Ze was nog maar een paar uur uit de veilige buik van haar moeder, toen ze naar een schuilkelder werd gedragen. De eerste geluiden die ze hoorde van de wereld waren doffe explosies. Valeria is een oorlogsbaby, geboren op de vooravond van Poetins invasie. Vandaag wordt ze 1 jaar.
Het was vroeg in de ochtend toen Daria wakker werd in de kraamkliniek in Kiev. Ze werd niet gewekt door het huilen van haar pasgeboren dochter, op zoek naar moedermelk, maar door knallen.
"Op dat moment had ik nog niet door dat het explosies waren", blikt Daria terug. Facebook gaf antwoord op haar vragen. Het was oorlog.
De jonge vrouw kon het niet geloven. Jaren hadden zij en haar man geprobeerd een kind te krijgen. Nu Valeria er eindelijk was, kon ze haar maar een paar uur het onbezorgde en fijne leven geven waar ze al die tijd van had gedroomd.
In paniek belde Daria haar man. In Oekraïne is het normaal dat partners niet aanwezig zijn bij de bevalling. "Alexander, is de oorlog echt begonnen?", vroeg ze. Hij bevestigde wat Daria al wist. "Blijf rustig", probeerde de nieuwe vader zijn vrouw gerust te stellen.
"We wisten dat het heel serieus was."
Niet lang daarna moest Daria met haar baby naar de schuilkelder van de kraamkliniek. Samen met nog tien andere pas bevallen vrouwen en hun kinderen.
"Iedereen ging op z'n eigen manier met het nieuws om", denkt Daria terug. "Sommige mensen moesten huilen, sommigen deden helemaal niets, sommigen raakten in paniek. De artsen probeerden rustig te blijven, maar natuurlijk hing er geen rustige sfeer in de kliniek. De artsen bleven zeggen 'maak je geen zorgen, alles komt goed', maar we wisten dat het heel serieus was."
Alles komt goed. Ook gynaecoloog Ljoebov Molchánov zei het. Keer op keer. Ze had dienst toen de raketaanvallen begonnen en bracht Valeria ter wereld. Sommige collega's vluchtten direct naar huis, maar Molchánov bleef.
"Eigenlijk was ik niet in paniek. Ik weet ook niet waarom." Met de dreunen op de achtergrond ging ze volledig op in haar werk. Er moest water naar de kelder, en alles moest in gereedheid worden gebracht voor bevallingen onder de grond.
Onder een buizenplafond en naast kale muren bevielen 19 vrouwen de 24e in de provisorisch ingerichte kliniek. "Het leek alsof alle vrouwen besloten om te gaan bevallen toen ze hoorden dat het oorlog was", zegt Molchánov. "Sommige geboortes duurden die dag veel langer dan normaal."
Het zou nog maanden duren totdat Valeria thuis in haar bedje zou liggen, dat zo zorgvuldig voor haar was uitgezocht. Want thuis, dat is in Vorzel, een dorp vlak naast Boetsja en Irpin. In die regio werd de eerste periode van de oorlog zwaar gevochten.
Op de vlucht
Het lukte Alexander om naar de kliniek te komen, maar terug naar hun dorp ging niet meer. "Het was te gevaarlijk om naar huis te gaan. Er werd geschoten, ook op auto's. De brug van Irpin was gebombardeerd. Mijn man had wat spullen en de kat meegenomen, maar verder had ik alleen de tas die ik had ingepakt om te bevallen", vertelt Daria.
Het lukte het gezin om Irpin te bereiken. Daar had familie van Alexander een schuilkelder. Een paar dagen later vluchtten ze naar Kolomija, op ruim acht uur rijden van Irpin. Daar verbleven ze twee maanden bij onbekenden. Keer op keer een gevaarlijke tocht met een klein hulpeloos babytje, gewikkeld in warme dekens.
"Ik heb zoveel gehuild in die periode", zegt Daria. "We wisten niet hoe het met onze geliefden ging. Zodra Vorzel was bevrijd van de Russen wilde ik terug." En dat deden ze.
"Alsof de tijd had stilgestaan."
Er was geen gas, water of licht. De huizen van de buren waren kapotgeschoten. Maar hun huis, inclusief het ingerichte kamertje voor Valeria, was onaangeroerd. Geen kogelgaten, geen Russen die hun huis hadden geplunderd. Niets. "Het was alsof de tijd had stilgestaan. Alles was precies zoals we het hadden achtergelaten, alles stond nog klaar voor mij om na de bevalling thuis te komen."
Woelige maanden volgden. "We leven constant in stress en angst. Maar mama moet blij zijn, en mama moet teruglachen. Want kinderen voelen alles."
Nu, een jaar later, vieren Daria en Alexander de eerste verjaardag van Valeria. Zo normaal mogelijk, want dat moet, vinden ze. "Als Valeria groot is zal ik alles vertellen over de oorlog. Maar ik hoop dat ze zich de oorlog niet zal herinneren. Dat ze het alleen weet door boeken of mijn verhalen. Ik bid dat ze nooit zal zeggen: 'Mama, weet je nog toen het oorlog was?'"
Kraamkliniek in oorlogstijd
In de nacht van 23 op 24 februari 2022 werden 11 kinderen geboren in het Maternity Hospital no. 3 in Kiev. Op 24 februari kwamen daar nog 19 baby's bij.
Gynaecoloog Ljoebov Molchánov: "Die kinderen zijn voor mij symbolisch voor de duur van deze vreselijke oorlog. Ik zie hoe ze groeien, en ik vraag me af hoe groot ze zullen zijn als dit allemaal stopt."
Tot en met april bevond de volledige kliniek zich in de schuilkelder, daarna bevielen vrouwen alleen nog ondergronds bij grote raketaanvallen. Een deel van het personeel woonde al die tijd in de kliniek, omdat het te gevaarlijk was om naar huis te gaan.
