De Belgische premier Alexander De Croo heeft de gevangenenruil met Iran verdedigd. Hulpverlener Olivier Vandecasteele werd deze week geruild tegen de Iraanse diplomaat Assadollah Assadi. Op het besluit kwam in en buiten België kritiek. "De toestand van Olivier Vandecasteele was na 455 dagen onmenselijke opsluiting echt moeilijk en we wisten dat er niet veel geduld meer was aan de andere kant", verklaarde De Croo op televisie.
De kritiek op de beslissing heeft ermee te maken dat Assadi betrokken was bij het voorbereiden van een terreuraanslag op leden van de Iraanse oppositie in Parijs. De diplomaat had in zijn diplomatieke bagage, die niet gecontroleerd mag worden door de douane, een bom meegenomen naar België. Hij kreeg in 2021 een celstraf van 21 jaar opgelegd.
De 42-jarige Vandecasteele werd in februari 2022 gearresteerd in Teheran en wegens vermeende spionage veroordeeld tot 40 jaar gevangenisstraf en 74 zweepslagen. Iran staat erom bekend mensen zonder eerlijk proces hoge straffen op te leggen. Deze veroordeling was waarschijnlijk juist bedoeld om een ruil te forceren.
Onschuldige Belg
België deed voor de ruil een beroep op de grondwet, in plaats van de overdrachtsovereenkomst met Iran. De Belgische regeringsleider omzeilde zo een parlementaire procedure. Ook op deze keuze kwam kritiek. De premier verdedigde die beslissing door te zeggen dat er geen tijd te verliezen was.
Een politieke procedure hield volgens De Croo 'een gevaar in voor Olivier, omdat er weken van debat' nodig waren geweest. "Het is een heel, heel, heel moeilijk dilemma, maar op een gegeven moment heb ik besloten: een onschuldige Belg laat je niet in de steek."
De familie en vrienden van Vandecasteele lieten dit weekend weten 'immens opgelucht' te zijn. Voor hem begint nu een tweede strijd, zeggen ze. "Namelijk het opnieuw opbouwen van wat verwoest werd tijdens de 14 maanden van eenzame opsluiting, angst, ontbering en slapeloosheid."
Premier De Croo drukte Belgen op het hart niet naar Iran te gaan. In Iran worden volgens Frankrijk nog 35 burgers uit twaalf EU-lidstaten vastgehouden, onder wie vier Fransen.
