Het Russische meisje Masja Moskaljova en haar klasgenoten maken in april 2022 een tekening voor Russische soldaten in Oekraïne. Masja (toen 12) tekent twee vlaggen en schrijft erbij dat ze hoopt dat de oorlog stopt. Bijna een jaar later zit zij in een weeshuis en staat haar vader Aleksej Moskaljov zeker twee jaar strafkamp te wachten wegens landverraad. Masja schreef een brief vanuit het weeshuis aan haar vader die door zijn advocaat is gepubliceerd.
"Hoi Pap,
ik hoop echt dat je niet ziek bent en je geen zorgen maakt. Ik ben in orde, ik hou heel veel van je en weet dat je nergens schuld aan hebt, ik zal je altijd steunen en geloven dat alles wat je doet goed is."
Zo begint de brief van de 13-jarige Masja aan haar vader Aleksej. Ze heeft hem niet meer mogen zien sinds ze in het weeshuis is geplaatst.
"Ik hou zoveel van je, bedankt voor alles wat je voor me doet. Als jij je slecht of bezorgd voelt, word ik ziek en voel ik me echt slecht. Ik geloof dat alles goed komt en dat jij en ik weer samen zullen zijn. Ik hoop op het beste en ik hou heel veel van je."
In april vorig jaar vraagt de tekenlerares aan alle kinderen in Masja's klas om een tekening te maken voor de Russische soldaten, om ze een hart onder de riem te steken aan het front in Oekraïne. Masja tekent de Russische en Oekraïense vlag. In de ene vlag schrijft ze 'Stop de oorlog', in de andere 'Glorie aan Oekraïne.' In het midden staan een vrouw en een kind. Ze worden belaagd door raketten.
Na deze tekening licht de school de Russische politie in over Masja en haar vader. De politiechef ondervraagt de alleenstaande vader over zijn 'slechte opvoedingsstijl'. Een paar dagen later vinden de Russische autoriteiten berichtjes op Aleksej's sociale media waaruit steun voor Oekraïne blijkt. Ook heeft hij een karikatuur van president Vladimir Poetin gedeeld.
Niet alleen een kindertekening
"Voor zo'n kindertekening alleen kun je niet opgepakt worden", vertelt correspondent Olaf Koens. "De Russische autoriteiten grijpen dit aan en keren vervolgens zo'n man binnenstebuiten om hem voor iets anders te kunnen vervolgen."
"Papa, weet je, zoals een vrouw me schreef, je moet geloven, hopen en liefhebben, want alleen hij die weet hoe hij moet geloven, hopen en liefhebben, wint. Weet gewoon dat we zullen winnen, dat de overwinning voor ons zal zijn, we zijn samen wat er ook gebeurt, we zijn een team, jij bent de beste. Je bent mijn vader, de slimste, de knapste, de beste vader ter wereld. Je weet dat er niemand beter is dan jij."
'In diskrediet brengen van leger'
Aleksej wordt aangeklaagd voor het 'in diskrediet brengen van het Russische leger'. Hij krijgt een boete van 32.000 Russische Roebel, omgerekend zo'n 382 euro. Hij mag naar huis. Zijn dochter gaat de volgende dag weer naar school. Het gaat een tijdje goed. Tot december.
"Geef alsjeblieft niet op. Heb vertrouwen, hoop en liefde. Op een dag zitten we aan tafel en kijken we op alles terug. Ik hou van je, ik hoop - nee, ik weet - dat je niet opgeeft, je bent sterk, wij zijn sterk, we kunnen het, en ik zal voor jou en ons bidden pap."
In een weeshuis geplaatst
Vlak voor oud en nieuw staat er ineens een groep politieagenten voor de deur van Aleksej en Masja's huis. Het hele huis wordt overhoop gehaald: kledingkasten worden doorzocht, schilderijen van de muur gerukt en meubels omvergetrokken. Al zijn spaargeld wordt meegenomen. Ook Masja wordt meegenomen. Ze brengen haar naar een weeshuis.
"Zo'n kindertehuis is verschrikkelijk", zegt Koens. "De tehuizen staan vaak op afgelegen plekken, de omstandigheden zijn slecht. Het is een en al ellende. Er is vaak de hoop dat een kind wordt geadopteerd uit zo'n tehuis, maar dan moet je nog maar afwachten in wat voor gezin het terechtkomt. En in dit geval heeft Masja natuurlijk gewoon een vader."
"Ik ben trots. Ja, pap, ik kan zeggen dat ik trots ben op mijn vader - een trotse, slimme, knappe, koppige [man] die zoveel van zijn dochter houdt."
