Zeldzaam girafje zonder vlekken geboren in Amerikaanse dierentuin
Een giraffe zónder vlekken. Ze komen zelden voor, maar in de Amerikaanse dierentuin Brights Zoo is er een geboren. Hoe kan dat?
Het gaat om een vrouwelijke netgiraffe: een giraffe met een witte, gele of bruine huidskleur en vaalgele tot zwartbruine vlekken. Normaal gesproken dan, want dit baby'tje kwam op 31 juli in Tennessee ter wereld zónder die vlekken.
En dat is 'uniek', zegt Anne van Dijk, bioloog bij dierentuin Artis. De laatst bekende giraffe zonder vlekken leefde zo'n 50 jaar geleden - in 1972 - in een dierentuin in Tokio, vertelde dierentuindirecteur David Bright aan het Amerikaanse CBS News.
Genmutatie
De giraffe heeft haar volledig bruine kleur te danken aan een genmutatie, legt Van Dijk uit. "Er is een klein stukje van het DNA veranderd waardoor geen vlekken ontstaan maar een geheel bruine vacht. Mutaties gebeuren wel vaker, maar in dit geval is het precies op het gen dat de vachtkleur regelt."
Zo zijn er meer afwijkingen mogelijk, legt ze uit. "Soms is een dier helemaal wit of zwart. Dan zit de mutatie op een andere plek, met een nog duidelijker effect." Zo werden in 2017 in Kenia drie volledig witte giraffen gefotografeerd. De dieren hadden hun witte huid door de aandoening leucisme. "In andere gevallen is een dier helemaal zwart. Dan spreek je van melanisme, waarbij er juist teveel pigment wordt aangemaakt."
Normaal gesproken zijn die afwijkingen er dus niet, maar uniek zijn giraffen altijd. "Er zijn 9 ondersoorten van de giraffe. Elke ondersoort heeft een ander vlekkenpatroon. Dat is in de loop der jaren evolutionair ontstaan. Daarbinnen heeft elke giraffe zelf ook nog een uniek patroon, zoals een vingerafdruk bij mensen." Onderzoekers geloven dat ze die patronen van hun moeders erven, schrijft The Guardian.
Wat het nut is van die vlekken 'weten we eigenlijk nog steeds niet goed', zegt Van Dijk. Wel zijn er verschillende theorieën. "De meest aannemelijke is dat ze dienen voor camouflage. Als je je een savanne voorstelt waar licht door de bomen schijnt, heb je donkere en lichtere plekken. Daardoor is een giraffe minder goed zichtbaar."
Temperatuur regelen
Een van de recentste theorieën stelt dat de vlekken helpen bij temperatuurregulatie, zegt Van Dijk: onder de vlekken zou een systeem van bloedvaten zitten waardoor giraffen warmte kunnen afgeven via het midden van elke plek. "Bij zebra's lijken ze dat ook ontdekt te hebben. Door het kleurverschil in de vacht wordt het witte deel minder warm dan het donkere en dat helpt met de afvoer van hitte."
De dierentuin hoopt met de aandacht voor de babygiraffe meer aandacht voor de giraffe als bedreigde diersoort te genereren, zei dierentuindirecteur Bright tegen de lokale televisienieuwszender WCYB. En dat is nodig, stelt Van Dijk, want het gaat niet goed met het aantal giraffen in het wild.
In 2015 leefden volgens cijfers van de International Union for Conservation of Nature nog 97.000 giraffen in het wild. De Giraffe Conservation Foundation stelt dat het aantal giraffen in het wild tussen 1980 en 2018 met 95 procent is afgenomen. Van Dijk: "Er zijn vier ondersoorten waarvan het aantal toeneemt, één die stabiel blijft en vier die af blijven nemen. Ook de netgiraffe zit daarbij."
Dat komt doordat het leefgebied in kleine stukjes wordt opgeknipt door bijvoorbeeld ontbossing en de aanleg van wegen, of doordat er op ze wordt gejaagd, zegt ze. "De giraffe heeft de status 'kwetsbaar'."
'Grote overlevingskans babygiraffe'
Met de kleine giraffe in Tennesee gaat het overigens wel goed: "Die is gewoon gezond omdat de mutatie puur op kleur is en heeft dus een grote overlevingskans. Ze krijgt de beste zorg in zo'n dierentuin."
De dierentuin heeft inmiddels een wedstrijd gestart om de giraffe een naam te geven. De opties op de shortlist zijn Kipekee ('uniek' in het Swahili), Firayali ('ongebruikelijk'), Shakiri ('zij is de mooiste') en Jamella ('een van grote schoonheid').
Meedoen aan het RTL Nieuwspanel?
Van kabinet tot koningshuis, van geld tot gezondheid: in het RTL Nieuwspanel kun jij meepraten over welke kant Nederland op moet. Laat je stem horen! Aanmelden kan hier.
