Daar was dan eindelijk het goede nieuws. Zakwan kan zijn zusje Zulfa, die als enige van zijn familie de aardbevingen in Turkije overleefde, mee naar huis nemen in Nederland. Toch lukt het Zakwan niet om echt blij te zijn. "Ik ben mijn familie verloren daar. Ik weet niet wat voor emotie ik moet voelen."
Zakwan (38) doet vanuit een hotel in de Turkse hoofdstad Ankara zijn verhaal tegenover RTL Nieuws. Hij woont normaal gesproken in Zwolle met zijn gezin. Een gedeelte van zijn familie woonde nog in het zuidoosten van Turkije, onder wie zijn zusje Zulfa, zijn moeder en twee broers. De 18-jarige Zulfa heeft het syndroom van Down en is afhankelijk van anderen om haar heen. De moeder en broers van Zakwan kwamen bij de aardbevingen om het leven.
De broer van Zulfa vertelde afgelopen zaterdag tegenover RTL Nieuws over de complexe situatie van zijn zusje die toen nog in het ziekenhuis lag. Met Zulfa gaat het inmiddels redelijk, ze heeft af en toe nog hoofdpijn en haar hand is pijnlijk. Maar het ziekenhuis in Adana heeft ze inmiddels mogen verlaten. Daar verbleef ze een kleine week nadat ze gewond op straat werd gevonden na de aardbevingen.
Complimenten voor ambassade
Op dat moment vloog Zakwan direct naar Turkije, hij moest bij zijn zusje zijn. "Ik wilde mijn zusje naar Nederland halen. Maar dat was zo veel gedoe. Er moest heel veel geregeld worden. Gisteren kregen we eindelijk te horen dat ze met een tijdelijk visum naar Nederland mag komen."
"De ambassade heeft echt gedaan voor ons wat ze konden, daar ben ik blij mee", zegt Zakwan. "Maar ze moeten prioriteiten stellen. In de ambassade merkte ik op dat er nog veel meer slachtoffers van de aardbevingen naar Nederland toe willen. Ik hoorde wel dat de zaak van mijn zusje voorrang had vanwege de ernst van de zaak."
Zakwan heeft zijn belangrijkste doel nu bereikt, zijn zus krijgt een veilige plek. Maar tijd om daar blij mee te zijn heeft hij niet. "Ik was heel bang dat ik haar achter moest laten in Turkije en wilde dat absoluut niet. Maar alle tijd en aandacht die ik heb, geef ik nu aan haar. Niet aan mezelf of aan mijn gezin of vader. Ik heb geen tijd om te rouwen, terwijl ik eigenlijk echt even op adem moet komen. Die tijd is er niet."
"Ook in Nederland moet er straks van alles geregeld worden voor Zulfa, een huisarts bijvoorbeeld. En het moeilijkste is misschien nog wel wanneer ze vraagt waar haar familie is", zegt Zakwan. "Dan moet ik sterk zijn voor haar. Ik moet haar helpen, maar ik heb zelf ook hulp nodig. Ik weet op dit moment niet hoe ik me voel, wat mijn emotie is."
"Zwaar is op dit moment niet eens het juiste woord", zegt Zakwan met flink wat emotie in zijn stem. "Het is een hele moeilijke tijd momenteel."
Terug naar Nederland
Ergens in de komende dagen wil Zakwan samen met zijn zusje naar Nederland vliegen. "Ik heb nog geen tickets kunnen boeken, daar ben ik nog niet aan toegekomen. Maar ik hoop vrijdag of zaterdag terug te komen."
Eenmaal terug in Nederland zal Zakwan zijn zusje opnemen in zijn gezin. "Ik wil graag voor haar zorgen. Maar ze heeft een tijdelijk visum, dus het is ook afwachten hoe dat gaat lopen."
Voorrang bij visa, maar voorlopig géén versoepeling
Vicepremier Sigrid Kaag gaf afgelopen vrijdag aan dat er nog geen definitief besluit is genomen over hoe Nederland omgaat met de visumaanvragen van mensen uit het Turkse rampgebied. Wel gaf ze aan dat er wordt geprobeerd om aanvragen uit dat gebied met voorrang te behandelen.
"Normaal gesproken duurt dit een paar weken", zei Kaag. "Hopelijk krijgen de mensen als ze een aanvraag indienen nu binnen een paar dagen duidelijkheid. We trekken daarin samen op met Duitsland, België, Frankrijk en Oostenrijk. Andere landen met een grote Turkse en Syrische diaspora."
Volgens Kaag zal er dus vooral worden geprobeerd om de aanvragen van de aardbevingsslachtoffers met voorrang te behandelen, maar is er voorlopig nog geen duidelijkheid of de criteria voor een visum worden versoepeld of niet.
Volgens VluchtelingenWerk Nederland moet het kabinet snel duidelijkheid verschaffen. De organisatie roept het kabinet op om passend beleid te maken voor een situatie 'waarin huidige regels en procedures niet voldoen'. "Het lijkt een blinde vlek te worden."
"Er moet een oplossing komen voor mensen van wie alle papieren onder het puin liggen, de bestaande gezinsherenigingsprocedure is niet van toepassing op hun situatie", zegt woordvoerder Martijn van der Linden. "Daarnaast zijn de criteria die worden gehanteerd voor een spoedprocedure ook niet duidelijk. Mensen moeten weten of ze daarvoor in aanmerking komen of niet, dat is nu niet het geval."
Uitzonderlijke situaties
Als laatste neemt Van der Linden de situatie van Zulfa als voorbeeld. "In zo'n situatie of bijvoorbeeld bij verweesde kinderen moet een zogeheten humanitair visum kunnen worden aangevraagd."
VluchtelingenWerk krijgt dagelijks meerdere uitzonderlijke en schrijnende situaties binnen, zegt Van der Linden. "Vaak gaat het om Syrische kinderen in het rampgebied waarvan de rest van het gezin ter plekke is omgekomen, die alleen nog familieleden in Nederland hebben om op terug te vallen. Hier is nog geen oplossing voor."
