas-in-loodramen van de kerk en rolde zo voor de voeten van de koster die me een ouderwetse draai om de oren gaf. "Je moet je kapotschamen, jongen!", bulderde hij. De doden verdienen rust. Je mag niet voetballen op een kerkhof. Het maakte als kind enorm veel indruk.
Jaren later ben ik nog altijd geen goede voetballer. Ik wil de bal best ophalen, maar hij ligt wat ver weg. Om precies te zijn in Qatar, aan de andere kant van de wereld. Op de plek waar twee Nederlandse topclubs - PSV en Ajax - op dit moment aan het trainen zijn.
Qatar lijkt in niets op het Friesland van mijn jeugd. Midden in de woestijn zijn er gigantische wolkenkrabbers opgetrokken. De winkelcentra zijn er groter dan het hele dorp waar ik opgroeide.
Ze vallen door uitputting van de wolkenkrabbers, zo de dood tegemoet. Het is moderne slavernij.
De aanleg van de wegen, hotels en voetbalstadions wordt gedaan door vele honderdduizenden gastarbeiders. Ze komen uit landen als India, Pakistan, Bangladesh of Nepal. Ze werken zonder veiligheidsvoorschriften. Hun paspoorten worden ingenomen, ze zwoegen zich kapot onder de brandende zon. Ze vallen door uitputting van de wolkenkrabbers, zo de dood tegemoet. Het is moderne slavernij. Alleen al uit Nepal kwamen er in Qatar vorig jaar meer dan honderd mensen om het leven. De afgelopen tien jaar in totaal bijna vijftienhonderd. Een heel vak vol in het Philips Stadion of de Johan Cruyff Arena.
Ondanks aanhoudende kritiek zijn zowel PSV als Ajax afgelopen weekend naar Qatar afgereisd voor de wintertraining. Ajax verdient er een klein vermogen aan, PSV zegt de rekening zelf te betalen. Ik weet niet wat erger is.
De club laat weten 'geen behoefte te voelen om uitleg te geven over de redenen waarom ze voor Qatar kiezen'.
"Om misverstanden te voorkomen: de beschikbaarheid van spelers en trainer op de persdag is enkel bedoeld voor interviews over Ajax en de sportieve prestaties, niet over andere onderwerpen", schrijft Ajax aan de meereizende pers.
Bij PSV is het niet anders. Een woordvoerder van de club belde de redactie van RTL Nieuws tot twee keer toe met de mededeling dat we welkom zijn, zolang we geen politieke vragen stellen, want dan zijn we niet welkom. De club laat weten 'geen behoefte te voelen om uitleg te geven over de redenen waarom ze voor Qatar kiezen'.
Voetbal ís politiek. En voetballen in Qatar is voetballen op een kerkhof.
Dat sport en politiek niets met elkaar te maken hebben is iets wat je mij, de grote jongens uit het dorp en zelfs de oude koster van de protestantse kerk niet meer wijsmaakt. Voetbal ís politiek. En voetballen in Qatar is voetballen op een kerkhof. Ze moeten zich kapotschamen.
