Deze week zou Joran van der Sloot (35) van de zwaarbeveiligde gevangenis in Peru naar de Amerikaanse staat Alabama worden overgebracht. Daar staat hij dan terecht voor afpersing van de familie van de vermiste Natalee Holloway. Hoe het transport zal verlopen is met mysterie omhuld. "Je wilt alle dreigingsrisico's uitsluiten."
Van der Sloot is nooit aangeklaagd voor de moord of verdwijning van Natalee Holloway, daarvoor was te weinig bewijs. Nu staat hij terecht voor afpersing en fraude van Natalees moeder Beth.
Volgens het Amerikaanse Openbaar Ministerie heeft hij in 2010, net voordat hij naar Peru ging, 25.000 dollar in contanten van de familie van Holloway aangenomen. In ruil zou hij hen naar het lichaam van Natalee leiden, maar dat is nooit gebeurd.
Vliegtuigmaatschappij weigert medewerking
De Peruaanse regering bevestigde drie weken geleden dat Joran van der Sloot tijdelijk wordt uitgeleverd aan de Verenigde Staten. Hij moet zich verantwoorden in Birmingham, Alabama, de staat waar Natalee vandaan komt.
De uitlevering gaat niet zomaar. Een vliegtuigmaatschappij weigerde volgens De Telegraaf afgelopen weekend Van der Sloot aan boord te nemen en te vervoeren van de zwaarbeveiligde Challapalca-gevangenis in het zuiden van Peru naar hoofdstad Lima. Dus zat de Nederlander afgelopen zaterdag meer dan tien uur in een zwaarbeveiligd konvooi richting de hoofdstad.
Ook heeft Van der Sloot zijn eerder toegezegde medewerking ingetrokken. Hij weigerde vannacht een reisdocument te ondertekenen en lijkt in hoger beroep te gaan tegen zijn uitlevering.
Inmiddels is Van der Sloot wel al in de Piedras Gordas-gevangenis in Lima aangekomen. Daar wacht hij op de uitlevering aan de Verenigde Staten. Volgens CNN was het oorspronkelijk de bedoeling dat Van der Sloot donderdag naar de Verenigde Staten wordt gebracht. Helemaal zeker is dat niet. Vanwege veiligheidsredenen worden details niet vermeld. Bijna niemand weet het precieze tijdspad van de overplaatsing.
Mysterie
Dat was bij topcrimineel Ridouan Taghi net zo, zegt veiligheidsexpert Rico Briedjal. "Taghi werd vanuit Dubai naar Nederland getransporteerd. Ook dat werd omhuld met mysterie. Iedereen dacht: dit gaat nog wel even duren. Ineens was hij al geland."
Dat is volgens Briedjal logisch. "Je wilt zo min mogelijk informatie delen om zoveel mogelijk risico's uit te sluiten." Briedjal weet waar hij over praat, hij bracht zo'n twintig jaar geleden arrestanten vanuit het buitenland naar Nederland. "Vaak gebeurde dat gewoon met een lijnvlucht. Arrestanten zaten al in het vliegtuig of kwamen als laatste aan boord." Niet via de gate, maar via de achterkant van het vliegtuig.
Bij Joran van der Sloot zullen de autoriteiten het risico op contact met andere burgers niet nemen, denkt Briedjal. "Bij elke arrestant wordt een dreigingsrisicoanalyse gedaan, zoals ontsnapping of liquidatie. De kans op ontsnapping is denk ik klein, Joran heeft geen grote organisatie met macht en geld achter zich om zo'n actie op touw te zetten." Maar de kans op liquidatie is wellicht wel aanwezig.
