De Nieuw-Zeelandse piloot die in februari werd ontvoerd in de Indonesische provincie West-Papoea wordt misschien vermoord. Daarmee dreigen de onafhankelijkheidsstrijders die hem gijzelen. Hoe serieus de dreiging is, is onduidelijk.
"De Papoease militairen zeggen dat als landen niet binnen twee maanden in gesprek gaan met Papoea, ze me zullen doodschieten." Dat is het bericht dat de Nieuw-Zeelandse piloot Phillip Mehrtens gedwongen werd over te brengen in een video waarin hij wordt omringd door separatisten met geweren. In zijn hand de vlag die symbool staat voor de onafhankelijkheid van West-Papoea.
Want dat is wat de separatisten willen: dat het zogeheten West-Papoea (bestaande uit de provincies Papoea en West-Papoea) onafhankelijk wordt van Indonesië. Met dat doel gijzelden de guerrillastrijders zo'n drie maanden geleden de 37-jarige Mehrtens. Ze eisen dat andere landen zich ermee gaan bemoeien, en in gesprek gaan met Indonesië en West-Papoea.
Het Nieuw-Zeelandse ministerie van Buitenlandse Zaken is op de hoogte van de video die rondgaat, laat een woordvoerder weten aan persbureau Reuters. "We doen er alles aan om tot een vreedzame oplossing en de veilige vrijlating van meneer Mehrtens te komen."
Geweld over en weer
Hoe serieus de dreiging is, is onbekend. Het is moeilijk om informatie te krijgen uit het gebied, waar journalisten in principe niet mogen komen van Jakarta. Hoewel Papoease onafhankelijkheidsstrijders in het verleden Indonesische soldaten en burgers hebben vermoord, is onduidelijk of ze ooit eerder internationale gegijzelden doodden.
Andersom vermoordt het Indonesische leger zeker ook Papoea's. Zo veel zelfs dat activisten spreken van grove mensenrechtenschendingen en genocide. Schattingen lopen uiteen van 100.000 tot 500.000 Papoea's die werden vermoord door het Indonesische leger sinds 1969.
De Indonesische vicepresident Mu’ruf Amin riep na de ontvoering van de piloot op tot een hardere aanpak van de separatisten. Eerder stuurde het Indonesische leger al duizenden soldaten naar het gebied. Het leger heeft nu gezegd dat het door zal gaan met gewapende zoekacties.
Loze belofte van Nederland
Separatisten in West-Papoea vechten al bijna zestig jaar voor hun onafhankelijkheid. Terwijl sommige Papoea's proberen dit doel te bereiken met vreedzaam protest, is de gewapende strijd de laatste jaren steeds gewelddadiger en dodelijker geworden.
Ooit werd al onafhankelijkheid beloofd aan de Papoea's, maar toen door Nederland. West-Papoea viel onder een voormalige Nederlandse kolonie. Die kolonie bleef bij Nederland horen toen Indonesië in 1949 onafhankelijk werd.
Zo'n tien jaar later zag Nederland zich gedwongen ook deze kolonie op te geven, en zei tegen West-Papoea dat het onafhankelijk zou worden. In voorbereiding daarop kregen de Papoea's een eigen vlag, de Morgenster, die Mehrtens in de video vasthoudt.
Maar die onafhankelijkheid kwam er niet. Nederland droeg de regio over aan Indonesië. Uit een oneerlijk referendum waarbij kiezers onder druk werden gezet door Jakarta, kwam als uitkomst dat West-Papoea bij Indonesië zou gaan horen. West-Papoea is rijk aan grondstoffen als goud en olie, wat het gebied economisch belangrijk maakt voor Indonesië.
Dat de Papoease separatisten in de video vragen om aandacht van de rest van de wereld, is geen verrassing. Activisten beschuldigen westerse landen, waaronder Nederland, er al langer van weg te kijken bij dit conflict.
