In ruim een week tijd vielen 24 gewonden bij aanvallen op Amerikaanse militairen die gelegerd zijn in Syrië en Irak. De Verenigde Staten slaan nu terug door munitiedepots te bombarderen van de Iraanse Revolutionaire Garde. "Escalatie is in niemands belang, maar een misverstand kan snel ontstaan."
Amerikaanse soldaten worden nu dagelijks onder vuur worden genomen in Syrië en Irak. Sinds vorige week al meer dan twintig keer. Veel aandacht krijgen de berichten niet door de oorlog elders in het Midden-Oosten, die tussen Israël en Hamas.
De Amerikanen zijn al langer doelwit, maar sinds die oorlog is het aantal aanvallen flink toegenomen. Onderstaand beelden, gepubliceerd op X (voorheen Twitter), zou een raketaanval tonen.
Raketten, mortieren en drones
"Achter de aanvallen zitten milities waar in eerste instantie niemand van gehoord heeft", zegt onderzoeker Wim Zwijnenburg. "Dat komt omdat ze nogal eens van naam wisselen. Maar aan de hand van hun filmpjes die ze online zetten valt genoeg op te maken."
Zwijnenburg, die werkt voor PAX en Bellingcat, is expert op het gebied van militaire drones. De wapens die worden getoond in de videos laten zien van welke makelij ze zijn, en wie de milities dus financiert. Zwijnenburg: "Daar is geen misverstand over, dat is Iran."
Onder meer raketten, mortieren en drones worden gebruikt om legerbasissen waar Amerikaanse militairen zitten te bestoken. Steeds vaker worden militaire drones ingezet, omdat ze veel preciezer hun doel kunnen treffen. Waar deze milities zitten weet Zwijnenburg ook: "Irak geldt consequent als lanceerbasis."
Amerikanen in het Midden-Oosten
Sinds het laatste bolwerk van IS in 2019 werd verwoest, hebben de Amerikanen nog altijd zo'n 2500 soldaten in Irak zitten. Ook zijn er 900 soldaten gestationeerd in Syrië.
"De Amerikanen willen stabiliteit in het Midden-Oosten. Ze zitten daar om veiligheidsredenen," zegt Martijn Kitzen, hoogleraar irreguliere oorlogsvoering aan de Nederlandse Defensie Academie.
Onlangs werd de Conoco legerbasis in het noordwesten van Syrië bestookt. Dat ligt naast een grote installatie voor de productie van gas. Ook de militaire basis Al-Tanf in Syrië en de luchtmachtbasissen Al-Asad en Al-Harir in Irak waren onlangs doelwit.
Iran vs Verenigde Staten
Iran is de afgelopen decennia uitgegroeid tot een speler van formaat in het Midden-Oosten. Het staat lijnrecht tegenover Amerika. Volgens Kitzen steunt Iran de milities om sterke positie van Iran in de regio te behouden en verder uit te breiden. "Het doel van de aanvallen is om een signaal af te geven aan de VS. Uiteindelijk wil Iran de Amerikaanse rol in het Midden-Oosten zoveel mogelijk beperken”."
Een reactie van de Amerikanen liet op zich wachten. Vannacht werd dan alsnog een vergeldingsaanval uitgevoerd op doelen van de Iraanse Islamitische Revolutionaire Garde. Kitzen: "Het ging om twee wapenopslagplaatsen. Een beperkt bombardement. Het is een signaal aan Iran. Tot hier en niet verder."
Wankel evenwicht
Volgens de hoogleraar willen de Amerikanen geen verdere escalatie, maar moeten ze wel reageren. "Iran wil ook geen totale oorlog, maar rekt het de grenzen op. Iran is echt aan het kijken hoe ver ze kunnen gaan."
Er is een wankel evenwicht in het Midden-Oosten, dat nog meer wankelt dan voorheen, denkt Kitzen. De Amerikanen steunen Israël. Iran steunt Hamas in Gaza en Hezbollah in Libanon: "Je hebt lokale milities, waar dan ook, nooit volledig onder controle. De meeste zullen luisteren naar Iran. Toch is er altijd een risico - al dan niet door een misverstand - dat het uit de hand loopt."