13 jaar cel
Lange tijd was Van der Sloot dagelijks in het nieuws, maar de laatste jaren kwam hij zelden in beeld. Nu zijn er recente beelden van hem gemaakt, bekijk hieronder hoe Van der Sloot er nu uitziet:
Zo ziet Joran van der Sloot eruit na 13 jaar cel
Uit berichtgeving van CNN blijkt dat Interpol verantwoordelijk is voor het transport van Van der Sloot. De Amerikanen zullen naar alle waarschijnlijkheid militair transport inzetten, denkt Briedjal. "Als ik hem zou moeten transporteren, zou ik een beveiligd transport van de gevangenis naar de Las Palmas Air Base organiseren, dat is een klein militair vliegveld ten zuiden van Lima."
Op dat vliegveld is maar één start- en landingsbaan, maar je kunt er wel met een grotere jet vertrekken. "Je wilt zoveel mogelijk controle en hem zo min mogelijk in het publieke domein krijgen. Dit lijkt me de beste optie."
Snel en anoniem vertrekken
Met een kleine privéjet kun je volgens Briedjal snel en anoniem vertrekken. "De vlucht naar Amerika is alleen langer dan tien uur, die afstand moet een kleiner vliegtuig liefst zonder tussenstops kunnen afleggen." Vandaar dat een groter militair vliegtuig voor de hand ligt. "Een C-130 bijvoorbeeld. Dat is een militair transportvliegtuig. Het valt meer op, maar dit vliegtuig zou dit transport prima kunnen doen."
Het voordeel van een militair vliegveld is dat de start en landing op een militaire basis is en Van der Sloot zonder toezicht van het publieke oog vervoerd kan worden.
Waarom zit Joran van der Sloot vast?
Joran der Sloot zit in Peru een gevangenisstraf van 28 jaar uit voor de moord op de Peruaanse student Stephany Flores.
Vijf jaar voor die moord, in 2005, verdween Natalee Holloway op Aruba. De toen 18-jarige Amerikaanse student was voor het laatst samen met Joran van der Sloot gezien nadat ze een bar verlieten. Hij was hoofdverdachte in de verdwijningszaak, maar zijn betrokkenheid werd nooit bewezen. Het lichaam van Holloway werd nooit gevonden.
"Veel Amerikanen kunnen zich de vermissing van Natalee achttien jaar geleden nog goed herinneren", zegt correspondent Erik Mouthaan. Moeder Beth zocht vaak de media op en talloze tv-shows deden onthullingen. De uitlevering van Van der Sloot wordt volgens Mouthaan nu nog niet massaal opgepikt door de grotere tv-zenders, wel door meerdere kranten en onlinemedia.
Van der Sloot zal snel na zijn uitlevering voor de rechter verschijnen. "Daar wordt hij aangeklaagd. De rechter zal vragen of hij er uit vrije wil is en wat zijn pleidooi is: schuldig of onschuldig. Het is gebruikelijk dat de beklaagde hierbij aanwezig is, al dan niet met een videoverbinding. Zodra hij in de rechtbank verschijnt, zal er zeker meer aandacht voor komen."
Tijdelijke uitlevering
Als Van der Sloot wordt uitgeleverd aan de Verenigde Staten, gebeurt dit voor een jaar. Dat kan verlengd worden met nog een jaar. Na twee jaar zal hij weer overgeplaatst worden naar Peru, waar hij de rest van zijn straf die hem daar is opgelegd zal uitzitten.
Als hij in de Verenigde Staten een celstraf opgelegd krijgt, moet hij die uitzitten als zijn termijn er in Peru opzit. Die mogelijk opgelegde straf in Alabama zal hij in de Verenigde Staten doorbrengen.
Hoger beroep
Waar Van der Sloot eerder aangaf mee te willen werken aan zijn tijdelijke overplaatsing naar de Verenigde Staten, besloot hij vannacht toch anders. Hij weigerde een reisdocument te ondertekenen.
In plaats daarvan is Van der Sloot van plan om in beroep te gaan tegen zijn uitlevering. Een hoorzitting over het beroep is waarschijnlijk vandaag of donderdag. Dat vertelde zijn advocaat Maximo Altez gisteren aan de Amerikaanse zender ABC News.
