Zijn biecht over de executie van tientallen Duitse soldaten en een Franse collaborateur ging de wereld over. Vandaag, bijna tachtig jaar na die executie, wordt het massagraf in Frankrijk waarin de slachtoffers liggen geopend en moet er een einde komen aan het 'Geheim van Meymac'.
De 98-jarige Fransman Edmond Réveil, een voormalig verzetsstrijder, deed half mei in de lokale krant La Montagne en bij de regionale omroep France 3 voor het eerst publiekelijk zijn verhaal. Hij vertelde dat hij tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog ooggetuige was van de executie van 47 Duitse soldaten en een Franse vrouw van 'in de twintig' die zou hebben samengespannen met de vijand.
De buitengerechtelijke executies werden volgens Réveil op 12 juni 1944 uitgevoerd door een dertigtal leden van de communistische Franse verzetsbeweging Francs-tireurs et partisans ('Franse vrijschutters en partizanen'). Na een gewelddadige strijd werden de Wehrmacht-soldaten overmeesterd, maar er bleek geen plek beschikbaar om zo'n grote groep gevangen te houden.
Vervolgens kwam het bevel van hogerhand om de groep dood te schieten. De kapitein die de gevangenen moest vertellen over hun lot 'huilde als een kind' volgens Réveil.
Hoewel 'drie of vier' verzetsstrijders zouden hebben geweigerd om te schieten, gebeurde dat alsnog door de rest van de groep in het bos bij het kleine stadje Meymac in het centraal gelegen departement Corrèze. Niemand wilde de Franse vrouw doodschieten, en dus besloot de groep om lootjes te trekken en gebeurde dat alsnog.
"We lieten ze hun eigen graf graven."
"Het was een verschrikkelijk warme dag. We lieten ze hun eigen graf graven. Ze werden gedood en we goten ongebluste kalk over ze uit. Ik herinner me dat het naar bloed rook. We hebben er nooit meer over gesproken", zei Réveil.
Hij werkte destijds als 18-jarige als koerier van de verzetsgroep onder de codenaam Papillon ('Vlinder') en zegt dat hij zelf de trekker niet heeft overgehaald. Het verhaal ging de doofpot in, maar was publiek geheim onder de lokale bevolking. "Iedereen wist het, niemand sprak erover", aldus een gepensioneerde lokale boer. Ook zouden volgens lokale historici in 1967 al elf lichamen van Duitse soldaten zijn opgegraven, enkele kilometers verderop in Le Vert. Maar die opgraving stopte en werd niet gedocumenteerd.
Als laatst overgebleven nog levende getuige van de executie besloot Réveil alsnog de stilte te verbreken van wat de Franse media het 'Geheim van Meymac' zijn gaan noemen. Dat deed hij voor het eerst in 2019 tijdens een lokale bijeenkomst voor veteranen. Maar doordat de coronapandemie uitbrak, konden de lokale autoriteiten geen actie ondernemen.
Speciale radar
Dit jaar gebeurt dat alsnog. Eind juni werd met een speciale radar gezocht naar de plaats van de executies en vandaag worden op de plek in het bos waar terreinafwijkingen werden gevonden als het goed is de stoffelijke overschotten na bijna tachtig jaar opgegraven.
"Vandaag moeten de lichamen worden teruggegeven aan hun families", zegt Réveil tegen de Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge, een organisatie die Duitse oorlogsgraven beheert. "Ik ben blij dat de misdaad vandaag niet langer een geheim is."
