Door dit dansfilmpje werden de Iraanse meisjes gearresteerd
In Iran is al maandenlang protest tegen het strenge islamitische regime. Nu lijken de massale protesten plaats te hebben gemaakt voor kleinere acties. Maar in welke vorm dan ook, mensen die zich uitspreken tegen het regime of zich niet aan de regels houden, lopen nog steeds gevaar.
Twitteraars, Instagrammers en Tiktokkers maken zich zorgen. Hoe gaat het met de vijf Iraanse vrouwen die een video online plaatsten waarin ze dansten, zonder hijab? Voor een hoog, grijs flatgebouw in de wijk Ekbatan in het westen van hoofdstad Teheran dansen de jonge vrouwen met hun lange haren los op het afrobeatsnummer 'Calm down' - wat ze de bijnaam Ekbatan girls opleverde.
Volgens het activistische account @shahrak_ekbatan, dat nieuws brengt uit Ekbatan, zijn ze opgepakt door de Iraanse zedenpolitie. De autoriteiten zouden buurtbewoners hebben gevraagd naar de vrouwen en camerabeelden hebben bekeken. In Iran is het verboden om in het openbaar te dansen, en moeten vrouwen verplicht een hoofddoek dragen.
Bekijk hier de video waarin de vrouwen dansen:
Kort daarna verscheen een filmpje online waarin de Ekbatan girls - in kleding die hun haren en lichaam bedekt - sorry zouden zeggen voor de dansvideo. Hoewel sommige mensen twijfelen of het dezelfde vrouwen zijn. Anderen op sociale media denken juist dat de politie de vrouwen gedwongen heeft om die spijtbetuiging op te nemen. Het Twitteraccount Jong Iraans Nederland zegt tegen RTL dat zo'n video 'vaak een duidelijk teken' is dat mensen zijn opgepakt door de politie.
Het is onduidelijk waar de vrouwen nu zijn. Volgens sommige gebruikers op sociale media worden de vrouwen nog steeds vermist. Het account @shahrak_ekbatan meldt dat de vrouwen na twee dagen in de gevangenis en het verschijnen van de bekentenisvideo zijn vrijgelaten.
Elke Kuijper, woordvoerder van Amnesty International, zegt dat de mensenrechtenorganisatie niet kan bevestigen waar de vrouwen zich nu bevinden. "Het komt vaker voor in Iran dat daarna een openbare video verschijnt waarin burgers berouw tonen. Helaas komt het ook vaker voor dat zo'n video is gemaakt na psychische druk of fysieke mishandeling."
Begin dit jaar verscheen al een video van een jonge man en vrouw in Iran die samen dansten. De vrouw droeg geen hijab. Het stel kreeg daarna meer dan 10 jaar celstraf.
Bekijk hier de video van het dansende Iraanse stel:
Steunbetuigingen
Om de vrouwen te steunen dansen mensen wereldwijd nu het dansje op Tiktok, met de hashtag #Ekbatangirls.
Zelfs vrouwen in Iran, die groot risico lopen maar toch hun solidariteit willen tonen. Ze hebben hun gezicht geblurd of dragen een masker om zichzelf te beschermen tegen de politie.
Ook Rema, de artiest van het nummer 'Calm down' waar de vrouwen op dansten, betuigde op Twitter zijn steun. En gister deelde zangeres Selena Gomez, die meezingt in het liedje, de dansvideo op haar Instagramverhaal met de tekst: '[Hartje] voor deze jonge vrouwen en al de Iraanse vrouwen die nog steeds zo dapper zijn en vragen om fundamentele verandering. Weet dat jullie kracht inspirerend is.'
Uit Ekbatan, een buurt waar veel jonge werkende mensen en families wonen, klonken de afgelopen maanden meermaals anti-regimegeluiden, onder andere in de vorm van protestacties. Door heel Iran gingen mensen vanaf halverwege september 2022 massaal de straat op uit onvrede met het strenge Iraanse regime, dat vooral de rechten van vrouwen hevig inperkt. De protesten begonnen nadat de 22-jarige Mahsa Amini overleed in politiehechtenis. De zedenpolitie had haar opgepakt om het verkeerd dragen van haar hoofddoek.
Volgens Kuijper van Amnesty International lijkt het misschien alsof de protesten naar de achtergrond zijn gedrongen, maar leeft het onderwerp nog steeds heel erg bij een deel van de Iraanse bevolking. "De protesten zijn niet meer zo massaal als eind vorig jaar. Dat komt vooral doordat de autoriteiten keihard hebben ingegrepen, met heel veel geweld en zelfs executies. Maar de onvrede blijft."
Met als verschil dat de onvrede zich nu vooral 'ondergronds' lijkt voort te zetten, zegt Kuijper. Bijvoorbeeld in de vorm van kleinere protestacties op sociale media, zoals dansvideo's. "Al zijn die in een land als Iran zeker niet minder gevaarlijk dan grote protesten."