Proftennissters spelen weer volop in China. De boycot die de vrouwentennisorganisatie WTA had afgekondigd na de vermissing van de Chinese topspeelster Peng Shuai is opgeheven. Toch is ze nog altijd niet terecht. "De boycot van China was een grote financiële aderlating voor de WTA."
Toernooien in China waren jarenlang vaste prik op de kalender van de WTA. Traditiegetrouw worden die in de maanden september en oktober afgewerkt. Tot 2020. Toen gooide eerst het coronavirus roet in het eten, daarna de situatie rond de Chinese proftennisster Peng Shuai.
Peng plaatste in november 2021 een bericht op haar social media waarin ze een Chinese hoogwaardigheidsbekleder betichtte van seksueel wangedrag. Hoe het leven van Peng er na het plaatsen van dat bericht uitzag, is nog altijd onduidelijk.
Van radar verdwenen
Ze verdween lange tijd van de radar, dook opeens op bij de Winterspelen van 2022 in Peking en gaf verklaringen waarin ze zei dat haar nooit iets ergs overkomen is. Volgens deskundigen zijn al die verklaringen op z'n minst dubieus.
Ook de WTA dacht daar zo over en besloot over te gaan tot een boycot van China. Met andere woorden: er zouden geen toernooien meer in China worden georganiseerd zolang niet duidelijk was of het goed ging met Peng Shuai.
Zeven toernooien in China
Maar die boycot is er dus niet meer. De WTA-kalender van 2023 staat weer vol met toernooien in China. Zeven stuks maar liefst:
En dat terwijl er nog altijd geen duidelijkheid is over Peng. "Sinds ze de machtige partijbons Zhang Gaoli beschuldigde van ongewenste intimiteit, hebben we weinig meer van haar vernomen", zegt correspondent Roland Smid.
'Peng is incommunicado'
"We weten dat ze een ontmoeting heeft gehad met de top van het Internationaal Olympisch Comité, zogenaamd om de internationale gemeenschap gerust te stellen, maar ook sinds die ontmoeting horen we niets. Ze is incommunicado. En op het Chinese internet, dat zwaar gecensureerd wordt, is over de hele zaak niets te vinden."
Dat de WTA weer terug is in China, verbaast tenniscommentator en oud-proftennisster Marcella Mesker niet. Om dat uit te leggen, gaan we een klein stukje de geschiedenis in. "De WTA was jaren geleden de eerste tennisorganisatie die de Chinese markt ontdekte. Dat kwam vooral door het succes van Li Na." Zij won Roland Garros (2011) en de Australian Open (2014), twee van de grootste toernooien, en stond in de top drie van de wereld.
"Door haar gingen meer jonge kinderen tennissen. De WTA is daar fantastisch op ingehaakt en zij hadden zelfs een kantoor in China. Li Na kwam uit Wuhan. De grote industrie daar fungeerde als sponsor en zo schoot het prijzengeld gigantisch omhoog. Dat is voor het vrouwentennis indrukwekkend geweest."
4 miljoen dollar
Al dat geld is voordelig geweest voor de bond, maar ook voor de speelsters. Een voorbeeld: "Aan het eind van het tennisjaar worden de WTA Finals gespeeld, een soort WK in het tennis. In 2019 waren die in het Chinese Shenzhen", zegt Mesker. "De Australische winnares Ashleigh Barty tenniste toen 4 miljoen dollar bij elkaar. Dat was meer dan de mannen konden verdienen bij hun eindejaarstoernooi in Londen."
De boycot van China was dus ook een financiële aderlating voor de WTA., zegt Mesker. "De beslissing leverde ze wel veel lof op. Mensen zeiden: 'Eindelijk doet iemand eens wat'. En ook veel tennissters waren het er, ondanks het mislopen van het vele prijzengeld, mee eens."
'Speelsters schoten zichzelf in de voet'
Nu is dat vele geld voor de bond en de tennissters dus weer terug. "Voor de WTA zijn het prijzengeld, de sponsoring en de tv-rechten in China een te belangrijke markt", zegt hoogleraar sporteconomie Wim Lagae tegen het Belgische Sporza. Dat geldt ook voor veel speelsters. Zij schoten zichzelf financieel in de voet. En ook de infrastructuur en voorzieningen zijn in China goed."
Dat beaamt de Belgische tennisster Greet Minnen tegen hetzelfde medium. Zij deed mee aan het eerste toernooi dat weer in China werd gespeeld, in Guangzhou. "Ik kan zeker niet klagen", zegt ze. "Het hotel is goed en het eten is in orde. Voor mij was het interessant om hier naartoe te komen en dan moet ik eigenlijk een beetje aan mezelf denken."
Er is nog een andere reden dat er weer wordt getennist in China. "De WTA heeft nooit bevredigende antwoorden gekregen op de vragen die ze hadden", zegt Marcella Mesker. "De president van de WTA heeft nooit één-op-één kunnen praten met Peng. Er is geen uitsluitsel gekomen. Oftewel: de boycot van 2,5 jaar heeft niets uitgehaald."
Dialoog
"De conclusie van de WTA is dan ook: misschien moeten we het op een andere manier proberen. De grootste speelster van de jaren 60 en 70, Billie Jean King, is een groot voorstander van de dialoog. Op die manier kan je wellicht meer bereiken en meer betekenen voor Peng Shuai, denkt zij." Een dialoog en een boycot gaan niet samen.
Dat betekent niet dat een boycot helemaal van het toneel verdwenen is. Sommige speelsters boycotten China nu op eigen initiatief. Een van hen is de Franse Alizé Cornet. Op social media schreef zij: "Ik blijf trouw aan mijn overtuigingen."
Doofpot
Wat Peng Shuai er allemaal zelf van vindt, blijft onduidelijk. De Chinese autoriteiten lijken er alles aan te doen om de kwestie in de doofpot te stoppen. Correspondent Roland Smid: "Ik schat in dat de meeste Chinezen, inclusief tennisliefhebbers, geen idee hebben van de hele kwestie. En dat zal, met alle censuur, waarschijnlijk zo blijven."
De invloed van corona
Volgens sommige criticasters was het voor de WTA ook niet heel moeilijk om in 2021 een boycot in het leven te roepen, vanwege de strenge coronamaatregelen die toen in China golden. Dit jaar is het eerste jaar dat China weer van het slot is gehaald en meteen keert de WTA terug.
Commentator Mesker zegt daarover: "Corona speelt inderdaad wel mee. Het was in 2021 makkelijker voor de WTA om te zeggen niet meer naar China te gaan, want reizen naar dat land was ook niet eenvoudig." Sporteconoom Lagae zegt iets soortgelijks: "De boycot was ook misschien een beetje pragmatisch omdat er toen nog strengere coronamaatregelen van kracht waren." Aan het principiële standpunt van de WTA om vanwege Peng niet in China te spelen, twijfelen ze overigens niet.
