China bemoeit zich meer en meer met de oorlog in Oekraïne. Peking wil een staakt-het-vuren en verdere escalatie van de oorlog voorkomen. Daarmee profileert China zich als een vredestichter, maar hoe neutraal is het land echt?
Gisteren presenteerde China z'n visie op de oorlog in Oekraïne in een 'vredesplan'. Daarin roept China op tot onderhandelingen. Dat is volgens China de enige uitweg uit de oorlog. Het lijkt een nobele poging van China tot het stichten van vrede. Maar dat is het niet helemaal: er spelen ook andere belangen mee.
Ten eerste heeft China geen belangen bij de oorlog. Het levert voor China alleen maar onrust op in de wereld. Desondanks leeft de oorlog niet heel erg in China, ziet correspondent Roland Smid. "Op tv gaat het er veel minder vaak over dan in Nederland. En ook kijken de Chinezen anders tegen de oorlog aan: zij begrijpen de argumenten van Rusland wel."
China wil dat de oorlog niet nog jaren voortduurt. Al is het maar omdat rivaal Amerika dan minder aandacht krijgt: "Amerika speelt een grote rol in de oorlog, vanwege de steun aan Oekraïne. Daarom is het land veel in het nieuws. En dat heeft China liever niet."
Imago
Bovendien aast China op het imago van vredestichter, zegt Roland Smid. "China schildert Amerika vaak af als oorlogszuchtig en als boosdoener. Dan wordt er vooral gewezen op de invloed die Amerika heeft in verschillende conflicten, bijvoorbeeld in het Midden-Oosten. Met zo’n 'vredesplan' wil China laten zien dat zij allesbehalve de boosdoener zijn en zij vooral vrede nastreven."
Toch lijkt dat imago China niet helemaal te passen. Het land is namelijk niet neutraal in de oorlog. China steunt Rusland. Zo houdt Peking de lijn van het Kremlin aan als er over de oorlog gesproken wordt. In plaats van 'invasie' of 'oorlog', spreken de Chinezen van 'een conflict' of 'de Oekraïne-situatie'.
China steekt de steun aan Rusland niet onder stoelen of banken. Deze week was de Chinese topdiplomaat Wang nog op bezoek in Rusland. En ook zou een bezoek van de Chinese leider Xi aan de Russische president Poetin op handen zijn. Vooralsnog bestaat de steun van China niet uit wapens. Al wordt daar wel over gepraat, zeggen Amerikaanse inlichtingendiensten.
"China zal Rusland niet afvallen, wat er ook gebeurt in Oekraïne", zegt correspondent Roland Smid. Dat heeft volgens hem twee redenen: "Ten eerste zijn er economische belangen. Rusland is een belangrijke handelspartner van China. En ook is China deels afhankelijk van Russisch gas." Ook is er een diplomatieke reden: beide landen zetten zich af tegen het westen. "Daardoor zijn het een soort natuurlijke bondgenoten."
De Chinese leider Xi staat erom bekend dat hij de banden met het westen verslechterd. Wat dat betekent, zie je in de video hieronder:
