Geheimzinnige mailtjes, een ander vliegtuig en 'Rail Force One'. Voor velen was het bezoek van de Amerikaanse president Biden aan Kiev een verrassing. Maar niet voor iedereen: aan de geheime reis ging een maandenlange voorbereiding vooraf. Zélfs het Kremlin werd op de hoogte gesteld.
Volgens Amerikaanse media wist slechts een select clubje hoge functionarissen van Bidens bezoek af. Er waren veel veiligheidsrisico's af te wegen. Omdat de Amerikanen geen militaire aanwezigheid hebben in Oekraïne, zou de president in geval van nood maar beperkt geholpen kunnen worden. Vrijdagavond zou Biden, na te zijn geïnformeerd over alle risico's, groen licht hebben gegeven voor de trip.
En dus kwam er een ontmoeting, met uiteraard een speech, die zie je hieronder:
Biden op bezoek in Kiev: 'Oekraïne en democratie staan overeind'
Tot op het allerlaatste moment werd de reis verzwegen voor de buitenwereld. Zondagochtend werd er nog een interview uitgezonden met Bidens veiligheidsadviseur, die ontkende dat er een mogelijkheid was dat de president een bezoek zou brengen aan Kiev. Op dat moment was Biden al onderweg.
Niet met het gebruikelijke vliegtuig, de grote Air Force One, maar met de kleinere Air Force C-32. Aan boord de president en een klein groepje adviseurs. Ook was er maar één verslaggever en één fotograaf voor de reis uitgenodigd.
'Golftoernooi'
De journalisten kregen van tevoren informatie in een mailtje met als onderwerpregel: 'Aankomstinstructies voor het golftoernooi'. Hun telefoons moesten ze inleveren en Biden kregen ze in het vliegtuig nog niet te zien.
De Air Force C-32 is nog steeds een behoorlijke Boeing, maar had wel een tussenstop in Duitsland nodig om even bij te tanken. Daarna vloog de president door naar Polen, waar hem een urenlange treinreis naar Kiev te wachten stond.
De verslaggever vertelt achteraf aan andere media hoe stilletjes de reis verliep. Normaal gesproken wordt de Amerikaanse president met luide sirenes begeleid door een konvooi. Maar daar was nu allemaal geen sprake van toen Biden per auto van het vliegtuig naar de trein werd gereden. Pas na aankomst in Kiev zouden de journalisten hun telefoons terugkrijgen.
Kremlin geïnformeerd
Bijna niemand wist van de reis van Biden, maar Poetin wist het wel. De Russen waren door de Amerikanen op de hoogte gesteld. "Dat is eigenlijk een hele normale gang van zaken", legt Rob de Wijk uit, oprichter van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS).
Dat zit zo: aan het begin van de Russische invasie is er een zogeheten 'deconflictie-lijn' opgericht, een telefoonverbinding tussen Rusland en de VS. "Met het idee om onnodige escalatie te voorkomen", zegt De Wijk. "Als een raket per ongeluk verkeerd terechtkomt, kun je elkaar opbellen en zeggen: sorry, dat was niet de bedoeling."
Daarnaast wordt de lijn gebruikt om elkaar te waarschuwen in dit soort situaties, volgens De Wijk: "Je wilt ongelukken voorkomen. Als een raket de trein van Biden raakt, heb je de poppen aan het dansen. Dat willen Rusland en de VS allebei niet."
'Rail Force One'
Desondanks was de treinreis naar Kiev alsnog een veeleisende veiligheidsoperatie. Alexander Kamyshin, directeur van de Oekraïense spoorwegen, schrijft trots op Twitter hoe hij met zijn team 'Rail Force One' heeft opgetuigd voor de Amerikaanse president.
Over de details wil Kamyshin weinig kwijt, behalve dat het een 'ingewikkeld project' voor ze was. Biden zat alles bij elkaar zo'n twintig uur in de trein. "Daarom was het belangrijk dat we goed voor hem zouden zorgen", zegt Kamyshin. "En dat hebben we gedaan."
Excuses voor vertraging
In het Twitterdraadje dat je hierboven ziet, is onder meer te zien hoe voor de Amerikaanse president een fraaie werkkamer is ingericht in de trein. De journalisten kregen elk een eigen slaapkamer. Verder zouden er in de acht rijtuigen vooral veel beveiligers hebben gezeten.
Kamyshin biedt nog wel zijn excuses aan voor de vertraging die andere treinen door de komst van Biden hebben opgelopen. Bij de normaal zo punctuele Oekraïense spoorwegen reed gisteren 'slechts' 90 procent van de treinen op tijd.
