In een schokkende video die sinds gisteren veel wordt gedeeld op sociale media, zou te zien zijn hoe een Oekraïense soldaat standrechtelijk wordt geëxecuteerd als hij 'glorie aan Oekraïne' roept. Oekraïne ziet de video als bewijs voor een Russische oorlogsmisdaad. Op sociale media wordt de soldaat door Oekraïners als held beschouwd.
Omdat de video te wreed is, delen we hierboven alleen een screenshot van het filmpje. Daarop is te zien hoe de Oekraïense man een sigaret rookt en in de camera kijkt.
Op de filmbeelden is ook te horen dat iemand in het Russisch zegt: "Ik ben aan het opnemen." "Glorie aan Oekraïne", zegt de Oekraïense soldaat. Meteen daarna lijkt hij te worden doodgeschoten.
Timofi Sjadoera
Waar en wanneer de beelden precies zijn gemaakt, blijft nog onduidelijk. De authenticiteit van de beelden kan niet onafhankelijk worden geverifieerd. De schutters zijn niet in beeld en de beeldkwaliteit is slecht.
Wél is de man in de video vandaag geïdentificeerd als de 41-jarige Timofi Sjadoera, een Oekraïense militair die op 3 februari vermist raakte rond de stad Bachmoet.
De BBC sprak diverse familieleden van de man om te bevestigen dat hij het is, en ook het Oekraïense ministerie van Defensie zegt dat Sjadoera waarschijnlijk de man in de video is.
Oorlogsmisdaad
Volgens Patrick Bolder, defensiespecialist van het Haagse Centrum voor Strategische Studies, is er op de beelden sprake van een oorlogsmisdaad. "Het is duidelijk dat die man geen gevaar vormde op dat moment." De man in de video is onbewapend, rookt een sigaret en staat stil. "Dit lijkt weer een bevestiging dat er Russische troepen zijn – zonder een uitspraak te doen over het héle Russische leger – die zich niets aantrekken van het oorlogsrecht."
De lijst met oorlogsmisdaden wordt alleen maar langer, zegt Bolder. "We hebben gezien wat er is gebeurd in Boetsja en Irpin en al veel verhalen gehoord over moord, verkrachting, marteling, plundering en de ontvoering van kinderen."
Vervolging
In zijn dagelijkse videoboodschap reageerde ook de Oekraïense president Volodimir Zelenski gisteravond op de beelden. "We zullen de moordenaars vinden", zei hij. "We houden Rusland verantwoordelijk voor elk schot dat tegen Oekraïne wordt gelost, voor alle wreedheden tegen Oekraïners."
De Oekraïense openbaar aanklager zegt dat er al een onderzoek loopt naar de moord op Sjadoera. Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken roept het Internationaal Strafhof in Den Haag op om ook een onderzoek te beginnen.
Oekraïne zelf onderzoekt duizenden oorlogsmisdaden die door Russische soldaten zouden zijn gepleegd, terwijl Rusland alle betrokkenheid bij oorlogsmisdaden ontkent.
Groot, toekomstig struikelblok
Defensiedeskundige Bolder ziet Russische oorlogsmisdaden als een groot struikelblok voor de toekomstige verhoudingen met de Russische overheid. "Als er straks vrede komt, hoe gaan we dan om met een land dat én niet te vertrouwen is én enorme oorlogsmisdaden heeft gepleegd?"
Heldenstatus
Foto's en video's van het incident worden sinds gisteren op veel plekken op sociale media gedeeld. "Hij wordt gezien als een held die sterft om het vaderland te beschermen", ziet Bolder. "Hij wordt tot symbool gemaakt."
Veel Oekraïners plaatsen berichten op sociale media met de tekst 'glorie aan de helden', het traditionele antwoord op Sjadoera's laatste woorden 'glorie aan Oekraïne'.