Aleksej wordt ondervraagd door de Russische geheime dienst FSB. Aan de onafhankelijke Russische mensenrechtenorganisatie OVD-info vertelt Aleksej dat hij wordt mishandeld. Ook sluiten ze hem uren lang op in een kamer waar het Russische volkslied op vol volume achter elkaar wordt afgespeeld.
"Voor hoeveel geld sterven ze?"
De agenten laten hem een sociale media-post zien waarin de moed van de Russische troepen wordt geprezen: "Onze jongens geven hun leven, zonder spijt". Onder de vele reacties onder het bericht, staat er ook een van Masja: "Voor welk bedrag sterven ze? 200.000 roebel (2400 euro) per maand of iets meer?"
In Rusland zijn bijna alle westerse sociale media geblokkeerd en daarom wordt er veel staatspropaganda verspreid:
Antigif tegen staatspropaganda, deze youtuber strijdt tegen 'Russische leugens'
"Als we elkaar eindelijk ontmoeten, geef ik je een mooi groot cadeau. Papa, ik wil niet schrijven hoe mijn humeur en gezondheid zijn, ik wil je niet van streek maken, maar ik besef dat een bittere waarheid beter is dan een zoete leugen. Maar laat maar, we zien elkaar en ik vertel je alles."
Veroordeeld tot twee jaar strafkamp
Aleksej wordt nogmaals voor de rechter gesleept. Omdat dit de tweede aanklacht is in een korte tijd, komt hij er nu niet met een boete vanaf. Hij mag zijn proces thuis in huisarrest afwachten. Begin deze week wordt hij veroordeeld tot twee jaar strafkamp. Een paar uur voor die veroordeling ontsnapt hij uit zijn huis.
"Dit teken [tekening van het vredesteken] is het anti-oorlogsteken, en ik geef je deze hanger als de dapperste man ter wereld!"
Brief op Facebook
Maar vandaag, 30 maart, pakt de Russische politie hem op in Belarus, bevestigt zijn advocaat Dmitry Zakhvatov aan Reuters. Zakhvatov publiceert de brief van Masja op aanraden van Aleksej op Facebook.
Koens: "De openbaarmaking van deze brief zal waarschijnlijk niks veranderen aan de situatie van Aleksej en Masja. Maar ze hebben niks meer te verliezen. Ze zijn toch alles al kwijt.''
"Ik hou van je, je bent een held.
Mijn held."
De vertaling van de brief
"Hoi Pap,
ik vraag je echt om niet ziek te zijn en je geen zorgen te maken. Ik ben in orde, ik hou heel veel van je en weet dat je nergens schuld aan hebt, ik zal je altijd steunen en [geloven dat] alles wat je doet goed is.
Ik hou zoveel van je, bedankt voor alles wat je voor me doet. Als jij je slecht of bezorgd voelt, word ik ziek en voel ik me echt slecht. Ik geloof dat alles goed komt en dat jij en ik [weer] samen zullen zijn. Ik hoop op het beste en ik hou heel veel van je.
Papa, weet je, zoals een vrouw me schreef, je moet geloven, hopen en liefhebben, want alleen hij die weet hoe hij moet geloven, hopen en liefhebben, wint.
Weet gewoon dat we zullen winnen, dat de overwinning voor ons zal zijn, we zijn samen wat er ook gebeurt, we zijn een team, jij bent de beste. Je bent mijn vader, de slimste, de knapste, de beste vader ter wereld. Je weet dat er niemand beter is dan jij.
Geef alsjeblieft niet op. Heb vertrouwen, hoop en liefde.
Op een dag zitten we aan tafel en kijken we op alles terug. Ik hou van je, ik hoop - nee, ik weet - dat je niet opgeeft, je bent sterk, wij zijn sterk, we kunnen het, en ik zal voor jou en ons bidden, pap.
Ik ben trots. Ja, pap, ik kan zeggen dat ik trots ben op mijn vader - een trotse, slimme, knappe, koppige [man] die zoveel van zijn dochter houdt.
Als we elkaar eindelijk ontmoeten, geef ik je een mooi groot cadeau. Papa, ik wil niet schrijven hoe mijn humeur en gezondheid zijn, ik wil je niet van streek maken, maar ik besef dat een bittere waarheid beter is dan een zoete leugen. Maar laat maar, we zien elkaar en ik vertel je alles.
Dit teken [tekening van het vredesteken] is het anti-oorlogsteken, en ik geef je deze hanger als de dapperste man ter wereld!
Ik hou van je, je bent een held.
Mijn held."
